وضعیت جنین
در هفته سیزدهم بارداری فرزند دلبند شما به اندازه یک هلو شده است! در سه ماهۀ اول، یک جنین کامل درون رحم شما شکل گرفته و این مرحله از بارداری یعنی سه ماهۀ دوم، مرحلۀ تکامل و رشد سریع جنین خواهد بود. او اکنون یک نسخۀ مینیاتوری از نوزادی است که انتظار دارید در شش تا هفت ماه آینده به دنیا بیاید.
اندازه جنین
قد جنین : ۷.۶۲ سانتی متر
وزن جنین : ۲۵.۵ گرم
در این هفته سر جنین دیگر مثل قبل خیلی بزرگتر از بدنش نیست و متناسب تر شده است. مغز هنوز در حال رشد است، اما در طول چند هفتۀ آینده سطح خارجی آن صاف خواهد بود. مغز در این مرحله دارای دو یا سه لایۀ مختلف است، نرمۀ استخوان به تدریج به استخوان سخت تبدیل خواهد شد و مغز استخوان شروع به ساخت گلبول‌های سفید می‌کند.
کلیه اندام‌های او فعالیتشان را از هفته قبل شروع کرده‌اند. اعصاب و عضلات تشکیل شده‌اند و استخوان‌ها در حال قوی شدن هستند. پوست او هنوز هم نازک است و تمام رگ‌هایش پیداست. جنین احتمالاً اکنون مجموعۀ اثر انگشت‌های منحصربه‌فرد خود را دارد! گوش‌ها و چشم‌ها در این هفته تقریباً سر جای خود قرار گرفته‌اند. سیستم گردش خون او کمک می‌کند که سموم بدنش را پاک کند. اعضای شکمی او از روده گرفته تا معده و… که در بند ناف بودند حالا به داخل شکمش منتقل شده‌اند. دنده‌ها برای محافظت از اندام‌ها تشکیل خواهد شد و جنین که استفاده از عضلات مختلف را تمرین می‌کند، در مایع آمنیوتیک فضای زیادی برای حرکت آزادانه خواهد داشت.
هنوز باید صبر کنید که اندام تناسلی خارجی رشد کند تا بتوان جنسیت جنین را تعیین کرد. با این حال، اندام‌های تناسلی داخلی در حال حاضر تشکیل شده است. اگر جنین دختر باشد، حدود شش تا هفت میلیون تخمک در تخمدان دارد، اما تا زمان تولد، فقط بین یک تا دو میلیون از آنها باقی می‌ماند.
وضعیت مادر در هفته سیزدهم بارداری
هفته ۱۳ بارداری هفته آرامی برای شما است. حالا دیگر با مادر شدن و تغییرات قبلی کنار آمده اید. با کنترل تولید هورمون‌ها توسط جفت، احتمالاً تهوع صبحگاهی و استفراغ را پشت سر گذاشته‌اید، سرحال‌تر از قبل هستید و خبری از خستگی و بی حوصلگی نیست. با این حال بهتر است بدانید که تا هفته چهاردهم و گاهی تا هفته بیستم ممکن است این علائم همراه شما باشد.
رحم شما کم کم به سمت بالا حرکت می‌کند، بنابراین فشار روی مثانه ها کم شده و نیاز به دفع مکرر ادرار به شدت هفته‌های پیش نمی باشد. رحم حالا به راحتی در زیر شکم مثل یک توپ گرد و نرم حس می‌شود. خبر خوب این است که با کم شدن تهوع و استفراغ غذا خوردن شما بهتر می‌شود و در نتیجه جنین بهتر رشد می‌کند. به خاطر اضافه کردن وزن ممکن است ترک‌های پوستی روی شکم، پستانها و باسن شما ظاهر شده باشد. پستانها احتمالاً به خاطر رشد و فعالیت غدد و مجاری داخل بافت ، بزرگتر و شاید ناصاف و گره‌دار شده‌اند ، چرا که شروع به آماده‌سازی برای تولید کلستروم (آغوز) و شیر می‌کنند.
برخی زنان در این مرحله از بارداری، اشتیاق جنسی زیادی را تجربه می‌کنند و برخی دیگر این حس را ندارند ،هر دو حالت طبیعی است. رابطۀ جنسی در دوران بارداری هیچ آسیبی به جنین تان نمی‌رساند، مگر این که پزشک به علت شرایطی خاص مثل خونریزی شدید، پایین بودن جفت یا موارد دیگر رابطۀ جنسی را منع کرده باشد. اگر احساس می‌کنید پرانرژی هستید، دربارۀ تقویت رابطۀ خود با همسرتان فکر کنید و برای تفریح با هم وقت بگذارید.
رژیم غذایی در هفته سیزدهم بارداری
فرزند شما به سرعت در حال رشد است. در انتخاب مواد غذایی دقت کنید. از ویتامین‌ها، مواد معدنی، مواد مغذی و کالری دار برای رشد او استفاده کنید. در نیمه دوم بارداری، شما به ۳۴۰ کالری اضافه در روز احتیاج دارید که برابر با ۱ فنجان شیر به اضافه نصف ساندویچ کره بادام زمینی است.
در این هفته میوه و سبزیجات بیشتری مصرف کنید. این مواد سرشار از ویتامین و مواد معدنی مانند ویتامین C هستند که به جذب آهن در بدن کمک می‌کنند. به علاوه چربی آنها کم و منبع خوبی از فیبر هستند. مواد غذایی حاوی پروتئین مانند گوشت بدون چربی، ماهی سالمون، حبوبات خشک شده و کره بادام زمینی مصرف کنید تا به رشد کودک شما کمک کند. میوه و سبزیجات با رنگ‌های مختلف، مواد مغذی و ویتامین‌های گوناگون دارند بنابراین سعی کنید هر روز میوه و سبزیجات مختلف بخورید.
از مصرف پنیرهای نرم و کافئین زیاد خودداری کنید. کافئین یک ترکیب شیمیایی است که باعث تحریک دستگاه اعصاب مرکزی می‌شود. این ماده در انواع مختلف غذا و نوشیدنی مثل شکلات و نوشابه و برخی از داروها یافت می‌شود. مصرف چهار فنجان قهوه در روز می‌تواند باعث اختلال رشد و در نتیجه پایین بودن وزن نوزاد هنگام تولد شود. کافئین از جفت رد می‌شود و به جنین می‌رسد. همچنین باعث تشنگی و مصرف بیش از حد آب می‌شود و دفع این آب، دفع کلسیم را به همراه دارد ، در حالی که جنین برای رشد و داشتن استخوان‌های قوی به کلسیم زیادی نیاز دارد.
مراقبت های بارداری در هفته سیزدهم
اگر می‌‌خواهید احساس بهتری داشته باشید، حالا زمان آن است که فعالیت خود را آغاز کنید. اگر تا به حال شنا کردن را امتحان نکرده‌اید، الان بهترین زمان ممکن برای شروع است . یوگای بارداری و پیاده روی هم از گزینه های بسیار عالی در این دوران است، البته اگر پزشک ورزش کردن را برای شما مجاز بداند.
گرفتگی بینی برای برخی از زنان می‌تواند از هفتۀ ۱۳ شروع شود. خون‌دماغ شدن و گرفتگی گوش‌ها نیز عارضه‌ای شایع است. همۀ این عوارض ناشی از افزایش جریان خون به غشای مخاطی بینی است، بنابراین همیشه دستمال کاغذی همراه داشته باشید.
به یاد داشته باشید که برای افزایش وزن ایده‌آل در دوران بارداری در این هفته نیز باید همچنان مصرف غذاهای مناسب دوران بارداری را ادامه دهید. لذت خوردن را از خودتان دریغ نکنید، اما معقولانه غذا بخورید. اگر هنوز حالت تهوع دارید، می‌توانید به جای سه وعده، بین پنج تا شش وعده غذای سبک‌تر بخورید. اگر گرسنه‌اید خیلی منتظر غذا خوردن نمانید و تلاش کنید قند خون خود را در سطح ثابتی نگه دارید.
برای جلوگیری از ترک‌های پوستی، سعی کنید پوست بدن خود را مرطوب نگه دارید. برای بهبود یبوست می‌توانید غذاهای فیبردار، میوه و سبزیجات بخورید و زیاد آب بنوشید. برای کاهش تکرر ادرار، هنگام ادرار کردن به سمت جلو خم شوید تا مثانۀ شما کاملاً خالی شود. همین‌طور باید کم‌کم به فکر استفاده از لباس‌های بارداری باشید و برای راحتی سینه ها از سوتین مناسب بارداری استفاده کنید. اگر بودجۀ شما محدود است، می توانید لباس‌های دوستی که قبلاً باردار بوده است را قرض بگیرید.
