این مطلب به بررسی سوره یوسف آیات 39 تا 42 از کلام الله مجید می پردازد که درباره تبلیغ دین الهی توسط حضرت یوسف در زندان و پیشگویی او درباره سرنوشت دو زندانی دیگر میباشد. حضرت یوسف با حکمت و منطق، شرک و بتپرستی را رد کرده و توحید و یگانگی خداوند را به عنوان تنها راه نجات بشریت معرفی مینماید. همچنین بیان میدارد که رابطه بنده با خداوند همواره برقرار است و نباید غفلت کرد. این آیات درسهای عمیق اخلاقی و معنوی برای بشریت دارند.
یا صاحِبَیِ السِّجْنِ اَ اَرْبابٌ مُتَفَرِّقونَ خَیْرٌ | ای دو همنشین زندانی من: آیا خدایان پراکنده بهترند، |
اَمِ اللّهُ الْواحِدُ الْقَهّارُ (39) | یا اللّه، آن یگانهی مقتدر؟ [i] |
ما تَعْبُدونَ مِنْ دونِهى اِلّا اَسْماءً | به جای او، تنها نامهایی را میپرستید، |
سَمَّیْتُموها اَنْتُمْ وَ آباؤُکُمْ | که آنها را خودتان و پدرانتان نامگذاری کردهاید؛ |
ما اَنْزَلَ اللّهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ | و خدا بر حقّانیّت آنان، دلیلی نازل نکرده است. |
اِنِ الْحُکْمُ اِلّا لِلّهِ | حکم و فرمان فقط در اختیار خداست؛ |
اَمَرَ اَلّا تَعْبُدوا اِلّا اِیّاهُ | دستور داده که جز او را نپرستید؛ |
ذٰلِکَ الدّینُ الْقَیِّمُ | این، همان دین محکم و استوار است؛ |
وَ لٰکِنَّ اَکْثَرَ النّاسِ لایَعْلَمونَ (40) | ولی بیشتر مردم خبر ندارند. |
یا صاحِبَیِ السِّجْنِ | ای دو همنشین زندانی من : |
اَمّا اَحَدُکُما فَیَسْقى رَبَّهو خَمْرًا | امّا یکی از شما آزاد میشود و به سَروَر خود، شراب مینوشاند ؛ |
وَ اَمّا الْآخَرُ فَیُصْلَبُ | و امّا دیگری، به دار آویخته میشود؛ |
فَتَأْکُلُ الطَّیْرُ مِنْ رَأْسِهى | و پرندگان از سر او میخورند! |
قُضِیَ الْاَمْرُ الَّذى فیهِ تَسْتَفْتِیانِ (41) | تعبیر دو رؤیایی که از من پرسیدید، اتّفاق خواهد افتاد». |
وَ قالَ لِلَّذى ظَنَّ اَنَّهو ناجٍ مِنْهُمَا | و به یکی از آن دو نفر، که میدانست آزاد میشود گفت: |
اذْکُرْنى عِنْدَ رَبِّکَ | «نزد سَروَر خودت، پادشاه مصر، مرا یاد کن». |
فَاَنْساهُ الشَّیْطانُ ذِکْرَ رَبِّهى | ولی شیطان یادآوری او را نزد سرورش، از یادش برد؛ |
فَلَبِثَ فِى السِّجْنِ بِضْعَ سِنینَ (42) | در نتیجه، یوسف چند سالی در زندان ماند. [ii] |
[i] ارتباط بین خالق و مخلوق از دو طرف برقرار است، از بالا به پایین، رزق و رحمت و نعمت میرسد و از پایین به بالا، درخواست حاجت و نیاز، بت پرستان قبول داشتند که اللّه خالق جهان است، ولی مدعی بودند که این بتها، ما را به خالق جهان نزدیک میکند.
[ii] «بضع» یعنی «عددی بین سه تا نُه»، چرا تعداد سالهای زندان یوسف بیان نشده است؟
تعبیر این آیات در استخاره با قرآن
خوب است به شرطی که:
- فقط به خدا توکّل کنید، آیا خدایان پراکنده بهترند، یا «اللّه»، آن یگانهی مقتدر؟ آنچه را جز او مؤثّر میدانید، تنها در حدّ مَترسَک هستند و خدا بر حقّانیّت آنان، دلیلی نازل نکرده است. حکم و فرمان فقط در اختیار خداست؛ دستور داده که جز او را نپرستید؛ این، همان دین محکم و استوار الهی است، ولی بیشتر مردم خبر ندارند.