وضعیت جنین
در هفته سی و سوم بارداری، فرزند دلبند شما به اندازه ساقه کرفس شده است! او در حال انجام تمرینات تنفسی است و ریه‌هایش همچنان در حال قوی‌تر شدن هستند. آنتی‌بادی‌هایی که از خون شما به جنین منتقل می شوند، سیستم ایمنی بدنش را برای مبارزه با میکروب‌ها در خارج از رحم آماده خواهند کرد. مغز و سیستم عصبی جنین شما اکنون به طور کامل توسعه یافته‌اند و استخوان‌هایشان به جز یک مورد یعنی جمجمه، همگی سخت شده‌اند. استخوان‌های جمجمه جنین نرم و جدا از هم باقی می‌ماند تا هنگام تولد، عبور از کانال زایمان را ممکن سازد.
اندازه جنین
قد: 44.8 سانتی متر
وزن: 1950 گرم
در این هفته فضای زندگی در داخل رحم محدود شده و دست و پاهای جنین جمع می‌شوند ولی با این وجود کنجکاویش را درباره بند ناف نمی‌تواند پنهان کند و گاهی با آن بازی می‌کند. حرکات او برای شما محسوس است، اما توقع نداشته باشید که به اندازه ماه پیش تحرک داشته باشد. در این هفته از بارداری، اغلب جنین ها در وضعیت بریچ قرار می‌گیرند، یعنی پاهایشان به طرف لگن مادر است، ولی احتمال کمی نیز وجود دارد که برخی از آنها در وضعیتی قرار بگیرند که سر آنها رو به پایین است تا آماده تولد شوند.
اگر نوزاد پیش از هفته 38 متولد شود «نوزاد نارس» نامیده می‌شود. نوزادانی که بین هفته‌های 38 تا 42 به دنیا می‌آیند به اصطلاح پزشکی «نوزاد رسیده» هستند. اما اصطلاحی هم وجود دارد به نام «نوزادان زودرس» ، بین نوزادان نارس با نوزادان زودرس تفاوتی وجود دارد و این تفاوت به تکامل اعضای بدن او به خصوص دستگاه تنفسی بر می‌گردد. اگر نوزادی زودتر از هفته 38 به دنیا بیاید و دستگاه تنفسی‌اش کامل شده باشد به آن نوزاد زودرس می‌گویند، اما اگر دستگاه تنفسی او به صورت کامل شکل نگرفته باشد او را نوزاد نارس می‌خوانند. نوزاد نارس ممکن است دچار مشکلاتی مثل کم‌وزنی شود. این نوزادان وزنی کمتر از 2 کیلو و 500 گرم دارند و خطر عقب‌ماندگی جسمی و ذهنی، آن ها را تهدید می‌کند.
وضعیت مادر در هفته سی و سوم بارداری
افزایش هورمون پروژسترون در دوران بارداری می‌تواند باعث ورم و دردناک شدن پا یا مچ پا و آبی رنگ شدن رگ‌ها یا واریس شود. هرچه تعداد بارداری‌های شما بیشتر باشد، احتمال واریسی شدن رگ‌ها بیشتر است. خونریزی مقعد نیز می‌تواند از نشانه‌های هموروئید باشد که در اثر یبوست ایجاد شده است و قاعدتاً باید پس از زایمان برطرف شود. اگر تا به حال ترشح آغوز برای شما پیش نیامده، در این هفته احتمالاً آن را به صورت ترشح مایعی زرد رنگ از نوک پستان‌ها تجربه خواهید کرد.
در هفته ۳۳ بارداری ممکن است به خاطر تغییرات خلق‌وخو از لحاظ عاطفی بی‌ثبات باشید. اگر به بی‌خوابی دچار هستید، این مسئله باعث می‌شود خلق‌وخوی شما بیش از پیش تغییر کند. برای داشتن یک خواب خوب سعی کنید برنامه خوابتان را روی ساعت خاصی تنظیم کنید و همیشه پیش از خوابیدن کارهای مشابهی را انجام دهید تا بدن شما متوجه شود که وقت خوابیدن است. همچنین برای رفع بی‌خوابی از نوشیدن چای، قهوه و خوردن شکلات خودداری کنید و بعد از ساعت چهار بعدازظهر ورزش نکنید. اگر هنوز شاغل هستید سعی کنید کارهای منزل را به حداقل برسانید تا بدن شما بیش از حد تحت فشار قرار نگیرد.
مراقبت های بارداری در هفته سی و سوم
درصورتی‌که در دوران بارداری دچار واریس شده‌اید، از نشستن و ایستادن به مدت طولانی پرهیز کنید، هر وقت که می‌توانید پاهای خود را بالا قرار دهید و جوراب واریس بپوشید. همچنین می‌توانید با انجام ورزش‌های منظم نظیر پیاده‌روی و شنا، به کاهش تورم و دردهای دوران بارداری خود کمک کنید. همچنین برای پیشگیری از کمردرد می‌توانید تمرینات تقویت عضلات کمر را امتحان کنید. درصورتی‌که با مشکل هموروئید یا خونریزی مقعد مواجه هستید، برای پیشگیری از یبوست، نوشیدن مایعات را افزایش دهید و غذاهای سرشار از فیبر مصرف کنید. برای برقراری رابطه جنسی در این مرحله از بارداری نیز تا زمانی که پزشکتان منعی برای آن نمی‌بیند، خطری وجود نخواهد داشت.
اگر دچار گرفتگی عضلات پا هستید، می توانید تمرینات کششی و ماساژ پارا امتحان کنید. برای کاهش تکرر ادرار، مصرف کافئین را کاهش دهید و سعی کنید هنگام ادرار کردن به سمت جلو خم شوید تا مثانه شما کاملاً خالی شود. برای برطرف کردن سوزش معده، سعی کنید از مصرف مواد غذایی محرک مانند غذاهای ادویه‌دار و نوشابه های گازدار اجتناب کنید و به جای آن شیر بنوشید. برای بهبود تنگی نفس نیز بهتر است کارهای روزانه را کمی آهسته‌تر انجام دهید و به خاطر داشته باشید که هنگام فعالیت، فشار بیش از حد به خود وارد نکنید.
رژیم غذایی در هفته سی و سوم بارداری
اگر خوردن غذایی خاص موجب نفخ، سوزش سر دل یا دیگر علائم ناراحت کننده در شما می شود، به طور موقت آن عادات غذایی را تغییر دهید. پس از تولد فرزندتان می‌توانید مواد غذایی مورد علاقه تان را میل کنید. سعی کنید حتی الامکان از مصرف شکر و شیرینی خودداری کنید. مصرف جگر نیز به خانم‌های باردار توصیه نمی‌شود. جگر حاوی مقدار زیادی ویتامین A است که به خودی خود مفید است، اما مقدار زیاد آن به خوبی از بدن دفع نمی‌شود. ویتامین A ، یک ویتامین محلول در چربی است و در کره و تمام چربی‌ها و در روغن‌هایی که برای پخت و پز استفاده می‌شود، وجود دارد و تجمع این ویتامین می‌تواند برای جنین خطرناک باشد.
به زنان باردار توصیه می‌شود که روزانه 300 تا 500 کالری اضافی از مواد غذایی مغذی مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین‌های بدون چربی و چربی‌های سالم مصرف کنند. در ادامه به شرح برخی منابع مهم و مفید غذایی می پردازیم:
پروتئین برای رشد و تکامل جنین حیاتی است، بنابراین روزانه گوشت کم چرب، توفو، سویا، لوبیا، آجیل‌ها و سفیده تخم‌مرغ را به میزان کافی مصرف کنند. همچنین روزانه حدود 200 تا 300 میلی‌گرم اسیدهای چرب امگا-3 مصرف شود. منابع امگا-3 شامل ماهی‌های چرب مانند سالمون، ماهی تن و ساردین، دانه کتان و دانه چیا هستند.
کلسیم برای ساخت استخوان‌ها و دندان‌های محکم ضروری است. منابع خوب کلسیم شامل شیر، پنیر، ماست، سبزیجات برگ‌دار تیره، آب پرتقال و محصولات غنی‌شده با کلسیم مانند غلات و نان‌ها هستند. همچنین گنجاندن چربی‌های سالم مانند روغن زیتون در رژیم غذایی برای رشد و سلامت جنین ضروری است.
میوه‌ها و سبزیجات برای تامین ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر لازم هستند و باید به عنوان یک بخش اصلی در رژیم غذایی مورد استفاده قرار گیرند. غلات کامل شامل جو دوسر، برنج قهوه‌ای، نان غلات کامل و پاستا، هم برای بدن انرژی لازم را فراهم می‌کنند و هم حاوی فیبر هستند که به جلوگیری از یبوست کمک می‌کند.
عوارض شایع بارداری در هفته سی و سوم
با در نظر گرفتن این واقعیت که عوارض بارداری در مورد تمام زنان به یک شکل نخواهد بود، عوارض شایع و معمول بارداری برای اکثر زنان طی هفته ۳۳ شامل موارد زیر است:
- تکرر ادرار
- کمردرد
- سوزش معده
- ترشحات پستان
- گرفتگی عضلات پا
- خستگی مفرط
- تورم دست و پا
- اختلالات خواب
- تغییرات خلق‌وخو
- انقباضات بدون درد رحم
مراقبت‌های پزشکی هفته سی و سوم
در این مرحله از بارداری، جلسات معاینات روتین پزشکی بیشتر از قبل می‌شود. در سه ماهه سوم، شما حداقل شش جلسه ملاقات با پزشک خواهید داشت، پس حتماً سوالات و نگرانی‌های خود را یادداشت کنید و طی این جلسات از پزشک خود بپرسید تا ذهن شما آرام باشد. توجه کنید اگر در طول بارداری، علائم غیر معمول و هشداردهنده‌ای مشاهده کردید، نباید تا جلسه بعدی صبر کنید و بهتر است سریع‌تر به پزشک یا بیمارستان مراجعه کنید.
بهتر است در هفته‌های ۳۱ تا ۳۴ بارداری، یک جلسه ملاقات با پزشک خود داشته باشید. اگر هنوز این کار را انجام نداده‌اید، بهتر است در این هفته، وقتی را با پزشک خود تنظیم کنید. در این جلسه، پزشک مراقبت‌های معمول بارداری را انجام می‌دهد که یکی از آنها اندازه‌گیری وزن شماست. در صورت اضافه کردن وزن زیادی در مدت کوتاه، پزشک با درخواست آزمایش‌های بیشتر، احتمال دیابت بارداری را بررسی می‌کند. همچنین پزشک در این جلسه، فشار خون شما را اندازه‌گیری می‌کند و در صورت بالا بودن آن برای بررسی‌های بیشتر ممکن است آزمایش ادرار نیز به شما بدهد.
علائم نیازمند مراجعه به پزشک در هفته سی و سوم
در صورت داشتن علائمی مانند انقباضات رحم که به طور منظم باشد و شدت آنها به مرور افزایش پیدا کند، یا خروج مایع شفاف از واژن، احتمال زایمان زودرس وجود دارد و نیاز است برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید. سایر علائم زایمان زودرس که لازم است در صورت مشاهده آنها به پزشک یا بیمارستان مراجعه کنید شامل موارد زیر است:
- انقباضات رحمی
- لکه‌بینی یا خونریزی واژینال
- فشار غیرمعمولی در لگن یا کمردرد
- دردهای کرامپی شبیه قاعدگی
- بیشتر یا رقیق‌تر شدن حجم ترشحات واژن
- تغییر رنگ در ترشحات واژن؛ مایل به صورتی یا قهوه‌ای روشن
همین‌طور لازم است در این هفته مانند هفته‌های قبل، از علائمی مثل تورم ناگهانی دست‌ها یا صورت، تهوع، استفراغ و سردرد شدید به سادگی نگذرید. این علائم ممکن است نشانه عارضه پره‌اکلامپسی باشد. برای تشخیص این مشکل باید سریع‌تر به پزشک یا بیمارستان مراجعه کنید
