در این نوشتار به سوره حجرات آیات 11 تا 12 از کلام الله مجید می پردازیم که از اهمّ موضوعات اخلاقی و اجتماعی سخن میگوید. این آیات، مسلمانان را از تمسخر، بدگمانی، غیبت و تجسّس نسبت به یکدیگر برحذر میدارد و تأکید میکند که چنین رفتارهایی، پس از ایمان آوردن ناپسند است. همچنین به مؤمنان توصیه میکند که پس از ارتکاب گناه، توبه کنند؛ زیرا خداوند توبهپذیر و مهربان است.
آیا کسی از شما، دوست دارد که گوشت برادر مردهاش را بخورد؟
فَکَرِهْتُموهُ وَ اتَّقوا اللّهَ
قطعاً از این کار نفرت دارید، تقوای الهی داشته باشید؛
اِنَّ اللّهَ تَوّابٌ رَحیمٌ (12)
که خدا توبهپذیر و مهربان است.
[i] در فرهنگ قرآن کسانی که ستم میکنند و سپس متوجّه خطای خود شده و توبه میکنند، اصلاً ستمکار نیستند. نادیده گرفتن کامل ستم، پس از توبه، از نشانه های رحمت الهی است و با آیات قبلی هم که فرمان میدهد به یکدیگر نامهای زشت ندهید، تناسب دارد. در نهج البلاغه آمده: « النادم من الذنب، کمن لاذنب له» کسی که از گناه پشیمان است مانند کسی است که مرتکب گناه نشده است.
تعبیر این آیات در استخاره با قرآن
خوب است به شرطی که:
نباید گروهی، گروهی دیگر را مسخره کند و از یکدیگر عیب جویی نکنید و یکدیگر را با نامهای زشت صدا نزنید؛ نام زشت دادن، پس از ایمان چه ناپسند است! و کسانی که توبه نکردند، آنها ستمکارند؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید: از بسیاری از گمانها دوری کنید زیرا پارهای از گمانها، گناه است؛ هرگز در کار دیگران تجسس نکنید؛ غیبت هم نکنید؛ تقوای الهی داشته باشید که خدا توبهپذیر و مهربان است.