وضعیت جنین
در هفته سی و پنجم بارداری فرزند دلبند شما به اندازه یک ساقه اسفناج شده است! مغز نوزاد در حال تکامل است و غشای مغزی پیچیده‌تر می‌شود که برای عملکردهایی نظیر زبان آموزی، تفکر و حافظه، حیاتی است. سیستم تنفسی او در حال تکامل است و مقدار کافی ماده سورفکتانت در ریه‌ها وجود دارد تا از عملکرد ریه‌ها به خوبی پشتیبانی کند. اگر با دقت نگاه کنید، ممکن است بتوانید حرکات تمرینی تنفس نوزاد را در سونوگرافی مشاهده کنید. سیستم گوارشی تقریباً کامل شده و نوزاد شما اکنون قادر به هضم و جذب مواد مغذی از شیر مادر یا شیرخشک است.
اندازه جنین
قد: ۴۷.۲ سانتی متر
وزن: ۲۴۱۷ گرم
جنین حسابی وزن گرفته است و پاها و بازوها گرد و فربه به نظر می‌آیند. انباشت لایه‌های چربی در بدن او همچنان ادامه دارد، چرا که هنوز چربی کافی در بدنش وجود ندارد تا در موقع تولد او را گرم نگه دارد. جنین حالا اصلا شبیه آن موجود قورباغه‌ای شکل روزهای اول نیست و کاملا شبیه نوزاد انسان شده است. موها و ناخن‌هایش حسابی رشد کرده‌اند. برخی از نوزادان وقتی به دنیا می‌آیند موهای مشکی رنگ و پرپشتی روی سرشان دارند و برخی هم موی زیادی ندارند و به مرور طی ماه های بعد موهایشان در می‌آید.
چروک های پوست جنین شما کمتر و از شفافی آن کاسته شده، زیرا لایه‌ای از چربی در زیر پوست برای تنظیم دمای بدن پس از تولد تشکیل شده است. در این هفته، ورنیکس کازئوزا، پوشش محافظ کرمی رنگی که پوست نوزادان را می‌پوشاند و قبلا راجب آن صحبت کردیم، کم‌کم از بین می رود. این روند تا زمان زایمان ادامه خواهد داشت. واکنش‌های جنین به صدا، نور و موسیقی اکنون به میزان قابل توجهی بیشتر شده است. مایع آمنیوتیک کمتری نیز در اطراف او وجود دارد. شما باید همچنان حرکات جنین را احساس کنید، اما از آنجا که فضای داخل رحم محدودتر است، ضربه‌های او به اندازه قبل قوی نیست. نوزادی که در این هفته به دنیا بیاید برای گرم نگه داشته شدن باید در دستگاه انکوباتور بماند.
وضعیت مادر در هفته سی و پنجم بارداری
به دلیل نزدیک شدن به زمان زایمان باید هر هفته زیر نظر پزشک باشید. در این هفته ضربان قلب شما تندتر می‌شود. شکم تان هنوز هم در حال بزرگ‌تر شدن است و به خاطر وجود فشار رحم به سمت قفسه سینه، ممکن است احساس تنگی نفس بیشتری داشته باشید. نفس کشیدن و راه رفتن برایتان سخت‌تر شده است. در این هفته وزن شما تقریبا بین ۸ تا ۱۳ کیلوگرم نسبت به اوایل حاملگی افزایش یافته است. رحم شما تقریبا ۱۵ سانتی‌متر بالاتر از ناف قرار دارد. ممکن است احساس کنید که بچه در حال افتادن است، این حس شما به دلیل قرار گرفتن سر نوزاد در داخل استخوان لگن است که به تدریج برای زایمان آماده می‌شود.
اگر هنوز مشکلات شایع بارداری مثل سوءهاضمه، ورم مچ پا و پاها را نداشته‌اید، ممکن است این هفته آنها را تجربه کنید. از آنجا که وزن بیشتری را حمل می‌کنید و مفاصل شما به علت هورمون‌های بارداری شل‌تر شده است، حرکات بدن شما استواری و برازندگی همیشگی را ندارد. به خاطر بزرگ‌تر شدن جنین و رحم، مرکز ثقل بدن شما تغییر می‌کند و کاملاً طبیعی است که حرکات شما کمی سخت و سنگین شده باشد. طی این هفته باید بیشتر مراقب باشید، به ویژه وقتی که روی سطوح ناهموار یا لیز راه می‌روید. پوست بین ران‌ها و زیر پستان‌ها در برخی زنان باردار عرق‌سوز می‌شوند. پوستتان ممکن است سرخ، ملتهب و مرطوب شود، به ویژه در قسمت‌هایی که پوست چین می‌خورد.
این هفته ممکن است دچار بی‌حوصلگی و کم طاقتی شوید. شاید احساس کنید به قدر کافی صبر کرده‌اید و حالا تصویری از فرزندتان در ذهن شما شکل گرفته و بسیار مشتاق دیدار او هستید. بهتر است صبر کنید؛ جنین شما هنوز در حال رشد است. شما هنوز به پایان بارداری خود نرسیده‌اید، بنابراین کمی به خودتان برسید تا حالتان بهتر شود. به نظر می‌رسد که درد پاها و پشت، تمام انرژی شما را می‌گیرد و دوست ندارید هیچ کاری انجام دهید. بهتر است سخت نگیرید و بدنتان را آسوده بگذارید. اگر می‌توانید چند روز استراحت کنید.
مراقبت های بارداری در هفته سی و پنجم
پاره شدن کیسه آب می‌تواند در هر زمانی از بارداری اتفاق بیفتد. خیلی‌ها تصور می‌کنند که پاره شدن کیسه آب مربوط به هفته‌های آخر بارداری است اما این مشکل می‌تواند حتی زودتر از آنچه فکر کنید رخ دهد. البته گاهی تشخیص آن با ترشح‌های همیشگی اشتباه گرفته می‌شود.
دلایل پارگی زودهنگام کیسه آب عبارتند از:
- عفونت به ویژه عفونت دستگاه تناسلی
- ضربه خوردن و زمین خوردن
- استفاده از مواد مخدر
- سوء تغذیه
- ناهنجاری‌های رحمی
- عوامل ژنتیکی
- کوچک بودن طول دهانه رحم و باز شدن ناگهانی آن
- سابقه پارگی زودرس کیسه آب در حاملگی‌های قبلی
اگر احساس کردید ترشحات غیرعادی از بدن شما خارج می‌شود یا جنین ناگهان آرام شده و مدتی است حرکتی ندارد، حتما با پزشکتان در میان بگذارید.
برای اجتناب از عرق‌سوز شدن، لباس‌های نخی بپوشید. همچنین از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید و نواحی مستعد عرق‌سوز شدن بدن مانند کشاله ران‌ها و زیر پستان‌ها را تا حد ممکن خشک نگه دارید. برای کاهش تکرر ادرار، مصرف مواد حاوی کافئین مثل چای و قهوه را کاهش دهید و سعی کنید هنگام ادرار کردن به سمت جلو خم شوید تا مثانه شما کاملاً خالی شود. همچنین نوشیدن مایعات را به روز موکول کنید و قبل از خواب کمتر مایعات بنوشید. برای جلوگیری از ورم پا، از ایستادن‌های طولانی پرهیز کنید و به پیاده‌روی منظم خود ادامه دهید. از مصرف هرگونه مواد غذایی محرک مانند غذاهای ادویه‌دار و نوشیدنی‌های گازدار نیز اجتناب کنید تا کمتر دچار سوءهاضمه شوید. همین‌طور برای داشتن خواب راحت، می‌توانید از روش‌های بهبود و رفع اختلالات خواب مثل یک برنامه روتین خواب و تمرینات ورزشی کمک بگیرید.
حدود ۱۰ درصد از زنان باردار از افسردگی رنج می‌برند که احتمال افسردگی پس از زایمان را افزایش می‌دهد. این مشکل با مصرف یک نسخه دارو پس از تجویز پزشک قابل درمان است. برخی از داروهای ضدافسردگی برای بارداری بی‌خطر است. یوگا، مدیتیشن و دیگر تکنینک‌های تمدد اعصاب می‌تواند به شما در رهایی از افسردگی کمک کند. ساک بیمارستان خود را آماده کنید و آن را در دسترس قرار دهید. اگر فرزندان دیگری دارید، اکنون زمان خوبی است که برای مراقبت از آنها در طول زایمان برنامه‌ریزی کنید.
رژیم غذایی در هفته سی و پنجم بارداری
در هفته سی و پنجم بارداری، تغذیه سالم و متعادل، هم برای سلامت مادر و هم برای رشد و تکامل جنین بسیار مهم است. در این مرحله از بارداری، بدن شما نیاز به مقدار بیشتری از برخی مواد مغذی دارد. در اینجا چند دستورالعمل کلی آورده شده است که می‌تواند به شما در تنظیم رژیم غذایی در هفته ۳۵ بارداری کمک کند:
- مصرف پروتئین کافی: پروتئین برای رشد بافت‌ها و عضلات جنین ضروری است. منابع خوب پروتئین شامل گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، حبوبات، تخم‌مرغ و محصولات لبنی است.
- کربوهیدرات‌های مفید: انتخاب منابع کربوهیدرات مانند غلات کامل، سبزیجات نشاسته‌ای و میوه‌ها می‌تواند به تامین انرژی مداوم کمک کند.
- چربی‌های سالم: چربی‌ها برای سلامت کلی و تکامل مغز جنین مهم هستند. منابع خوب چربی‌های سالم شامل روغن‌های گیاهی، آجیل‌ها و دانه‌ها، و ماهی‌های چرب مانند سالمون است.
- کلسیم: مصرف کافی کلسیم برای تقویت استخوان‌ها و دندان‌های جنین ضروری است. منابع کلسیم شامل محصولات لبنی، کلم بروکلی و مکمل‌های کلسیم می‌باشند.
- آهن: آهن برای پیشگیری از کم خونی و تامین اکسیژن کافی به جنین مهم است. منابع غذایی آهن شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات و غلات غنی شده است.
- اسید فولیک: اسید فولیک برای پیشگیری از نقایص لوله عصبی در جنین ضروری است. غلات غنی شده، سبزیجات برگ سبز، مرکبات و حبوبات منابع خوبی از فولات هستند.
- ویتامین D و امگا-۳: ویتامین D و اسیدهای چرب امگا-۳ برای توسعه مغز و چشم جنین مهم هستند. ماهی چرب، روغن کبد ماهی و مکمل‌های امگا-۳ می‌توانند مفید باشند.
آزمایش های بارداری در هفته سی و پنجم
غربالگری استرپتوکوک گروه B
یکی از آزمایش های مهم در دوران بارداری است. استرپتوکوک گروه B یک باکتری است که در برخی افراد به صورت طبیعی در دستگاه گوارش و مجرای تناسلی وجود دارد و در زنان باردار می‌تواند به نوزادان تازه متولد شده آسیب برساند. این غربالگری معمولاً در هفته‌های ۳۵ تا ۳۷ بارداری انجام می‌شود. در این آزمایش، نمونه‌ای از بافت واژن از مجرای ادرار گرفته و بررسی می‌شود که آیا زن باردار حامل استرپتوکوک گروه B است یا خیر.
در صورتی که نتیجه آزمون مثبت باشد، معمولاً در زمان زایمان، آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند پنی سیلین یا سفتریاکسون به مادر تجویز می‌شود تا احتمال انتقال عفونت به نوزاد کاهش یابد. مهم است که با پزشک خود درباره غربالگری استرپتوکوک گروه B صحبت کنید و دستورالعمل‌ها و نتایج آزمون را به طور دقیق مورد بررسی قرار دهید. اگر نتیجه آزمون مثبت باشد، پزشک شما برنامه‌ای مناسب جهت پیشگیری از انتقال عفونت به نوزاد خواهد تنظیم کرد.
عوارض شایع بارداری در هفته سی و پنجم
عوارض شایع و معمول بارداری برای بیشتر زنان در هفته ۳۵ شامل موارد زیر است:
- خستگی
- کمردرد
- تورم پا
- تکرر ادرار
- سوزش معده
- گرفتگی عضلات پا
- تغییرات خلق‌وخو
- اختلالات خواب
- ترشحات پستان‌ها
- انقباضات رحم
مراقبت‌های پزشکی هفته سی و پنجم
در سه ماهه سوم بارداری، شما حداقل باید شش جلسه، به ملاقات پزشک خود بروید. جلسه دوم مراقبت‌های پزشکی سه ماهه سوم باید بین هفته‌های ۳۵ تا ۳۷ انجام شود. شما از این هفته تا هفته ۳۷ فرصت دارید تا برای معاینات به پزشک یا ماما مراجعه کنید. رفتن به موقع به جلسات مراقبت‌های بارداری در سه ماه سوم به پزشک کمک می‌کند که بتواند سلامت بارداری شما را تحت نظر داشته باشد و در صورت وجود هر مشکلی سریعاً آن را تحت کنترل بگیرد.
در تمامی ویزیت‌های مربوط به سه ماهه آخر بارداری، پزشک برای بررسی احتمال بروز پره‌اکلامپسی، فشار خون شما را اندازه‌گیری کرده و در صورت نیاز، تست ادرار را هم تجویز می‌کند. علاوه بر این، رشد جنین و موقعیت قرارگیری او در رحم از طریق معاینه شکمی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. پزشک همچنین با انجام معاینات واژینال، وضعیت دهانه رحم از جمله بازشدگی و نازک‌شدگی آن و ترشحات را کنترل می‌کند تا در صورت بروز هرگونه نشانه‌ای از زایمان زودرس، به موقع اقدام کند. بسته به نتایج ویزیت‌ها و تشخیص پزشک، ممکن است آزمایش‌های تکمیلی مانند پروفایل بیوفیزیکال نیز انجام شود. همه‌ی این تست‌ها و مراقبت‌ها به منظور اطمینان از سلامت بارداری شماست و جای نگرانی نیست.
علائم نیازمند مراجعه به پزشک در هفته سی و پنجم
حرکات و تکان‌های جنین ممکن است با نزدیک شدن به زمان زایمان کاهش یابد. مقداری از این کاهش طبیعی است، زیرا فضای رحم کاملاً پر شده است. با این حال، شما باید حرکات جنین را حداقل ده بار طی دو ساعت احساس کنید. علاوه بر این، اگر تب، لرز و احساس درد یا سوزش هنگام ادرار را تجربه کردید، ممکن است ناشی از عفونت‌های مجاری ادرار باشد که باید به پزشک مراجعه کنید.
در این هفته نیز مانند سایر هفته‌های نیمه دوم بارداری، لازم است به علائمی مانند سردرد، تورم ناگهانی دست‌ها و صورت یا تاری دید توجه کنید و اگر هر کدام از این علائم را داشتید، برای بررسی احتمال عارضه پره‌اکلامپسی به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت داشتن علائم زایمان زودرس، بهتر است سریع‌تر به بیمارستان مراجعه کنید تا وضعیت آمادگی شما برای زایمان بررسی شود. زایمان زودرس در این هفته‌ها خطری برای شما و جنین ندارد، اما لازم است به علائم آن دقت کنید تا در موقع مناسب به بیمارستان بروید. برخی از علائم زایمان زودرس شامل موارد زیر است:
- انقباضات رحمی
- لکه‌بینی یا خونریزی واژینال
- فشار غیرمعمولی در لگن یا کمردرد
- دردهای کرامپی شبیه قاعدگی
- بیشتر یا رقیق‌تر شدن حجم ترشحات واژن
- تغییر رنگ در ترشحات واژن؛ مایل به صورتی یا قهوه‌ای روشن
