در این بخش از سوره بقره، دعاها و سخنان حضرت ابراهیم، پیامبر بزرگوار، بررسی می‌شود. این آیات مقدسه به توصیف اهمیت و جایگاه امامت در اسلام و دعاهای حضرت ابراهیم برای پاکیزگی خانه کعبه و ایمنی اهل آن می‌پردازد. همچنین این آیات به نحوی قابل تامل، دعای حضرت ابراهیم برای برگزیده شدن پیامبری از میان مردم خود را نیز آورده است.
| وَ اِذِ ابْتَلیٰ اِبْراهیمَ رَبُّهو بِکَلِماتٍ | و هنگامی‌که خدای ابراهیم، او را در مراحلی، امتحان کرد؛ |
| فَاَتَمَّهُنَّ قالَ اِنّى جاعِلُکَ لِلنّاسِ اِمامًا | او موفّق شد، خدا فرمود: «من تو را برای مردم امام قرار می‌دهم». |
| قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتى | ابراهیم گفت: «از فرزندانم چطور؟» |
| قالَ لایَنالُ عَهْدِى الظّالِمینَ (۱۲۴) | خدا فرمود: «عهد من، به ستمکاران نمی‌رسد»[i] (124) |
| وَ اِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثابَهً لِلنّاسِ وَ اَمْنًا | در نظر آور که خانه‌ی کعبه را برای تجمّع و امنیّت مردم قرار دادیم، |
| وَ اتَّخِذوا مِنْ مَقامِ اِبْراهیمَ مُصَلًّى | و گفتیم: «مقام ابراهیم را جایگاهی برای عبادت کنید» |
| وَ عَهِدْنا اِلیٰ اِبْراهیمَ وَ اِسْماعیلَ اَنْ طَهِّرا بَیْتِیَ | و به ابراهیم و اسماعیل سفارش‌کردیم که:«خانه مرا پاک نمائید |
| لِلطّائِفینَ وَ الْعاکِفینَ وَ الرُّکَّعِ السُّجودِ (۱۲۵) | برای طواف کنندگان، معتکفین، رکوع و سجود کنندگان» (۱۲۵) |
| وَ اِذْ قالَ اِبْراهیمُ | در نظر آور، هنگامی‌که ابراهیم گفت: |
| رَبِّ اجْعَلْ هٰذا بَلَدًا آمِنًا | «خدایا، این سرزمین را، شهری امن قرار بده ؛ |
| وَ ارْزُقْ اَهْلَهو مِنَ الثَّمَراتِ | و به مردم آن از همهی محصولات روزی بده ؛ |
| مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الْـآخِرِ | البتّه، به هر کس از آنان که، به خدا و روز قیامت ایمان بیاورد». |
| قالَ وَ مَنْ کَفَرَ فَاُمَتِّعُهو قَلیلًا | خدا فرمود: «هرکس کفر ورزید، باز هم اندکی او را بهره‌مند می‌کنم، |
| ثُمَّ اَضْطَرُّهو اِلیٰ عَذابِ النّارِ وَ بِئْسَ الْمَصیرُ (۱۲۶) | سپس او را گرفتار مجازات آتش می‌کنم؛ وبد سرانجامی است»(۱۲۶) |
| وَ اِذْ یَرْفَعُ اِبْراهیمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَ اِسْماعیلُ | هنگامی‌که ابراهیم و اسماعیل پایه‌های خانه کعبه را می‌ساختند، |
| رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنّا اِنَّکَ اَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ (۱۲۷) | گفتند: «خداوندا، از ما قبول نما؛ که تو شنوا و دانا هستی (۱۲۷) |
| رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ | خداوندا، ما را فرمان‌بردار خودت قرار بده ؛ |
| وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا اُمَّهً مُسْلِمَهً لَکَ | و از فرزندانمان امّتی فرمان‌بردار خودت به وجود آور ؛ |
| وَ اَرِنا مَناسِکَنا وَ تُبْ عَلَیْنا | و به ما چگونگی انجام عبادت‌ها را نشان بده و توبه‌ی ما را بپذیر ؛ |
| اِنَّکَ اَنْتَ التَّوّابُ الرَّحیمُ (۱۲۸) | که فقط خودت، توبه‌پذیر و مهربان، هستی (۱۲۸) |
| رَبَّنا وَ ابْعَثْ فیهِمْ رَسولًا مِنْهُمْ | خداوندا، در میان آنان پیامبری از خودشان برانگیز[ii] |
| یَتْلو عَلَیْهِمْ آیاتِکَ | تا آیات و نشانه‌های تو را برای مردم بخواند، |
| وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَهَ وَ یُزَکّیهِمْ | و به آنان کتاب و حکمت را آموزش دهد و پاکشان کند، |
| اِنَّکَ اَنْتَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ (۱۲۹) | که فقط تو توانا و حکیم هستی». (۱۲۹) |
[i] این آیه نشان می‌دهد که مقام امامت بالاتر از مقام نبوت است، زیرا پیامبران برگزیده به مقام امامت می‌رسند. امامت هرگز به ظالمین نمی‌رسد (تعریف ظالمین درآیه ۱۱سوره حجرات آمده است)
[ii] این دعای حضرت ابراهیم، چند هزار سال بعد، با نبوت حضرت «محمد ابن عبداللّه» ، اجابت شد.
تعبیر این آیات در استخاره با قرآن
خوب است :
- خداوند نسبت به شما محبّت ویژه دارد و شما را موفّق میکند، به شرطی که شما نیز در کارهای نیک، جدّیت داشته باشی و به قرآن و دستورات آن ، توجّه کنید. در نظر آور که خداوند، خانه‌ی کعبه را برای تجمّع و امنیّت مردم قرار داد، و به ابراهیم و اسماعیل سفارش نمود که:«خانه مرا پاک نمائید برای طواف کنندگان، معتکفین، رکوع و سجود کنندگان».
