در این مطلب، به بررسی و ترجمه سوره مائده آیات 27 تا 31 خواهیم پرداخت که در آنها سرگذشت دو پسر حضرت آدم، یعنی قابیل و هابیل، بیان شده است. این بخش از قرآن، درسهای عمیقی در مورد تقوا، حسادت، گناه و توبه را به ما آموخته است. این آیات با جملاتی که بیانگر وجود خداوندی است که کارهای خوی را فقط از مُتّقین میپذیرد، شروع شده و سپس به طریقی زیبا و هنرمندانه، نمایش درگیری بین خوب و بد، تقوا و ستم، عدل و ظلم را مطرح میکند. با ما همراه باشید تا در این سفر به کاوش معنا و تفسیر این آیات پرداخته و درک بهتری از پیامهای این سوره از کتاب مقدس اسلام پیدا کنیم.
وَ اتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَاَ ابْنَىْ آدَمَ بِالْحَقِّ | ای پیامبر، برای مردم، ماجرای «دو پسرِ آدم» را به درستی بخوان؛ |
اِذْ قَرَّبا قُرْبانًا فَتُقُبِّلَ مِنْ اَحَدِهِما | هنگامیکه هر یک قربانی آوردند، آنگاه از یکی از آنان قبول شد |
وَ لَمْ یُتَقَبَّلْ مِنَ الْآخَرِ | ولی از دیگری پذیرفته نشد؛ |
قالَ لَاَقْتُلَنَّکَ | قابیل گفت: «حتماً تو را میکشم» |
قالَ اِنَّما یَتَقَبَّلُ اللّهُ مِنَ الْمُتَّقینَ (27) | هابیل گفت: «خداوند فقط از مُتّقین میپذیرد[i] |
لَئِنْ بَسَطْتَ اِلَیَّ یَدَکَ لِتَقْتُلَنى | حتّی اگر برای قتل من دست درازی کنی، |
ما اَنَا بِباسِطٍ یَدِیَ اِلَیْکَ لِاَقْتُلَکَ | من هرگز برای کشتن تو، دست درازی نمیکنم |
اِنّى اَخافُ اللّهَ رَبَّ الْعالَمینَ (28) | زیرا من از خدایی که صاحب جهانیان است، میترسم |
اِنّى اُریدُ اَنْ تَبوءَ بِـاِثْمى وَ اِثْمِکَ | میخواهم که گناه من و گناه خودت را، تو به دوش بکشی[ii] |
فَتَکونَ مِنْ اَصْحابِ النّارِ | تا اهل آتش شوی |
وَ ذٰلِکَ جَزاءُ الظّالِمینَ (29) | و این آتش سزای همهی ستمکاران است» |
فَطَوَّعَتْ لَهو نَفْسُهو قَتلَ اَخیهِ | ولی نفْـس او، قتل برادرش را برایش آسان و زیبا جلوه داد |
فَقَتَلَهو فَاَصْبَحَ مِنَ الْخاسِرینَ (30) | بنابراین او را کشت و از زیانکاران شد |
فَبَعَثَ اللّهُ غُرابًا یَبْحَثُ فِى الْاَرْضِ | سپس خدا «کلاغی» را برانگیخت که زمین را میکاوید |
لِیُرِیَهو کَیْفَ یُوارى سَوْاَهَ اَخیهِ | تا به او نشان دهد، چگونه جسد برادرش را پنهان کند |
قالَ یا وَیْلَتیٰ اَعَجَزْتُ | قابیل گفت: «ای وای برمن آیا عاجزم |
اَنْ اَکونَ مِثْلَ هٰذَا الْغُرابِ فَاُوارِیَ سَوْاَهَ اَخى | که مانند این کلاغ باشم تا جسد برادرم را پنهان کنم؟!» |
فَاَصْبَحَ مِنَ النّادِمینَ (31) | بدین ترتیب از پشیمانان شد.[iii] |
[i] مواظب باشیم حسادت نکنیم که در پی آن ذلت است. آنچه را که بیشتر دوست دارید در راه خدا بدهید، هر وقت کار خیری انجام دادید این آیه را بخوانید و بدانید که خداوند فقط کارهای متقین را می پذیرد.
[ii] در این آیه از زبان هابیل، نکتهی ارزشمندی بیان میشود: اگر کسی مرتکب قتل عمد شود، بار گناهان مقتول، به گردن قاتل میافتد.
[iii] با دقّت در طبیعت می توان درسهای زیادی آموخت و خداوند درسهای ارزشمندی در امور طبیعی برای ما قرار داده است. به عبارت دیگر، طبیعت نیز به نوعی کلام خداوند است.
تعبیر این آیات در استخاره با قرآن
بد است، توجه داشته باشد:
- مواظب باشید به کسی حسادت نکنید که در پی آن ذلت است. آنچه را که بیشتر دوست دارید در راه خدا بدهید، هر وقت کار خیری انجام دادید، منّت نگذارید، بلکه خدا را شکرگزاری کنید که به شما توفیق خدمت داده است. و بدانید که خداوند فقط کارهای متقین را می پذیرد.