در این مقاله، به بررسی و ترجمه سوره أنعام آیات 50 تا 55 خواهیم پرداخت. این آیات از قرآن کریم، روایتی است از توجیهات الهی به رسول مکرم اسلام در مورد مفهوم علم غیب و محدودیت های آن. این بخش از سوره انعام، به بیان معنای واقعی توبه و رحمت خداوند می پردازد و دستورات الهی در خصوص برخورد با افراد با ایمان را توضیح می دهد. همچنین، توضیحاتی در مورد تفاوت بین ‘علم غیب’ و ‘خبر از غیب’ در این آیات وجود دارد، که این موضوعات را در ادامه بررسی خواهیم کرد.
قُلْ لا اَقولُ لَکُمْ عِنْدى خَزائِنُ اللّهِ | بگو به شما نمی گویم: «گنجینههای رحمت الهی نزد من است» |
وَ لا اَعْلَمُ الْغَیْبَ وَ لا اَقولُ لَکُمْ اِنّى مَلَکٌ | و «غیب هم نمیدانم»[i]، و نمیگویم: «من فرشتهام» ، |
اِنْ اَتَّبِعُ اِلّا ما یوحیٰ اِلَیَّ | «من فقط از آنچه به من وحی میشود پیروی میکنم». |
قُلْ هَلْ یَسْتَوِى الْاَعْمیٰ وَ الْبَصیرُ | بگو: «آیا بینا و نابینا یکسان هستند؟ |
اَفَلا تَتَفَکَّرونَ (50) | آیا اندیشه نمیکنید؟» |
وَ اَنْذِرْ بِهِ الَّذینَ | و با این قرآن به کسانی هشدار بده |
یَخافونَ اَنْ یُحْشَروا اِلیٰ رَبِّهِمْ | که میترسند در پیشگاه الهی حاضر شوند؛ |
لَیْسَ لَهُمْ مِنْ دونِهى وَلِیٌّ وَ لاشَفیعٌ | چرا که جز او هیچ سرپرست و شفاعتکنندهای ندارند. |
لَعَلَّهُمْ یَتَّقونَ (51) | باشد که خود را از مجازات الهی حفظ کنند |
وَ لا تَطْرُدِ الَّذینَ | و مبادا کسانی را از خود دور کنی |
یَدْعونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداهِ وَ الْعَشیِّ | که در هر صبح و شب خدایشان را میخوانند، |
یُریدونَ وَجْهَهو | و در پی خشنودی او هستند؛ |
ما عَلَیْکَ مِنْ حِسابِهِمْ مِنْ شَىْءٍ | چرا که تو، هیچ وظیفهای برای محاسبهی اعمال آنان نداری، |
وَ ما مِنْ حِسابِکَ عَلَیْهِمْ مِنْ شَىْءٍ | و آنان نیز هیچ دخالتی در محاسبهی اعمال تو ندارند، |
فَتَطْرُدَهُمْ فَتَکونَ مِنَ الظّالِمینَ (52) | که اگر آنان را طرد کنی، از ستمکاران خواهی شد |
وَ کَذٰلِکَ فَتَنّا بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ | اینچنین، بعضی از آنان را به وسیلهی بعضی دیگر آزمودیم |
لِیَقولوا اَهٰؤُلاءِ مَنَّ اللّهُ عَلَیْهِمْ مِنْ بَیْنِنا | تا بگویند: «آیا خدا از میان ما، فقط بر اینها منّت گذاشته؟» |
اَلَیْسَ اللّهُ بِاَعْلَمَ بِالشّاکِرینَ (53) | آیا خدا به حالِ سپاسگزاران، آگاهتر نیست؟ |
وَ اِذا جاءَکَ الَّذینَ یُؤْمِنونَ بِآیاتِنا | هر گاه کسانی که به آیات ما ایمان دارند، نزد تو بیایند، |
فَقُلْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ | بگو: «درود بر شما ؛ |
کَتَبَ رَبُّکُمْ عَلیٰ نَفْسِهِ الرَّحْمَهَ | صاحب اختیارتان، رحمت را بر خود واجب کرده ؛ |
اَنَّهو مَنْ عَمِلَ مِنْکُمْ سوءًا بِجَهالَهٍ | هر کسی از شما از روی نادانی، کار بدی انجام دهد، |
ثُمَّ تابَ مِنْ بَعْدِهى وَ اَصْلَحَ | ولی بعد از آن، توبه کرده و رفتارش را اصلاح نماید؛ |
فَاَنَّهو غَفورٌ رَحیمٌ (54) | خدا با او بسیار آمرزنده و مهربان است» |
وَ کَذٰلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ | و بدین ترتیب، ما آیات خود را شرح میدهیم، |
وَ لِتَسْتَبینَ سَبیلُ الْمُجْرِمینَ (55) | تا راه تبهکاران از راه نیکوکاران مشخّص شود. |
[i] بنا به آیات قرآن کریم، پیامبران الهی «علم غیب» نداشتند ولی «اخباری از غیب» به آنان میرسید که در قرآن با «انباء الغیب» از آن نام برده میشود. تفاوت بین علم غیب با خبر از غیب در این است که علم غیب، با ارادهی صاحب آن قابل توسعه است، ولی خبر از غیب محدود است و صاحب خبر،جز همان خبر، چیزی را نمیداند.
تعبیر این آیات در استخاره با قرآن
بد است، توجه داشته باشد:
- گنجینههای رحمت الهی، فقط نزد خداست، پس با این قرآن به کسانی هشدار بده که میترسند در پیشگاه الهی حاضر شوند تا خود را از مجازات الهی حفظ کنند . و مبادا کسانی را از خود دور کنی که در هر صبح و شب خدایشان را میخوانند، و در پی خشنودی او هستند چرا که تو، هیچ وظیفهای برای محاسبهی اعمال آنان نداری، و آنان نیز هیچ دخالتی در محاسبهی اعمال تو ندارند، که اگر آنان را طرد کنی، از ستمکاران خواهی شد .