در این مقاله به بررسی سوره حجر آیات 61 تا 77 از قرآن کریم می پردازیم که داستان سرنوشت قوم لوط و نابودی شهرشان را بیان می‌کند. این آیات شرح می‌دهند که چگونه فرستادگان الهی به نزد لوط آمدند و او را از عذابی که قرار است بر قومش نازل شود, با خبر کردند. سپس لوط دستور گرفت تا خانواده‌اش را شبانگاه از شهر خارج کند. روز بعد صیحه‌ای مهلک بر قوم لوط نازل شد و شهرشان ویران گردید.
| فَلَمّا جاءَ آلَ لوطٍ الْمُرْسَلونَ (61) | آنگاه وقتی فرستادگان الهی، نزد خاندان لوط آمدند |
| قالَ اِنَّکُمْ قَوْمٌ مُنْکَرونَ (62) | لوط گفت: «شما گروهی ناشناس هستید» |
| قالوا بَلْ جِئْناکَ بِما کانوا فیهِ یَمْتَرونَ (63) | گفتند: «خبری برایت آورده‌ایم که در آن تردید می‌کنند |
| وَ اَتَیْناکَ بِالْحَقِّ وَ اِنّا لَصادِقونَ (64) | خبر درستی برایت آورده‌ایم و ما کاملاً راستگو هستیم |
| فَاَسْرِ بِاَهْلِکَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّیْلِ | در دل شب، خانواده‌ات را به خارج شهر بفرست |
| وَ اتَّبِعْ اَدْبارَهُمْ وَ لایَلْتَفِتْ مِنْکُمْ اَحَدٌ | و خودت هم به دنبال آنان برو و کسی از شما برنگردد، |
| وَ امْضوا حَیْثُ تُؤْمَرونَ (65) | و همان جایی که به شما دستور داده می‌شود، بروید» |
| وَ قَضَیْنا اِلَیْهِ ذٰلِکَ الْاَمْرَ | و به او این واقعه را خبر دادیم |
| اَنَّ دابِرَ هٰؤُلاءِ مَقْطوعٌ مُصْبِحینَ (66) | که: «ریشه‌ی این بدکاران صبحگاهان کنده خواهد شد» |
| وَ جاءَ اَهْلُ الْمَدینَهِ یَسْتَبْشِرونَ (67) | مردم شهر برای تجاوز به مهمانانش، شادی‌کنان آمدند |
| قالَ اِنَّ هٰؤُلاءِ ضَیْفى فَلا تَفْضَحونِ (68) | لوط گفت: «اینها مهمانم هستند، آبروی مرا نبرید |
| وَ اتَّقُوا اللّهَ وَ لاتُخْزونِ (69) | تقوای الهی داشته باشید و مرا خوار نکنید» |
| قالوا اَوَ لَمْ نَنْهَکَ عَنِ الْعالَمینَ (70) | گفتند: آیا تو را از مهمان کردن مردم، منع نکرده بودیم؟ |
| قالَ هٰؤُلاءِ بَناتى | لوط گفت: «بیایید، اینها دختران من هستند |
| اِنْ کُنْتُمْ فاعِلینَ (71) | اگر می‌خواهید کاری کنید[i]» |
| لَعَمْرُکَ اِنَّهُمْ لَفى سَکْرَتِهِمْ یَعْمَهونَ (72) | ای محمّد، به جان تو سوگند، در مستیشان غرق بودند |
| فَاَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَهُ مُشْرِقینَ (73) | سرانجام در هنگام طلوع، گرفتار «غرّشی مرگبار» شدند |
| فَجَعَلْنا عالِیَها سافِلَها | در نتیجه، ما آن شهر را زیر و رو کردیم ؛ |
| وَ اَمْطَرْنا عَلَیْهِمْ حِجارَهً مِنْ سِجّیلٍ (74) | و سنگهایی نافذ و خردکننده بر آنان فرو ریختیم[ii] |
| اِنَّ فى ذٰلِکَ لَآیاتٍ لِلْمُتَوَسِّمینَ (75) | قطعاً در این نشانه‌هایی برای هوشمندان[iii] است |
| وَ اِنَّها لَبِسَبیلٍ مُقیمٍ (76) | آثار و بقایای آنها هنوز بر سر راه مردم وجود دارد |
| اِنَّ فى ذٰلِکَ لَآیَهً لِلْمُؤْمِنینَ (77) | مسلّماً در این اثر، نشانه‌ای برای مؤمنان است. |
[i] گروهی از مترجمین نوشته‌اند منظور از «دختران من»، « دختران قوم من» است. ولی با توجّه به جمله ای که قوم لوط به آن حضرت پاسخ می‌دهند و در آیه 79 سوره‌ی هود آمده است: «گفتند: تو خوب مى دانى که برای ما نسبت به دخترانت هیچ حقی نیست و تو خوب مى‌دانى که ما چه مى‌خواهیم»، این شرح و تفسیر متقاعد کننده نیست. نظر صحیح‌تر این است که این سخن حضرت لوط را، از باب «دفع افسد به فاسد» بدانیم، زیرا در شرایط اجبار، چنین رفتاری عقلانی است.
[ii] «سجّیل»، سنگهایی است که اصحاب فیل را از پا درآورد و آنان را شبیه به علف جویده شده نمود.
[iii] «مُتوَسِّمین» یعنی کسانی که از نشانه‌ها به حقایق مهم در پشت آنها پی می‌برند، افراد هوشیار و با دقت، انسانهای ریزبین و دقیق.
تعبیر این آیات در استخاره با قرآن
خوب است به شرطی که:
- تقوای الهی داشته باشید و مردم را خوار نکنید، اگر نیکوکاری کردید، منّت نگذارید و آزار ندهید
