در این مقاله، به بررسی و تحلیل سوره أعراف آیات 42 تا 47 خواهیم پرداخت. این آیات به بیان تحقق وعدههای الهی و جزای عملکرد انسانها پس از مرگ میپردازند. آیات مذکور، بیانگر وضعیت اهل ایمان و کسانی که اعمال صالح در کارنامه خود دارند در بهشت و شرح حالشان در آنجا و تعامل و گفتگوی آنها با اهل آتش است. این آیات علاوه بر تشریح جزای عمل، به معرفی نقش رهنمود بخش خداوند در هدایت انسانها و اهمیت پیروی از راه الهی میپردازند. در ادامه، مفاد این آیات را با هم مرور کرده و به تفکر و تدبر در آنها خواهیم پرداخت.
وَ الَّذینَ آمَنوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ | و کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند |
لا نُکَلِّفُ نَفْسًا اِلّا وُسْعَها | -البتّه ما هر کس را فقط به اندازه توانش تکلیف میکنیم- |
اُولٰئِکَ اَصْحابُ الْجَنَّهِ هُمْ فیها خالِدونَ (42) | آنان اهل بهشتند و در آنجا ماندگارند |
وَ نَزَعْنا ما فى صُدورِهِمْ مِنْ غِلٍّ | و هر کینهای را که در سینههایشان هست، بیرون میکشیم |
تَجْرى مِنْ تَحْتِهِمُ الْاَنْهارُ وَ قالُوا | در حالیکه از زیر قصر آنها، نهرها جاری خواهد بود، و گویند: |
الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى هَدانا لِهٰذا | «ستایش برای خداست که ما را به این مقام، هدایت کرد |
وَ ما کُنّا لِنَهْتَدِیَ لَوْلا اَنْ هَدانَا اللّهُ | و اگر خدا ما را هدایت نمیکرد، هرگز هدایت نمیشدیم؛ |
لَقَدْ جاءَتْ رُسُلُ رَبِّنا بِالْحَقِّ | به یقین، پیامبران الهی ما، تمامِ حقیقت را آوردند» |
وَ نودوا اَنْ تِلْکُمُ الْجَنَّهُ | در این حال، به آنان ندا داده شود: «این همان بهشتی است که |
اورِثْتُموها بِما کُنْتُمْ تَعْمَلونَ (43) | به خاطر پاداش کارهایتان، آن را به ارث بردهاید». |
وَ نادیٰ اَصْحابُ الْجَنَّهِ اَصْحابَ النّارِ اَنْ | اهل بهشت، اهل آتش را ندا میدهند، که: |
قَدْ وَجَدْنا ما وَعَدَنا رَبُّنا حَقًّا | «ما آن پاداشهایی را که خدایمان به ما وعده داده، درست یافتیم؛ |
فَهَلْ وَجَدْتُمْ ما وَعَدَ رَبُّکُمْ حَقًّا | آیا شما آن مجازاتی را که خدایتان وعده داده، درست یافتید؟ » |
قالوا نَعَمْ فَاَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَیْنَهُمْ | دوزخیان میگویند: «بله»، سپس گویندهای در میانشان اعلام میکند |
اَنْ لَعْنَهُ اللّهِ عَلَى الظّالِمینَ (44) | که: «لعنت خدا بر ستمکاران باد! |
اَلَّذینَ یَصُدّونَ عَنْ سَبیلِ اللّهِ وَ یَبْغونَها عِوَجًا | همان کسانی که از راه خدا باز میدارند و آن را کج جلوه میدهند ؛ |
وَ هُمْ بِالْآخِرَهِ کافِرونَ (45) | و آنان که به آخرت نیز، کافرند» |
وَ بَیْنَهُما حِجابٌ | و بین آن دو گروه، حائلی وجود دارد ؛ |
وَ عَلَى الْاَعْرافِ رِجالٌ یَعْرِفونَ کُلًّا بِسیماهُمْ | و بر آن بلندیها، بزرگانی هستند که همه را با نشانههایشان میشناسند |
وَ نادَوْا اَصْحابَ الْجَنَّهِ اَنْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ | و اهل بهشت را ندا میدهند که: «درود بر شما باد» |
لَمْ یَدْخُلوها وَ هُمْ یَطْمَعونَ (46) | با آنکه وارد بهشت نشدهاند، ولی امید آن را دارند |
وَاِذا صُرِفَتْاَبْصارُهُمْ تِلْقاءَ اَصْحابِ النّارِ | و هر گاه چشمان آنان، به سوی اهل آتش برگردانده شود، |
قالوا رَبَّنا لا تَجْعَلْنا مَعَ الْقَوْمِ الظّالِمینَ (47) | میگویند: «خدایا ما را با گروه ستمکاران قرار نده». |
تعبیر این آیات در استخاره با قرآن
خوب است به شرطی که:
- و کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند – البتّه ما هر کس را فقط به اندازه توانش تکلیف میکنیم – آنان اهل بهشتند و در آنجا ماندگارند؛ هر کینهای را که در سینه هایشان هست، بیرون میکشیم؛ در حالی که از زیر قصر آنها، نهرها جاری خواهد بود، و گویند: «ستایش برای خداست که ما را به این مقام، هدایت کرد و اگر خدا ما را هدایت نمیکرد، هرگز هدایت نمیشدیم؛ به یقین، پیامبران الهی ما، تمامِ حقیقت را آوردند» در این حال، به آنان ندا داده شود: «این همان بهشتی است که به خاطر پاداش کارهایتان، آن را به ارث بردهاید».