این مقاله حاوی سوره مدثر آیات 8 تا 41 از قرآن کریم است که به توصیف روز قیامت و مجازات گناهکاران میپردازد. در ابتدا، صدای شیپور رستاخیز و فرا رسیدن روز سخت را توصیف میکند. سپس به عناد و تکبّر یکی از منکران حق اشاره دارد که قرآن را سحر و سخن بشر میداند و مجازات الهی را برای وی پیشبینی میکند. در ادامه، به توصیف جهنم و عذاب آن میپردازد و آن را هشداری برای بشریت معرّفی میکند. در پایان نیز، سرنوشت گناهکاران و نجات یافتگان را بیان میدارد. در مجموع، این آیات تصویری از وقایع عظیم روز قیامت ارائه میدهد.
فَاِذا نُقِرَ فِى النّاقورِ (8) | آنگاه که در شیپور روز جزا دمیده شود |
فَذٰلِکَ یَوْمَئِذٍ یَوْمٌ عَسیرٌ (9) | آن روز، چه روز دشواری است |
عَلَى الْکافِرینَ غَیْرُ یَسیرٍ (10) | بر منکرانِ حقیقت آسان نیست |
ذَرْنى وَ مَنْ خَلَقْتُ وَحیدًا (11) | مرا با کسی که او را، به تنهایی آفریدم، واگذار |
وَ جَعَلْتُ لَهو مالًا مَمْدودًا (12) | در حالی که برایش دارایی فراوانی نهادم[i] |
وَ بَنینَ شُهودًا (13) | و پسرانی که در نزد او حاضرند |
وَ مَهَّدْتُ لَهو تَمْهیدًا (14) | و کاملاً برایش نعمت دنیا را آماده کردم |
ثُمَّ یَطْمَعُ اَنْ اَزیدَ (15) | ولی باز هم طمع دارد که بر آن بیفزایم |
کَلّا اِنَّهو کانَ لِآیاتِنا عَنیدًا (16) | هرگز چنین نیست زیرا او دشمن آیات ما است |
سَاُرْهِقُهو صَعودًا (17) | او را به سختی و مشقّت، گرفتار خواهم کرد |
اِنَّهو فَکَّرَ وَ قَدَّرَ (18) | چرا که در مقابله با قرآن، اندیشید و حساب کرد |
فَقُتِلَ کَیْفَ قَدَّرَ (19) | و مرده باد اینگونه رفتارها ! چگونه حساب کرد! |
ثُمَّ قُتِلَ کَیْفَ قَدَّرَ (20) | باز هم مرده باد! چگونه حساب کرد!؟ |
ثُمَّ نَظَرَ (21) ثُمَّ عَبَسَ وَ بَسَرَ (22) | سپس تأمّل کرد و چهره در هم کشید و اخم کرد |
ثُمَّ اَدْبَرَ وَ اسْتَکْبَرَ (23) | آنگاه پشت کرد و تکبّر ورزید |
فَقالَ اِنْ هٰذا اِلّا سِحْرٌ یُؤْثَرُ (24) | سپس گفت: «این قرآن جز سِحری تأثیرگذار، نیست» |
اِنْ هٰذا اِلّا قَوْلُ الْبَشَرِ (25) | این، جز سخن بشر نیست |
سَاُصْلیهِ سَقَرَ (26) | به زودی او را در “سَقَر” وارد میکنم |
وَ ما اَدْراکَ ما سَقَرُ (27) | و تو چه میدانی که «سَقَر» چیست؟ |
لا تُبْقى وَ لاتَذَرُ (28) | آتشی است که «نه باقی میگذارد و نه رها میکند» |
لَوّاحَهٌ لِلْبَشَرِ (29) | تغییردهندهی پوست بدن است |
عَلَیْها تِسْعَهَ عَشَرَ (30) | برای آن، نوزده نگهبان معیّن شده |
وَ ما جَعَلْنا اَصْحابَ النّارِ اِلّا مَلائِکَهً | و نگهبانان دوزخ را ، جز فرشتگان قرار ندادیم؛ |
وَ ماجَعَلْنا عِدَّتَهُمْ اِلّا فِتْنَهً لِلَّذینَ کَفَروا | و تعداد آنها را جز امتحانی برای منکرانِ حقیقت قرار ندادیم؛ |
لِیَسْتَیْقِنَ الَّذینَ اوتُوا الْکِتابَ | تا کسانی که به آنان کتاب داده شده، به آن یقین کنند |
وَ یَزْدادَ الَّذینَ آمَنوا ایمانًا | و به ایمان مؤمنان، بیشتر افزوده گردد ؛ |
وَ لایَرْتابَ الَّذینَ اوتُواالْکِتابَ وَ الْمُؤْمِنونَ | و کسانی که به آنان کتاب داده شده و مؤمنان شک نکنند؛ |
وَلِیَقولَ الَّذینَ فىقُلوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْکافِرونَ | و کسانی که در دل، بیماری دارند و همچنین کافران، بگویند: |
ماذا اَرادَ اللّهُ بِهٰذا مَثَلًا | «خداوند از این مثل، چه چیزی را اراده کرده؟» |
کَذٰلِکَ یُضِلُّ اللّهُ مَنْ یَشاءُ | اللّه، هر که را بخواهد، اینگونه گمراه میکند؛ |
وَ یَهْدى مَنْ یَشاءُ | و هر که را بخواهد هدایت میکند[ii] ؛ |
وَ ما یَعْلَمُ جُنودَ رَبِّکَ اِلّا هُوَ | و جز خود خداوند، کسی سپاهیان خدایت را نمیشناسد[iii] |
وَ ما هِیَ اِلّا ذِکْریٰ لِلْبَشَرِ (31) | و این فقط تذکّری برای بشر است |
کَلّا وَ الْقَمَرِ (32) | هرگز چنین نیست که کُفّار میگویند، سوگند به ماه! |
وَ اللَّیْلِ اِذْ اَدْبَرَ (33) | سوگند به شب، چون بگذرد! |
وَ الصُّبْحِ اِذا اَسْفَرَ (34) | سوگند به بامداد، چون آشکار شود! |
اِنَّها لَاِحْدَى الْکُبَرِ (35) | که آن روز جزا، یکی از امور بسیار بزرگ است |
نَذیرًا لِلْبَشَرِ (36) | و هشداری برای همهی انسانهاست |
لِمَنْ شاءَ مِنْکُمْ اَنْ یَتَقَدَّمَ اَوْ یَتَاَخَّرَ (37) | برای هرکس از شما که بخواهد پیشی بگیرد یا بازماند |
کُلُّ نَفْسٍ بِما کَسَبَتْ رَهینَهٌ (38) | هر کس، در گروِ کاری است که انجام داده |
اِلّا اَصْحابَ الْیَمینِ (39) | ولی دست راستیها |
فى جَنّاتٍ یَتَساءَلونَ (40) | که در باغهای بهشتی هستند و از یکدیگر میپرسند |
عَنِ الْمُجْرِمینَ (41) | در بارهی وضع گنهکاران |
[i] فردی ثروتمند از اهل مکه که از دشمنان پیامبر بود و به پیامبر اکرم آزارها رساند.
[ii] چرا بعضی از مردم هدایت میشوند و بعضی نمیشوند؟ خداوند کسانی را هدایت میکند که چهار صفت را پیدا کنند. شرح این موضوع در سوره قصص آیات 54 و 55 آمده است.
[iii] سوره فتح آیات 4 تا 7 را بخوانید تا معنا روشنتر شود.
تعبیر این آیات در استخاره با قرآن
بد است، توجه داشته باشد:
- آنگاه که در شیپور روز جزا دمیده شود، چه روز دشواری است ، بر منکرانِ حقیقت آسان نیست ، مرا با کسی که او را، به تنهایی آفریدم، واگذار ، در حالی که برایش دارایی فراوانی نهادم و پسرانی که در نزد او حاضرند و کاملاً برایش نعمت دنیا را آماده کردم ولی باز هم طمع دارد که بر آن بیفزایم ؛ اللّه، هر که را بخواهد، گمراه میکند و هر که را بخواهد هدایت میکند؛ هر کس، در گروِ کاری است که انجام داده است