در این مقاله، به بررسی و تفسیر سوره آل عمران آیات 159 تا 163 خواهیم پرداخت. این آیات، راهنماییهای ارزشمندی در مورد روش درست تصمیمگیری ارائه میدهند، مانند اهمیت مشورت کردن و توکل بر خدا. این فصل از قرآن، همچنین بر مبانی اخلاقی مهمی که هر مسلمان باید در رفتار خود نمایش دهد، از جمله خوشرویی، مغفرت، و توکل بر خدا، تاکید میکند. این آیات، به طور خاص، به اهمیت پیروی از خشنودی خدا و پرهیز از اعمالی که باعث خشم الهی میشود، اشاره میکنند. در این مقاله، ما تلاش خواهیم کرد تا تفسیر و توضیح دقیق این آیات را ارائه دهیم.
فَبِما رَحْمَهٍ مِنَ اللّهِ لِنْتَ لَهُمْ | ای پیامبر، به دلیل رحمت الهی، با آنان خوش اخلاق شدی؛ |
وَ لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضّوا مِنْ حَوْلِکَ | و اگر تندخو و سنگدل بودی، از اطراف تو پراکنده میشدند. |
فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ | پس آنان را عفو نما و برایشان آمرزش بخواه |
وَ شاوِرْهُمْ فِى الْاَمْرِ | و با آنها در کارها مشورت کن |
فَاِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ | آنگاه وقتی تصمیم گرفتی، بر خدا توکّل کن |
اِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلینَ (159) | که خدا، توکّلکنندگان را دوست میدارد (159) |
اِنْ یَنْصُرْکُمُ اللّهُ فَلا غالِبَ لَکُمْ | اگر خدا شما را یاری کند، هیچ غلبهکنندهای بر شما نیست |
وَ اِنْ یَخْذُلْکُمْ فَمَنْ ذَا الَّذى یَنْصُرُکُمْ مِنْ بَعْدِهِ | و اگر خوار و ذلیلتان کند، چه کسی بعد از او شما را یاری میکند؟ |
وَ عَلَى اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنونَ (160) | و مؤمنان باید فقط بر خدا توکّل کنند (160) |
وَ ما کانَ لِنَبِىٍّ اَنْ یَغُلَّ وَ مَنْ یَغْلُلْ | و هیچ پیامبری خیانت نمیکند و هر کس خیانت کند، |
یَأْتِ بِما غَلَّ یَوْمَ الْقِیامَهِ | آنچه را خیانت کرده، در روز قیامت میآورد |
ثُمَّ تُوَفّیٰ کُلُّ نَفْسٍ ما کَسَبَتْ | سپس پاداش و کیفر کارهای مردم، به طورکامل داده شود |
وَ هُمْ لایُظْلَمونَ (161) | و آنان ستم نمیبینند (161) |
اَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَ اللّهِ | آیا کسی که به دنبال خشنودی خداست، |
کَمَنْ باءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللّهِ | مانند کسی است که دچار خشم الهی است؟ |
وَ مَأْواهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصیرُ (162) | و جایگاهش جهنّم است و چه بد عاقبتی دارد (162) |
هُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ اللّهِ | ایشان -که به دنبال رضای خدایند- درجه و مقامی نزد خدا دارند[i] |
وَ اللّهُ بَصیرٌ بِما یَعْمَلونَ (163) | و خدا به آنچه انجام میدهند، بیناست (163) |
[i] معنای دقیقتر این است: اینان خود رتبهها و درجاتی نزد خداوند هستند.
تعبیر این آیات در استخاره با قرآن
خوب است به شرطی که:
- با مردم خوش اخلاق باشید؛ اگر تندخو و سنگدل باشی، از اطراف تو پراکنده میشوند. پس خطاکاران را عفو نما و برایشان آمرزش بخواه و با آنها در کارها مشورت کن؛ وقتی در کاری تصمیم گرفتی، بر خدا توکّل کن که خدا، توکّلکنندگان را دوست میدارد . اگر خدا شما را یاری کند، هیچ غلبه کنندهای بر شما نیست و اگر خوار و ذلیلتان کند، چه کسی بعد از او شما را یاری میکند؟ مؤمنان باید فقط بر خدا توکّل کنند