در این مقاله، به بررسی و ترجمه سوره بقره آیات 130 تا 141 خواهیم پرداخت. این آیات، اهمیت اسلام را به عنوان آیین تمام پیامبران الهی بیان می‌کنند و حکایتی از ابراهیم و یعقوب، دو پیامبر بزرگ، در آن آمده است.
| وَ مَنْ یَرْغَبُ عَنْ مِلَّهِ اِبْراهیمَ اِلّا مَنْ سَفِهَ نَفْسَهو | چه کسی از آیین ابراهیم رو می‌گرداند؟ جز افراد کم خرد و نادان؛ |
| وَ لَقَدِ اصْطَفَیْناهُ فِى الدُّنْیا | همانا ما ابراهیم را در این دنیا برگزیدیم؛ |
| وَ اِنَّهو فِى الْـآخِرَهِ لَمِنَ الصّالِحینَ (130) | و قطعاً او در آخرت از شایستگان و صالحان است |
| اِذْ قالَ لَهو رَبُّهو اَسْلِمْ | هنگامی‌که خداوند به او گفت: «تسلیم باش»، |
| قالَ اَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعالَمینَ (131) | ابراهیم گفت: «در برابر خدای جهانیان، تسلیم هستم» |
| وَ وَصّیٰ بِها اِبْراهیمُ بَنیهِ وَ یَعْقوبُ | و ابراهیم پسرانش را به همان سفارش کرد، و یعقوب نیز گفت: |
| یا بَنِیَّ اِنَّ اللّهَ اصْطَفیٰ لَکُمُ الدّینَ | «ای پسران من! همانا خدا این دین را برای شما برگزید، |
| فَلا تَموتُنَّ اِلّا وَ اَنْتُمْ مُسْلِمونَ (132) | پس مبادا بمیرید مگر آنکه مسلمان باشید»[i] |
| اَمْ کُنْتُمْ شُهَداءَ اِذْ حَضَرَ یَعْقوبَ الْمَوْتُ | ای اهل کتاب! آیا شاهد بودید وقتی مرگ یعقوب رسید، |
| اِذْ قالَ لِبَنیهِ ما تَعْبُدونَ مِنْ بَعْدى | به پسرانش گفت: «بعد از من چه چیز را می‌پرستید؟» |
| قالوا نَعْبُدُ اِلٰهَکَ وَ اِلٰهَ آبائِکَ | گفتند: «خدای تو و خدای پدرانت، را می‌پرستیم؛ |
| اِبْراهیمَ وَ اِسْماعیلَ وَ اِسْحاقَ اِلٰهًا واحِدًا | همان خدای یکتایِ ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، |
| وَ نَحْنُ لَهو مُسْلِمونَ (133) | چرا که ما مسلمان، و فرمانبردار او هستیم» |
| تِلْکَ اُمَّهٌ قَدْ خَلَتْ | آنان، امّتی بودند که از دنیا رفتند؛ |
| لَها ما کَسَبَتْ وَ لَکُمْ ما کَسَبْتُمْ | آنچه کردند، برای آنهاست و آنچه شما می‌کنید، برای شماست ؛ |
| وَ لاتُسْاَلونَ عَمّا کانوا یَعْمَلونَ (134) | و شما مسئول کار آنها نخواهید بود[ii] |
| وَ قالوا کونوا هودًا اَوْ نَصاریٰ تَهْتَدوا | و اهل کتاب گفتند: «یهودی یا مسیحی شوید تا هدایت یابید» |
| قُلْ بَلْ مِلَّهَ اِبْراهیمَ حَنیفًا | بگو: «البتّه از همان آئین ابراهیم حق‌گرا پیروی می‌کنیم؛ |
| وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکینَ (135) | که او از مشرکان نبود» |
| قولوا آمَنّا بِاللّهِ وَ ما اُنْزِلَ اِلَیْنا | بگویید: « ایمان آورده‌ایم به خدا و به آنچه به سوی ما نازل شد؛ |
| وَ ما اُنْزِلَ اِلیٰ اِبْراهیمَ وَ اِسْماعیلَ | و آنچه نازل شد به سوی ابراهیم، اسماعیل، |
| وَ اِسْحاقَ وَ یَعْقوبَ وَ الْاَسْباطِ | اسحاق، یعقوب و نوادگان |
| وَ ما اوتِیَ موسیٰ وَ عیسیٰ | و آنچه به موسیٰ و عیسیٰ داده شد؛ |
| وَ ما اوتِیَ النَّبیّونَ مِنْ رَبِّهِمْ | و آنچه به پیامبران از جانب خدای آنان، عطا شد؛ |
| لا نُفَرِّقُ بَیْنَ اَحَدٍ مِنْهُمْ | میان هیچ یک از آنان فرق نمی‌گذاریم؛ |
| وَ نَحْنُ لَهو مُسْلِمونَ (136) | حال آنکه ما مسلمان و فرمانبردار او هستیم» |
| فَاِنْ آمَنوا بِمِثْلِ ما آمَنْتُمْ بِه‌ى فَقَدِ اهْتَدَوْا | پس اگر مانند شما، آنان هم ایمان آوردند؛ هدایت شده‌اند؛ |
| وَ اِنْ تَوَلَّوْا فَاِنَّما هُمْ فى شِقاقٍ | و اگر روگرداندند، بدانید فقط در ستیز و دشمنی هستند ؛ |
| فَسَیَکْفیکَهُمُ اللّهُ | و خدا تو را از شرّ آنان، در امان خواهد داشت؛ |
| وَ هُوَ السَّمیعُ الْعَلیمُ (137) | و او شنوا و داناست |
| صِبْغَهَ اللّهِ وَ مَنْ اَحْسَنُ مِنَ اللّهِ صِبْغَهً | رنگ خدایی بگیرید و چه کسی نکورنگ‌تر از خداست؟ |
| وَ نَحْنُ لَهو عابِدونَ (138) | که ما پرستشگران او هستیم [iii] |
| قُلْ اَتُحاجّونَنا فِى اللّهِ | بگو: «آیا با ما درباره‌ی خدا مجادله می‌کنید؟» |
| وَ هُوَ رَبُّنا وَ رَبُّکُمْ | حال آنکه او صاحب اختیار ما و شماست؛ |
| وَ لَنا اَعْمالُنا وَ لَکُمْ اَعْمالُکُمْ | اعمال ما، برای ما و اعمال شما، برای شماست؛ |
| وَ نَحْنُ لَهو مُخْلِصونَ (139) | و ما، فقط برای او اخلاص می‌ورزیم |
| اَمْ تَقولونَ اِنَّ اِبْراهیمَ وَ اِسْماعیلَ وَ اِسْحاقَ | یا می‌گویید: «ابراهیم ، اسماعیل، اسحاق، |
| وَ یَعْقوبَ وَ الْاَسْباطَ کانوا هودًا اَوْ نَصاریٰ | یعقوب و نوادگانش، یهودی یا مسیحی بودند»! |
| قُلْ اَ اَنْتُمْ اَعْلَمُ اَمِ اللّهُ | بگو: «آیا شما داناترید یا خداوند؟» |
| وَ مَنْ اَظْلَمُ مِمَّنْ کَتَمَ شَهادَهً عِنْدَهو مِنَ اللّهِ | کیست ستمکارتر از آنکه کتمان کند آگاهی را که خدا به او داده ؟ |
| وَ مَا اللّهُ بِغافِلٍ عَمّا تَعْمَلونَ (140) | و خدا هرگز از آنچه انجام می‌دهید غافل نیست |
| تِلْکَ اُمَّهٌ قَدْ خَلَتْ | این مردم، امّتی بودند که گذشتند و از دنیا رفتند؛ |
| لَها ما کَسَبَتْ وَ لَکُمْ ما کَسَبْتُمْ | کار آنها مربوط به خودشان و کار شما مربوط به خودتان است؛ |
| وَ لاتُسْاَلونَ عَمّا کانوا یَعْمَلونَ (141) | و شما مسئول کارهای آنها نخواهید بود. |
[i] «دین اسلام»، دینی جهانی و همیشگی است، نباید گمان کنیم خداوند آن را فقط برای پیامبر خاتم فرستاده است، این دین همه‌ی پیامبران الهی است و «أم الکتاب» نیز اساس همه‌ی کتب آسمانی است و زبور و تورات و انجیل و قرآن، همه از آن گرفته شده است. همه‌ی این کتابها کامل و بی نقص هستند و همه‌ی آنها دین اسلام را معرفی می‌کنند. در آیات 129 تا 133 می‌فرماید: اسلام همان آیین ابراهیم و اسماعیل و یعقوب است و تفاوتی در تعالیم انبیا نیست.
[ii] دینداران یا «اهل کتاب»، دو اشتباه دارند که خداوند در این آیه آنها را راهنمایی نموده. اول اینکه کارهای خوب اولیای الهی و پیامبران را به حساب خودشان می‌گذارند و می‌خواهند بجای انجام خوبی‌ها، فقط با افتخار کردن به آنان، خود را در کردار خوبشان، سهیم نمایند. دوم اینکه می‌خواهند کارهای گذشتگان را قضاوت کنند. خداوند در این آیه به آنان می‌فرماید: از شما در باره‌ی کار دیگر مردم پرسشی نخواهد شد، یعنی به کار خود توجّه کنید و در مورد گذشتگان، قضاوت را به کسی بسپارید که صاحب اختیار آنان و شاهد بر اعمالشان بوده است. کارهای خوب یا بد مردم، به خودشان بستگی دارد. در سوره بقره، علاوه بر آیه 134، در آیه 141 نیز، شبیه به همین جملات تکرار میشود. این تکرار، نشان از اهمیت موضوع دارد.
[iii] رنگ الهی باعث وحدت مردم میشود، ولی زبان، نژاد، وطن و تعصبات مذهبی، باعث تفرقه میشود.
تعبیر این آیات در استخاره با قرآن
بد است، توجه داشته باشد:
- هیچ کسی از آیین ابراهیم رو نمی‌گرداند، جز افراد کم خرد و نادان؛ ابراهیم، پسرانش را به همان آیین اسلام سفارش کرد، و یعقوب نیز گفت: «ای پسران من! همانا خدا این دین را برای شما برگزید، پس مبادا بمیرید مگر آنکه مسلمان باشید». البتّه آنان، امّتی بودند که از دنیا رفتند؛ آنچه کردند، برای آنهاست و آنچه شما می‌کنید، برای شماست ؛ و شما مسئول کار آنها نخواهید بود. دینداران یا «اهل کتاب»، دو اشتباه دارند؛ اول اینکه کارهای خوب اولیای الهی و پیامبران را به حساب خودشان می‌گذارند و می‌خواهند بجای انجام خوبی‌ها، فقط با افتخار کردن به آنان، خود را در کردار خوبشان، سهیم نمایند. دوم اینکه می‌خواهند کارهای گذشتگان را قضاوت کنند. شما به کار خودت توجّه کن و در مورد گذشتگان، قضاوت نکن. کار خوب یا بد مردم، به خودشان بستگی دارد.
