در این مقاله، به بررسی سوره مائده آیات 3 تا 4 میپردازیم که به موضوعاتی نظیر احکام خوراکیهای حلال و حرام، و اعلام کامل شدن دین اسلام میپردازد. در این آیات به تفصیل، راجع به منع خوردن مردار، خون، گوشت خوک، و حیواناتی که به نام غیر از خدا یا به وسیلهی درندگان کشته شده باشند، صحبت شده. همچنین، این آیات به بیان تکمیل شدن دین اسلام و تمام شدن نعمت الهی میپردازند. در پایان، بحث در مورد حلال بودن خوردن گوشت شکاری که توسط سگهای شکاری آموخته شده است، به طور خاص مورد توجه قرار میگیرد.
حُرِّمَتْ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَهُ وَ الدَّمُ وَ لَحْمُ الْخِنْزیرِ | خوردنِ مُردار بر شما حرام شد و خون و گوشت خوک، |
وَ ما اُهِلَّ لِغَیْرِ اللّهِ بِهى | و آنچه هنگام ذبح نام غیر خدا بر آن برده شده باشد، |
وَ الْمُنْخَنِقَهُ وَ الْمَوْقوذَهُ وَ الْمُتَرَدِّیَهُ | و حیوان خفهشده یا با ضربه مرده، یا از بلندی افتاده، |
وَ النَّطیحَهُ وَ ما اَکَلَ السَّبُعُ | یا به ضرب شاخ حیوانات یا توسّط درندگان کشته شده باشند، |
اِلّا ما ذَکَّیْتُمْ | مگر آن حیواناتی که پیش از مردن، خودتان ذبح کنید، |
وَ ما ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ | و هر حیوانی که به نام بُتان سر بریده شده ، |
وَ اَنْ تَسْتَقْسِموا بِالْاَزْلامِ | و اینکه گوشت را به وسیلهی قرعهکشی تقسیم کنید؛ |
ذٰلِکُمْ فِسْقٌ | این کارها، نافرمانی از دستورات الهی است. |
اَلْیَوْمَ یَئِسَ الَّذینَ کَفَروا مِنْ دینِکُمْ | امروز کافران، از شکست دین شما ناامید شدند؛ |
فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ | پس از آنان نترسید و از مخالفت با من بترسید؛ |
اَلْیَوْمَ اَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ | امروز دین شما را برایتان کامل کردم؛ [i] |
وَ اَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتى | و نعمتم را بر شما تمام نمودم؛ |
وَ رَضیتُ لَکُمُ الْاِسْلامَ دینًا | و «اسلام» را به عنوان دین، برای شما پسندیدم. |
فَمَنِ اضْطُرَّ فى مَخْمَصَهٍ | امّا هر کس ناچار به خوردن شود، |
غَیْرَ مُتَجانِفٍ لِــاِثْمٍ | درحالی که به گناه تمایل ندارد، |
فَاِنَّ اللّهَ غَفورٌ رَحیمٌ (3) | پس قطعاً خدا آمرزنده ومهربان است |
یَسْاَلونَکَ ماذا اُحِلَّ لَهُمْ | از تو میپرسند «چه چیزی برایشان حلال شده؟» |
قُلْ اُحِلَّ لَکُمُ الطَّیِّباتُ | بگو: «همهی خوردنیهای پاکیزه برایتان حلال شد؛ |
وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبینَ | و خوردن گوشت شکار از سگان شکاری که آموزش دادهاید، [ii] |
تُعَلِّمونَهُنَّ مِمّا عَلَّمَکُمُ اللّهُ | شما اموری را به آنها تعلیم میدهید که خدا به شما آموخته؛ |
فَکُلوا مِمّا اَمْسَکْنَ عَلَیْکُمْ | لذا از آنچه آنها برایتان گرفتند، بخورید؛ |
وَ اذْکُروا اسْمَ اللّهِ عَلَیْهِ | و البتّه قبل از خوردن یا شکار نام خدا را بر آن ببرید» |
وَ اتَّقُوا اللّهَ اِنَّ اللّهَ سَریعُ الْحِسابِ (4) | وتقوای الهی داشته باشید که خدا «سریع الحساب» است |
[i] براساس روایات شیعه، این آیات مربوط به غدیرخم میباشد که پیامبر پس از «حجه الوداع» در محل برکهی غدیر، بین مکه و مدینه، علی(ع) را برای جانشینی انتخاب کرد و با این فرمان، قرآن کامل شد.
[ii] سگهائی که تعلیم شکار کردن داده شده است، خوردن گوشت شکار آنها حلال و پاک است.
تعبیر این آیات در استخاره با قرآن
خوب است به شرطی که:
- از بدکاران نترسید؛ فقط از مخالفت با فرمان الهی بترسید؛ تقوای الهی داشته باشید که خدا «سریع الحساب» است