در این مقاله، سخنان حکمت‌آمیز لقمان حکیم به فرزندش از سوره لقمان آیات ۱۲ تا ۱۹ قرآن کریم آمده است. لقمان بر پرهیز از شرک و ناسپاسی، اطاعت از پدر و مادر، برپا داشتن نماز، انجام کارهای نیک و پرهیز از کارهای زشت، صبر در برابر سختی‌ها، فروتنی و میانه‌روی تأکید می‌کند. این سخنان پندآموز، راهنمایی بسیار ارزشمند برای زندگی پرهیزکارانه و خردمندانه است.
| وَ لَقَدْ آتَیْنا لُقْمانَ الْحِکْمَهَ اَنِ اشْکُرْ لِلّهِ | البتّه به “لقمان” حکمت بخشیدیم و گفتیم: «خدا را شکر کن |
| وَ مَنْ یَشْکُرْ فَاِنَّما یَشْکُرُ لِنَفْسِهى | و هر کس شکر کند، تنها به سود خودش شکر می‌کند |
| وَ مَنْ کَفَرَ فَاِنَّ اللّهَ غَنِیٌّ حَمیدٌ (۱۲) | و هر کس ناسپاسی کند، خدا بی‌نیاز و شایسته ستایش است» |
| وَ اِذْ قالَ لُقْمانُ لِابْنِه‌ى وَ هُوَ یَعِظُهو | هنگامی‌که «لقمان» به پسرش اندرز می‌داد، و میگفت: |
| یا بُنَیَّ لاتُشْرِکْ بِاللّهِ | «پسرم! به خدا شرک نیاور؛ |
| اِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظیمٌ (۱۳) | که شرک واقعاً ستمی بزرگ است» |
| وَ وَصَّیْنَا الْاِنْسانَ بِوالِدَیْهِ | و به انسان درباره‌ی «پدر و مادرش» سفارش کردیم؛ |
| حَمَلَتْهُ اُمُّهو وَهْنًا عَلیٰ وَهْنٍ وَ فِصالُهو فى عامَیْنِ | دوران بارداری مادر و دوسال شیردهی، با سختیهایی همراه است. |
| اَنِ اشْکُرْ لى وَ لِوالِدَیْکَ | پس خداوند فرمود: «شکرگزار من و پدر و مادرت باش |
| اِلَیَّ الْمَصیرُ (۱۴) | که بازگشت همه به سوی من است |
| وَ اِنْ جاهَداکَ | و هر گاه آنان تلاش کنند |
| عَلیٰ اَنْ تُشْرِکَ بى ما لَیْسَ لَکَ بِه‌ى عِلْمٌ | تا چیزی را که به آن علم نداری، شریک من گردانی، |
| فَلا تُطِعْهُما | از ایشان، اطاعت نکن؛ |
| وَ صاحِبْهُما فِى الدُّنْیا مَعْروفًا | ولی در دنیا با آنان به شایستگی رفتار کن؛ |
| وَ اتَّبِعْ سَبیلَ مَنْ اَنابَ اِلَیَّ | و از راه کسی که همیشه به سوی من باز آید، پیروی کن؛ |
| ثُمَّ اِلَیَّ مَرْجِعُکُمْ | چون بازگشت شما به سوی من است؛ |
| فَاُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلونَ (۱۵) | آنگاه از آنچه انجام داده‌اید، به شما خبر می‌دهم» |
| یا بُنَیَّ اِنَّها اِنْ تَکُ مِثْقالَ حَبَّهٍ مِنْ خَرْدَلٍ | لقمان گفت: «پسرم! به راستی اگر چیزی به کوچکی خردلی باشد |
| فَتَکُنْ فى‌صَخْرَهٍ اَوْ فِى السَّماواتِ اَوْ فِى الْاَرْضِ | و در تخته‌سنگی در آسمان‌ها یا زمین پنهان باشد، |
| یَأْتِ بِهَا اللّهُ | خداوند، آن را حاضر می‌کند؛ |
| اِنَّ اللّهَ لَطیفٌ خَبیرٌ (۱۶) | زیرا خدا دقیق و آگاه است» |
| یا بُنَیَّ اَقِمِ الصَّلاهَ | و گفت: ای پسرم: «نماز را برپا دار |
| وَ أْمُرْ بِالْمَعْروفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنْکَرِ | و به کار پسندیده امرکن و از کار ناپسند نهی نما |
| وَ اصْبِرْ عَلیٰ ما اَصابَکَ | و در برابر هرچه از مصیبت و سختی به تو می‌رسد، صبر کن |
| اِنَّ ذٰلِکَ مِنْ عَزْمِ الْاُمورِ (۱۷) | که این از کارهای مهم است» |
| وَ لاتُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنّاسِ | پسرم: «صورت خود را با بی اعتنایی از مردم برنگردان |
| وَ لاتَمْشِ فِى الْاَرْضِ مَرَحًا | و در زمین با سرمستی و غرور راه نرو. |
| اِنَّ اللّهَ لایُحِبُّ کُلَّ مُخْتالٍ فَخورٍ (۱۸) | زیرا خدا هیچ خودپسند فخرفروشی را دوست نمی‌دارد |
| وَاقْصِدْ فى مَشْیِکَ وَاغْضُضْ مِنْ صَوْتِکَ | در راه رفتن، میانه‌رو باش، صدایت را آهسته کن، |
| اِنَّ اَنْکَرَ الْاَصْواتِ لَصَوْتُ الْحَمیرِ (۱۹) | که ناخوش‌ترین صداها، صدای درازگوش است». |
تعبیر این آیات در استخاره با قرآن
خوب است به شرطی که:
- خدا را شکر کن؛ هر کس شکر کند، تنها به سود خودش شکر می‌کند و هر کس ناسپاسی کند، خدا بی‌نیاز و شایسته ستایش است؛ به خدا شرک نیاور که شرک واقعاً ستمی بزرگ است؛ شکرگزار خدا و پدر و مادرت باش که بازگشت همه به سوی خداست ؛ نماز را برپا دار و به کار پسندیده امرکن و از کار ناپسند نهی نما و در برابر هرچه از مصیبت و سختی به تو می‌رسد، صبر کن که این از کارهای مهم است؛ صورت خود را با بی اعتنایی از مردم برنگردان و در زمین با سرمستی و غرور راه نرو، زیرا خدا هیچ خودپسند فخرفروشی را دوست نمی‌دارد؛ در راه رفتن، میانه‌رو باش و صدایت را بلند مکن؛
