وضعیت جنین
در هفته بیست و هشتم بارداری، فرزند دلبند شما به اندازه یک کاهو پیچ شده است! مغز او در طی سه ماهه آینده، سه برابر وزن می‌گیرد و حس‌هایش به سرعت در حال توسعه است. او می‌تواند چشمانش را باز و بسته کند و حتی مژه‌های کوچکی هم دارد. سیستم عصبی مرکزی می‌تواند حرکات تنفسی را به صورت منظم انجام داده و دمای بدن را کنترل کند.
اندازه جنین
قد : 38.1 سانتی متر
وزن : 1038 گرم
از این هفته به بعد جنین شما باهوش‌تر می‌شود، مغز با شکل‌گیری میلیاردها سلول عصبی به رشد خود ادامه می‌دهد و شیارها و برجستگی‌هایش در حال بیشتر شدن است. این شیارها در نهایت با تکامل در هفته های آینده، چین‌خوردگی‌های مغز را ایجاد می‌کنند. با این تغییرات حجم بافت مغز جنین هم بیشتر می‌شود. او در مایع آمنیون چیزی نمی‌بیند اما چشم‌هایش را باز و بسته می‌کند و اگر نور شدیدی در اطراف شکم شما باشد او متوجه نور می‌شود.
وقتی جنین خواب و پلک‌هایش بسته است، چشمانش حرکت می‌کنند. این یعنی او در حال خواب دیدن است. جنین‌های بازیگوش از این هفته صبر و تحمل را از دست می‌دهند و خودشان را آماده می‌کنند که تا 12 هفته دیگر به دنیا بیایند. به همین دلیل تا جایی که بتوانند خود را در رحم می‌چرخانند تا سرشان به سمت دهانه رحم قرار بگیرد. در سه هفته گذشته رنگ ابرو و مژه‌هایش مشخص شده و حدود ۳ درصد چربی زیر بافت پوستش جمع شده است. این چربی جنین را تپل‌تر از سابق کرده و دیگر پوستش چروک نیست. وزن او نسبت به هفته 24، دو برابر شده است. هر یک از پاهای او حدود ۵ سانتی‌متر و نیم طول دارند، دندان‌ها زیر لثه شکل گرفته و طول و قطر موها نیز افزایش می‌یابد.
شکاف‌های پوستی روی دستان جنین شما اکنون به وجود آمده و ناخن‌ها هم کاملاً شکل گرفته‌اند. اندام‌های دیگر مانند ریه‌ها و کبد نیز همچنان تکامل می‌یابد. با رشد کافی عصب‌های محیطی در ریه‌ها، شانس او برای زنده ماندن در خارج از رحم تا حد زیادی افزایش یافته است. شکل‌گیری مویرگ‌های کوچک در رحم شما، نیاز مضاعف جنین به خون را تأمین خواهد کرد و پادتن‌های خون شما برای افزایش شانس بقا در خارج از رحم، به جنین انتقال می‌یابند.
وزن گیری جنین
تا هفته 20 بارداری جنین وزن زیادی نمی گیرد. ولی از اواخر سه ماهه دوم به بعد و مخصوصا نیمه دوم سه ماهه سوم زمان اوج وزن گیری جنین است. از هفته 28 به بعد سونوگرافی برای وزن جنین وجود دارد که در آن دور سر، طول استخوان ران، بای پاریتال و دور شکم او اندازه گیری شده و روی منحنی قرار می گیرد و وزن جنین تخمین زده می شود. اگر بعد از هفته سی ام بارداری، اندازه جنین از روی سونوگرافی و سن جنین از روی اولین روز آخرین قاعدگی مطابق نبوده و بیش از دو هفته تفاوت وجود داشته باشد، این احتمال پیش می آید که رشد جنین کافی نبوده که در این حالت انجام سونوگرافی دیگری به نام سونوگرافی کالر داپلر برای بررسی میزان خون رسانی به جنین لازم می باشد.
وضعیت مادر در هفته بیست و هشتم بارداری
شکم شما بزرگ شده و رحم حدود 8 سانتی‌متر بالاتر از ناف قرار گرفته است. به همین دلیل شاید کمی در راه رفتن احساس خستگی کنید. در این هفته بیشترین میزان اضافه وزن را تجربه می‌کنید. ممکن است سینه‌های شما شروع به تولید آغوز کند. آغوز مایع روشن و زرد رنگی است که از پستان‌های شما ترشح می‌شود و نشان می‌دهد که بدن شما خودش را برای تولد نوزاد آماده می‌کند. آغوز نخستین مرحله از شیر مادر است که تا چند روز بعد از زایمان ترشح می‌شود و بهترین و مغذی ترین ماده غذایی است که نوزاد می‌تواند آن را دریافت کند.
مراقبت های بارداری در هفته بیست و هشتم بارداری
بی تحرکی طولانی مدت هم برای مادر و هم برای جنین خطرناک است. مطالعات نشان می‌دهد استراحت مطلق یا طولانی مدت عوارض خطرناکی برای مادران باردار دارد. فرآیند بارداری، بدن خانم‌ها را مستعد افزایش احتمال انعقاد خون می‌کند؛ خون به دلیل ترشح هورمون‌های بارداری غلیظ می‌شود و بی تحرکی می‌تواند این غلظت را افزایش دهد. لخته شدن خون، عارضه فوق‌العاده خطرناکی است. خطر لخته شدن خون در ۳ ماهه سوم بارداری به دلیل بزرگ شدن شکم و فشار روی لگن بیشتر می‌شود. خطر انعقاد خون حتی در هفته‌های اول پس از زایمان هم همچنان تهدید کننده است بنابراین مادران عزیز حتی پس از زایمان نیز باید از خوابیدن و استراحت طولانی مدت در بستر خودداری کند. اگر مادر بارداری به دلایلی مجبور به استراحت مطلق یا طولانی مدت باشد، باید با تجویز پزشک داروهای ضد انعقاد مصرف کند.
برای بهبود یبوست سعی کنید به جای سه وعده، شش وعدۀ غذایی با حجم کمتر میل کنید. استراحت کافی برای پیشگیری از خستگی لازم است. برای کاهش ورم یا گرفتگی عضلات پاها از ایستادن‌های طولانی پرهیز کنید. غذاهای حاوی کلسیم مصرف کنید و پس از تایید پزشکتان به صورت روزانه و مرتب پیاده‌روی کنید. برای به حداقل رساندن سوزش معدۀ خود، سعی کنید از مصرف هرگونه مواد غذایی محرک مانند غذاهای ادویه‌دار، اسیدی و همچنین نوشیدنی‌های گازدار بپرهیزید.
برای پیشگیری از کمردرد می‌توانید تمرینات تقویت عضلات کمر را امتحان کنید. همچنین می‌توانید با پزشک خود در مورد برخی حرکات و تمرینات ورزشی مناسب برای کاهش دردهای بارداری و زایمان صحبت کنید. اگر دچار ترشحات پستان شده‌اید، از یک دستمال معمولی یا پدهای ویژه استفاده کنید که داخل سوتین قرار می‌گیرد و این رطوبت را جذب می‌کند. در صورت داشتن انقباضات براکستون هیکس رحم طی این هفته نیز می‌توانید با تغییر در وضعیت بدن، نوشیدن آب و استراحت، آنها را برطرف کنید.
در این هفته ممکن است سردردهای شدیدی را تجربه کنید. این سردردها برای کسانی که پیش از بارداری میگرن داشته‌اند خیلی شدید‌تر هم می‌شود. علت این سردردها می‌تواند بالا رفتن فشار خون باشد. معمولا در سه ماه سوم بارداری علت سردرد یا فشار خون بالاست و یا اینکه پروتئین زیادی از خون شما دفع می‌شود. در صورتی که با اختلال دید مواجه هستید حتما با پزشک تماس بگیرید
رژیم غذایی در هفته بیست و هشتم بارداری
در این هفته باید بیشتر از قبل مراقب تغذیه خود باشد. آجیل و سبزیجات را فراموش نکنید. خوردن آب را هم مثل قبل ادامه دهید. سعی کنید مواد غذایی زیر را در رژیم روزانه خود داشته باشید:
پروتئین: گوشت گاو بدون چربی، مرغ، بوقلمون، لوبیا، توفو، عدس، تخم مرغ، نخود
آهن: گوشت قرمز، مرغ، بوقلمون، ماهی، نان گندمی، کلم بروکلی
کلسیم: شیر کم چرب یا بدون چربی، ماست، پنیر، و سویا، بادام زمینی
اسید فولیک (فولات): سبزیجات برگ سبز، کلم بروکلی، نان و غلات و حبوبات
ویتامین A: مرکبات، کلم بروکلی، فلفل، توت فرنگی، گوجه فرنگی، انبه، سیب زمینی با پوست
ویتامین C: آب پرتقال، مرکبات، فلفل دلمه ای
زینک: غلات و حبوبات، گوشت، غذاهای دریایی، حبوبات خشک شده، نخود
ویتامین B12 را نیز فراموش نکنید. شما می‌توانید این آن را از موادی مانند شیر، ماست و تخم مرغ به دست آورید.
عوارض شایع بارداری در هفتۀ بیست و هشتم
عوارض و مشکلات زنان طی بارداری یکسان و به یک میزان نخواهد بود. عوارض شایع بیشتر مادران باردار در هفتۀ ۲۸ بارداری شامل موارد زیر است:
- کمردرد
- سوزش معده
- خستگی
- یبوست
- تکرر ادرار
- ورم پا
- گرفتگی عضلات ساق پا
- تغییرات خلق وخو
- انقباضات رحم
علائم نیازمند مراجعه به پزشک در هفته بیست و هشتم
برخی از علائمی که در این هفته باید به آنها دقت کنید شامل موارد زیر است:
- سردرد شدید
- تهوع و استفراغ
- حساسیت به لمس
- تورم ناگهانی صورت و دست
- درد در ناحیۀ سمت راست زیر دنده‌ها و بالای شکم
- مشکل و تغییرات بینایی مثل تاری دید یا جرقه زدن چشم، حساسیت به نور و حتی نابینایی موقت
این علائم می‌تواند نشان‌دهندۀ عارضه پره‌اکلامپسی یا مسمومیت بارداری باشد. این عارضه درصورتی که به موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند برای مادر و جنین خطراتی را در پی داشته باشد. علاوه بر این، طی این سه ماهه لازم است به علائم زایمان زودرس نیز توجه کنید. آشنا بودن با علائم زایمان زودرس باعث می‌شود که نگرانی شما کمتر شود و در صورت وجود هر مشکلی بتوانید سریع به پزشک مراجعه کنید. برخی از علائم زایمان زودرس شامل موارد زیر است:
- انقباضات رحمی
- لکه‌بینی یا خونریزی واژینال
- فشار غیرمعمولی در لگن یا کمردرد
- دردهای کرامپی شبیه قاعدگی
- بیشتر یا رقیق‌تر شدن حجم ترشحات واژن
- تغییر رنگ در ترشحات واژن؛ مایل به صورتی یا قهوه‌ای روشن
