این مقاله به بررسی سوره ابراهیم آیات 7 تا 12 از قرآن کریم با موضوع عبرت از گذشتگان و پاسخ پیامبران به انکار مردم میپردازد. در این آیات، خداوند به پیامبرش ابراهیم دستور میدهد که مردم را به شکرگزاری دعوت کند و از انکار حق نهی نماید. سپس به بیان سرنوشت اقوام گذشته همچون قوم نوح، عاد، ثمود و دیگران میپردازد که با وجود آوردن دلایل روشن توسط پیامبران، حق را انکار کردند و عذاب الهی را بر خود فراخواندند. در پایان، پیامبران به مردم توصیه میکنند که بر خداوند قادر و توانا که زمین و آسمان را آفریده توکل نمایند.
وَ اِذْ تَاَذَّنَ رَبُّکُمْ | و آنگاه که خدایتان اعلام کرد: |
لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَاَزیدَنَّکُمْ | «اگر سپاسگزاری کنید بر نعمت شما میافزایم؛ |
وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ اِنَّ عَذابى لَشَدیدٌ (7) | و اگر ناسپاسی کنید مجازاتم شدید است» |
وَ قالَ موسیٰ اِنْ تَکْفُروا اَنْتُمْ وَ مَنْ فِى الْاَرْضِ جَمیعًا | موسیٰ گفت: «اگر شما و همهی اهل زمین، کفر بورزید، |
فَاِنَّ اللّهَ لَغَنِیٌّ حَمیدٌ (8) | خدا قطعاً بینیاز و شایسته ستایش است» |
اَلَمْ یَأْتِکُمْ نَبَاُ الَّذینَ مِنْ قَبْلِکُمْ | آیا خبر گذشتگانتان به شما نرسیده؟ |
قَوْمِ نوحٍ وَ عادٍ وَ ثَمودَ وَ الَّذینَ مِنْ بَعْدِهِمْ | خبر قوم نوح و عاد و ثمود و کسانی که پس از آنان بودند ؛ |
لا یَعْلَمُهُمْ اِلَّا اللّهُ | همان کسانی که جز خدا کسی از آنان آگاهی ندارد؛ |
جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّناتِ | پیامبران شان دلایل آشکاری را برای آنها آوردند ؛ |
فَرَدّوا اَیْدِیَهُمْ فى اَفْواهِهِمْ وَ قالوا | ولی آنان دستها را بر دهانهایشان گذاشتند و گفتند: |
اِنّا کَفَرْنا بِما اُرْسِلْتُمْ بِهى | «ما به آنچه شما برای آن فرستاده شدهاید، کافریم؛ |
وَ اِنّا لَفى شَکٍّ مِمّا تَدْعونَنا اِلَیْهِ مُریبٍ (9) | و از آنچه ما را به آن میخوانید، سخت در تردید هستیم» |
قالَتْ رُسُلُهُمْ | پیامبران گفتند: |
اَفِى اللّهِ شَکٌّ فاطِرِ السَّماواتِ وَ الْاَرْضِ | «آیا در “اللّه” که آسمانها و زمین را آفرید، شکّی هست؟ |
یَدْعوکُمْ لِیَغْفِرَ لَکُمْ مِنْ ذُنوبِکُمْ | شما را دعوت میکند تا بعضی از گناهانتان را بیامرزد ؛ |
وَ یُؤَخِّرَکُمْ اِلیٰ اَجَلٍ مُسَمًّى | و مجازات شما را تا مهلتی معیّن، به تأخیر اندازد» |
قالوا اِنْ اَنْتُمْ اِلّا بَشَرٌ مِثْلُنا | کافران گفتند: «شما انسانهایی مانند ما هستید؛ |
تُریدونَ اَنْ تَصُدّونا عَمّا کانَ یَعْبُدُ آباؤُنا | میخواهید ما را از آنچه پدرانمان میپرستیدند، باز دارید؛ |
فَأْتونا بِسُلْطانٍ مُبینٍ (10) | پس برای ما دلیل روشنی بیاورید» |
قالَتْ لَهُمْ رُسُلُهُمْ اِنْ نَحْنُ اِلّا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ | پیامبران به آنان گفتند: «ما نیز، فقط بشری مانند شما هستیم ؛ |
وَ لٰکِنَّ اللّهَ یَمُنُّ عَلیٰ مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهى | ولی خدا بر هر کس از بندگانش که بخواهد، منّت میگذارد ؛ |
وَ ما کانَ لَنا اَنْ نَأْتِیَکُمْ بِسُلْطانٍ اِلّا بِاِذْنِ اللّهِ | و ما نمیتوانیم برای شما نشانهای بیاوریم، مگر با اِذن الهی؛ |
وَ عَلَى اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنونَ (11) | و مؤمنان باید تنها بر خدا توکّل کنند» |
وَ ما لَنا اَلّا نَتَوَکَّلَ عَلَى اللّهِ | «چرا بر خدا توکّل نکنیم؟ |
وَ قَدْ هَدانا سُبُلَنا | حال آنکه راههای نجات را به ما نشان داده ؛ |
وَ لَنَصْبِرَنَّ عَلیٰ ما آذَیْتُمونا | و البتّه بر آزارتان صبر میکنیم؛ |
وَ عَلَى اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُتَوَکِّلونَ (12) | و توکّلکنندگان باید تنها بر خدا توکّل کنند»[i] |
[i] در این سوره 4 بار از «توکل» سخن به میان آمده است. شاید دلیل آن، توکّل حضرت ابراهیم باشد.
تعبیر این آیات در استخاره با قرآن
خوب است :
- اگر سپاسگزاری کنید بر نعمت شما میافزایم؛ و اگر ناسپاسی کنید مجازاتم شدید است. اگر شما و همهی اهل زمین، کفر بورزید، خدا بینیاز است. مؤمنان باید تنها بر خدا توکّل کنند؛ چرا بر خدا توکّل نمیکنید؟ حال آنکه او راههای نجات را به شما نشان داده و البتّه بر آزار و اذیّت مردم بدکار، صبر میکنیم و توکّلکنندگان باید تنها بر خدا توکّل کنند