وضعیت جنین
در هفته بیست و سوم بارداری، فرزند دلبند شما به اندازه یک انبه بزرگ است! در طی ماه آینده با ظاهر شدن چربی زیر پوست و رشد سریع عضله‌ها، وزن جنین حدوداً دو برابر می‌شود. رنگ‌دانه‌ها کم‌کم در پوست ظاهر می‌شود، بنابراین پوست شفافیت خود را از دست می‌دهد و اثر انگشت‌ها و رد پاها شکل می گیرد. ریه‌ها به رشد خود ادامه می‌دهند، اما هنوز آماده تنفس در هوا نیستند. رشد لوزالمعده نیز ادامه دارد و ممکن است بدن کودک قادر به تولید انسولین برای شکستن قندها باشد.
اندازه جنین
قد: ۲۹.۲ سانتی متر
وزن: ۵۱۲ گرم
گوش های فرزند شما حسابی تیز شده و اگر صدای بلندی بشنود یا اینکه احساس کند کسی شکم مادرش را لمس می‌کند فورا واکنش نشان می‌دهد. او هر روز مقداری از مایع آمنیوتیک را می‌خورد و به همین خاطر ممکن است به سکسکه بیفتد، شما با هر بار سکسکه در شکمتان انقباضاتی را حس می‌کنید. چشم‌هایش به اندازه کافی رشد کرده است و ممکن است در این هفته آن ها را باز کند و پلک بزند، اما عنبیه او هنوز رنگدانه‌ای ندارد. حس لامسه‌اش کامل تر شده است و باید منتظر کنجکاوی‌های بیشتر او باشید. جنین شما در این هفته تقریبا شکل یک نوزاد کامل است و از این بعد نیز رشد او هر روز بیشتر از روز قبل می‌شود.
در این هفته استخوان‌های گوش داخلی که به تعادل بدن کمک می‌کند، شکل گرفته و سفت شده اند و وقتی جنین خود را داخل رحم می چرخاند و سرش در پایین و پاهایش بالا قرار می‌گیرند، می‌تواند حس کند که وارونه است. این هفته، هفتۀ فعالی برای جنین است، او می‌تواند به هر سو شنا کند و از حرکت کردن در مایع آمنیوتیک لذت ببرد، حتی برخی حرکات شدید کودک ممکن است از روی شکم قابل مشاهده باشد.
وضعیت مادر در هفته بیست و سوم بارداری
در هفتۀ ۲۳ شما ممکن است متوجه بزرگ‌تر شدن شکم و تغییر مرکز ثقل بدنتان شوید که احساس بی‌تعادلی به شما می‌دهد. از این هفته به بعد دیگر نمی‌توانید شکمتان را پنهان کنید هر جا بروید همه اول نگاهشان به شکم شما می‌افتد و به همین دلیل بیشتر از همیشه مورد مهر و توجه اطرافیان قرار می‌گیرید. ناف شما که قبلاً رو به داخل بوده، ممکن است طی این هفته ناگهان بیرون بزند. نگران نباشید این امری طبیعی است و ناف پس از زایمان به حالت قبلی خود برمی‌گردد.
ترشحات واژینال شفاف یا زرد رنگ با بوی خفیف طبیعی است اما اگر رنگ یا بوی این ترشحات تغییر قابل توجهی داشته باشد، ممکن است دچار عفونت شده باشید و باید با پزشک خود تماس بگیرید. احتمال خونریزی سبک و شدید در سه ماهه دوم و سوم بارداری وجود دارد. این خونریزی‌ها به دلیل تغییراتی در دهانۀ رحم و همچنین ابتلا به عفونت است. در یک مورد جدی‌تر اگر جفت یا بخشی از آن از دیواره رحم جدا شود نیز ممکن است خونریزی به وجود بیاید. هر زمان که متوجه خونریزی واژینال شدید باید با پزشک تان تماس بگیرید، حتی اگر خونریزی متوقف شود. پس از آن و در صورت نیاز، شما تحت بررسی پزشکی قرار می‌گیرید تا علت خونریزی مشخص شود و بتوان اقدامات لازم برای شما و جنین را انجام داد.
طی این هفته ممکن است دچار هیجان باشید و احساس وابستگی به فرزندتان داشته باشید.این روزها اغلب بهترین مرحله از دوران بارداری است، بنابراین از آن لذت ببرید. اما اگر احساس استرس و اضطراب دارید، با پزشک خود درباره ناراحتی و نگرانی‌های خود صحبت کنید.
مراقبت های بارداری در هفته بیست و سوم
بواسیر یکی از مشکلات شایع در میان زنان باردار است. اگرچه این بیماری در میان دختران مجرد و زنانی که باردار نیستند نیز شایع است با این حال معمولا حاملگی باعث تشدید این بیماری می‌شود. علت ایجاد چنین مشکلی بزرگ شدن رگ‌های خونی در انتهای روده بزرگ و مقعد است. افزایش جریان خون در اطراف رحم و لگن، به علت فشار رحم، باعث گشاد شدن عروق می‌شود. معمولا شدت این عارضه در انتهای دوره بارداری بیشتر می‌شود و در حاملگی‌های بعد نیز بیشتر است. از علایم بواسیر می‌توان به احساس خارش، درد و زخم مقعد و گاها خونریزی بعد از دفع مدفوع اشاره کرد. فشار آوردن و زور زدن به هنگام دفع مدفوع، فشار مضاعفی روی رگ‌های خونی می‌آورد که باعث بزرگ شدن و احتمالا بیرون زدن آنها از مقعد می‌شود و بعد از اجابت مزاج ممکن است، باعث خونریزی و خارش شود. این خونریزی، آسیبی به بارداری نمی‌رساند اما در صورت تداوم می‌تواند خطرناک باشد. اگر بواسیر شما بسیار دردناک است بهتر است به یک متخصص روده و مقعد یا یک جراح عمومی مراجعه کنید. زور زدن در مرحله زایمان نیز باعث تشدید بواسیر یا به وجود آمدن آن می‌شود. ولی در اکثر مواقع بواسیر بعد از زایمان از بین می‌رود. برای بهبود بواسیر بهتر است این کارها را انجام دهید:
- نشستن در آب گرم: لگن یا وان را پر از آب گرم کنید و روزی چند بار در آن بنشینید.
- استفاده از یخ: برای تسکین تورم، روزی چند بار کیسه یخ یا کمپرس سرد روی مقعد بگذارید.
- مقعد را پاکیزه نگه دارید: استفاده از کاغذ توالت‌های مرطوب، راحت‌تر از کاغذ توالت‌های خشک است. از انواعی استفاده کنید که معطر نیست، یا از باندهای طبی استفاده کنید که مخصوص افراد دچار هموروئید تهیه شده است.
- پرهیز از نشستن به مدت طولانی: نشستن باعث وارد آمدن فشار به مقعد و راست روده می‌شود. اگر می‌توانید به پهلو دراز بکشید یا بایستید. در صورتی که باید بنشینید، مرتب بین فاصله‌های نشستن بایستید.
حتی با وجود خستگی، سعی کنید تمرینات ورزشی خود را انجام دهید تا از بروز کمردرد پیشگیری کنید. همچنین برای جلوگیری از گرفتگی ماهیچه‌های پاها، هنگام نشستن، پاهایتان را روی هم نیندازید و با اجازه پزشکتان پیاده‌روی کنید. اگر در حال حاضر این عادت را ندارید، باید سعی کنید آب کافی به بدنتان برسانید، زیرا آب برای جلوگیری از سردرد، درد عضلات رحم و عفونت‌های مجاری ادرار بسیار مفید است. ادرار زرد کمرنگ یا تقریباً بی‌رنگ نشانه‌ای از وجود آب کافی در بدن است، درحالی‌که ادرار زرد تیره یا نارنجی نشانۀ آن است که بدن شما دچار کم‌آبی شده.
برای جلوگیری از یبوست، در طول روز آبمیوه، آب سبزیجات و شیر مصرف کنید. نوشیدن شیر برای برطرف کردن نیاز روزانۀ بدن شما به کلسیم نیز مفید خواهد بود. اگر در حال حاضر شاغل هستید، باید کارهای لازم برای مرخصی زایمان خود را شروع کنید. بسیاری از زنان نمی‌دانند در طول بارداری تا چه زمانی باید به کار خود ادامه دهند. برخی از زنان، کار کردن را در حدود ماه هفتم یا هشتم بارداری متوقف می کنند، درحالی‌که برخی زنان دیگر تا روز زایمان کار می‌کنند. پاسخ درست یا غلطی درباره مدت کار کردن در طول بارداری وجود ندارد؛ این زمان کاملاً با توان شما در ارتباط است، مگر این که دچار مشکل خاصی شوید که نیاز به استراحت یا استراحت مطلق باشد.
رژیم غذایی در در هفته بیست و سوم بارداری
در هفته ۲۳ بارداری متوجه تغییرات زیادی در بدن خود می شوید، بالارفتن وزن قطعا در این هفته برای شما بسیار مهم است. این وزن اضافی به رشد جنین شما کمک می‌کند و انرژی لازم برای دوران شیردهی را نیز فراهم می‌کند. پزشکان پیشنهاد می‌کنند که در سه ماه دوم بارداری، ۳۴۰ کالری در روز بیشتر از قبل دریافت کنید که برابر با یک فنجان شیر بدون چربی و یک برش نان گندمی با ۱ تا ½ قاشق غذاخوری کره بادام زمینی و ۱ قاشق غذاخوری شیره انگور است
داشتن یک رژیم غذایی متعادل و مغذی در این هفته ، مانند هفته های قبل و بعد برای سلامت مادر و رشد جنین از اهمیت بسزایی برخوردار است. برخی از مواد غذایی که مصرف آن ها لازم و ضروری است عبارتند از:
- کلسیم: کلسیم برای رشد استخوان‌ها و دندان‌های جنین و همچنین سلامت کلی مادر ضروری است. منابع غذایی سرشار از کلسیم شامل محصولات لبنی مانند شیر، ماست، و پنیر، و نیز غذاهای غنی‌شده با کلسیم مثل غلات صبحانه و بعضی از ماهی‌ها مانند ساردین‌ها هستند.
- پروتئین: پروتئین برای رشد و نمو جنین و همچنین بدن در حال تغییر مادر بسیار مهم است. منابع خوب پروتئین شامل گوشت‌های کم‌چرب، مرغ، ماهی، تخم مرغ، محصولات لبنی، حبوبات، و آجیل‌ها هستند.
- آهن: مصرف آهن برای تولید گلبول‌های قرمز خون و پیشگیری از کم‌خونی حیاتی است. غذاهای غنی از آهن شامل گوشت قرمز کم‌چرب، مرغ، ماهی، عدس، لوبیا، و غلات غنی‌شده هستند.
- فولات: برای پیشگیری از نقایص سیستم عصبی در نوزاد مهم است. منابع خوب غذایی فولات شامل سبزیجات سبز برگ‌دار، مرکبات و غلات غنی‌شده هستند.
- چربی‌های امگا-۳: برای رشد مغز و چشم نوزاد اهمیت دارند. منابع خوب چربی‌های امگا-۳ شامل ماهی‌های چرب مانند سالمون و ساردین‌ها، و همچنین دانه کتان، دانه چیا و گردو هستند.
عوارض شایع بارداری در هفته بیست و سوم
سوزن سوزن شدن دست‌ها، خروپف ناشی از گرفتگی بینی، سوزش سر دل و سوء‌هاضمه از مشکلات برخی زنان در طول این هفته است، اما این موارد در مورد همه زنان اتفاق نمی‌افتد. عوارض و ویژگی‌های شایع دوران حاملگی طی هفته ۲۳ بارداری برای بیشتر زنان شامل موارد زیر است:
- کمردرد
- یبوست
- انقباضات رحم
- گرفتگی عضلات پا
علائم نیازمند مراجعه به پزشک در هفته بیست و سوم بارداری
از آنجا که رحم درست بالای مثانه قرار دارد، دفعات بیشتری ادرار می‌کنید. گاهی ممکن است وقتی می‌خندید یا سرفه می‌کنید یا به این دلیل که در زمان درست به دستشویی نرسیده‌اید، متوجه نشت ناگهانی کمی مایع از واژن شوید. اگرچه در این مرحله نادر است، اما این احتمال وجود دارد که مقداری از این مایع نشت‌شده، مایع آمنیوتیک باشد. این اتفاق در صورتی می‌افتد که کیسۀ آب سوراخ یا پاره شود.
کیسه آب باید هنگام زایمان پاره شود تا زایمان اتفاق بیفتد، اما این مرحله از بارداری برای پاره شدن کیسۀ آب خیلی زود است. مایع آمنیوتیک معمولاً بی‌بوست، بنابراین اگر متوجه نشت مقدار کمی مایع شوید که بی‌بو یا شبیه ادرار بود یا اگر شک داشتید، بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کنید. در صورت مشاهدۀ علائمی مثل پرخوری، عطش زیاد یا تکرر ادرار بیش از اندازه نیز بهتر است به پزشک مراجعه کنید، زیرا این علائم می‌تواند نشانۀ ابتلا به دیابت بارداری باشد.
همچنین در نیمۀ دوم بارداری لازم است به علائمی مانند تورم ناگهانی دست یا صورت، حالت تهوع یا استفراغ شدید و مشکلات بینایی توجه کنید، زیرا این علائم می‌تواند نشان‌دهندۀ عارضۀ پره‌اکلامپسی یا مسمومیت بارداری باشد. پره‌اکلامپسی نیاز به مراقبت سریع پزشکی دارد و در صورت بروز علائم آن، لازم است سریع‌تر به پزشک یا بیمارستان مراجعه کنید. توجه به علائم پره‌اکلامپسی در نیمۀ دوم بارداری به شما کمک می‌کند تا در صورت ابتلا به این عارضه، بتوانید سریعاً تحت درمان قرار بگیرید.
