وضعیت جنین
در هفته دهم بارداری فرزند دلبند شما به اندازه یک شاتوت است! او حالا تقریبا تمام اندام‌های یک انسان را دارد. رویانی زمانی است که بیشتر اندام‌های بدن او شکل می‌گیرد و به همین دلیل عدم تماس با عوامل خارجی در این دوران اهمیت زیادی دارد. برخورد رویان با هر عامل خارجی که وارد بدن مادر شود او را به سمت ناهنجاری‌های مادرزادی می‌کشاند. به همین خاطر است که بیشتر ناهنجاری جنین قبل از هفته دهم ایجاد می‌شود.
اندازه جنین
قد جنین: 3.1 سانتی متر
وزن جنین: 4 گرم
اندام های داخلی این موجود کوچک 4 گرمی مثل ریه و روده‌ها، مغز و کلیه‌ها در حال کار هستند. کیسه زرده که قبلا درباره آن گفتیم به تدریج در حال از بین رفتن است. وظیفه زرده که ساختن گلبول‌های قرمز بوده حالا بر عهده کبد است. اکنون کلیه‌ها خیلی خوب کار می‌کنند و در حال فیلتر کردن خون و تولید ادرار هستند.
جنین هنوز سر بزرگی دارد و بقیه اندام‌هایش به اندازه سرش رشد نکرده‌اند. اگرچه غضروف‌های جلوی سر به تدریج در حال تبدیل شدن به استخوان هستند اما هنوز هم نرم و حساس است و خیلی راحت می‌توان تقسیمات مغزی او را دید. دنبالچه در انتهای این هفته از بین خواهد رفت و گردن شروع به رشد می‌کند.
چشم‌ها که اکنون در دو طرف سر به خوبی رشد کرده‌اند به تدریج به سمت جلو حرکت می‌کنند و پلک‌ها در اطراف آنها شکل می‌گیرد. زبان به زودی به طور کامل رشد می‌کند و جوانه‌های دندان‌ها در استخوان فک ظاهر خواهند شد. عملکرد تمام اندام‌های مهم با هماهنگی یکدیگر شروع می شود. مغز به عضلات کوچک و اعصاب متصل خواهد شد که به جنین اجازه می‌دهد دست و پای خود را حرکت دهد و بتواند مایعات را ببلعد. قلب باید ۱۸۰ بار در دقیقه بتپد که از ضربان قلب شما بسیار سریع‌تر است.
انگشتان دست و پاهایش دیگر شبیه به پاهای اردک نیست که با پوستی به هم چسبیده باشد و انگشتان از هم جدا شده‌اند. مچ‌هایش خم می‌شود و دیگر آنقدر شکل و شمایل گرفته که رو به روی قلبش قرار بگیرد. بازوهایش کمی منحنی شده و ناخن‌هایش در حال رشد است. موهایش شبیه کرک‌های نازک است. پاهایش هم بلندتر شده است و بیشتر می‌تواند تکان بخورد.
خیالتان از بابت غذا و اکسیژن فرزندتان راحت باشد. جفت همزمان با جنین در حال رشد است و فراهم کردن آب و غذای جنین را فراموش نمی‌کند. تخمدان‌ها، بیضه‌ها، کلیتوریس و اندام تناسلی در این هفته تشکیل می‌شوند، اما هنوز خیلی زود است که بتوان جنسیت جنین را تشخیص داد.اگر پسر باردار باشید، بیضه‌های او شروع به تولید هورمون مردانه یعنی تستسترون می‌کنند. در این دوره جفت با سرعت بیشتری رشد می‌کند.
وضعیت مادر در هفته دهم بارداری
در دوران بارداری لثه برخی از زنان دچار خونریزی می‌شود و زمینه را برای ابتلا به عفونت فراهم می‌کند. برای جلوگیری از این مشکل در روز حداقل 2 بار به مدت 3 دقیقه مسواک بزنید و از نخ دندان به طور مرتب استفاده کنید. مسواک مورد استفاده شما باید کوچک و نرم باشد. غرغره کردن آب نمک التهاب لثه‌ها را کمتر می‌کند. برای کاهش بروز مشکلات لثه و دندان از خوردن شیرینی و غذاهای چسبنده خودداری کنید.
جریان خون در سینه های شما رو به افزایش است. بنابراین پستان‌‌ها بزرگ‌تر و حساس‌تر می‌شود. سطح پوست آن ها نیز ممکن است با ظاهر شدن رگ‌های خونی کمی متفاوت‌تر از قبل به نظر برسد. نوک سینه ها تیره‌تر و سفت‌تر می‌شود و ممکن است از هفتۀ ۱۶ شروع به ترشح شیر کنند. یبوست نیز می‌تواند یکی از مشکلات هفتۀ ۱۰ بارداری باشد که به دلیل کند شدن حرکات عضلات روده در اثر ترشح هورمون پروژسترون می باشد.
برخی از خانم‌های خوش‌شانس از این هفته از شر بیماری صبحگاهی و ویار رها می شوند، اما اگر هنوز دچار چنین عوارضی هستید، بهتر است بدانید که تهوع و استفراغ شما نیز مانند بسیاری از خانم‌ها در پایان سه ماهۀ اول برطرف می‌شود. همچنین احتمال وجود نشانه‌هایی مانند سرگیجه و تغییرات پوستی در برخی زنان وجود دارد.
رژیم غذایی بارداری در هفته دهم بارداری
سه ماهۀ اول بارداری زمان حساسی برای رشد جنین شماست. در این هفته باید از خوردن مواد غذایی نامناسب و بی‌ارزش خودداری کنید. مواد غذایی مناسب در دوران بارداری شامل سبزیجات تازه به مقدار زیاد، پروتئین، چربی‌های مفید، آووکادو، روغن نارگیل، ماهی قزل‌آلا، تخم‌مرغ و میوه‌هاست. یک رژیم غذایی با فیبر زیاد و تهیه‌شده از میوه و سبزیجات تازه به عملکرد خوب دستگاه گوارش شما و رفع مشکل یبوست نیز کمک خواهد کرد. برای بهبود سردرد در طول روز آب بیشتری بنوشید و به جای چای و قهوه کافئین‌دار ، شیر گرم و دم‌نوش‌های گیاهی بی‌خطر را امتحان کنید. به‌طورکلی شیر گرم جایگزین مناسب‌تری برای نوشیدنی‌های گرم معمول می باشد.
با انتخاب برنامه غذایی مناسب و متنوع، می‌توانید فرزند دلبند خود را با مواد گوناگون تغذیه کنید. برای به دست آوردن 2000 کالری روزانه ، رژیم غذایی زیر توصیه می‌شود:
- 170 گرم از نان و حبوبات
- 155 گرم پروتئین (گوشت و لوبیا)
- 3 فنجان لبنیات
- 2 فنجان میوه
- 2 فنجان سبزیجات
مراقبت‌های بارداری در هفته دهم بارداری
توصیه می‌شود که اولین جلسۀ مراقبت بارداری بین هفته‌ها‌ی شش تا ۱۰ انجام شود. اگر هنوز بعد از باردار شدن به پزشک مراجعه نکرده‌اید، لازم است در این هفته حتماً یک قرار ملاقات تنظیم کنید و به پزشک یا ماما مراجعه کنید. در این جلسه، پزشک یا ماما از شما در مورد سوابق بهداشتی، پزشکی و خانوادگی‌تان می‌پرسد. همچنین وضعیت جسمی شما را بررسی می‌کند و قد و وزن شما برای مشخص کردن شاخص تودۀ بدنی‌تان ثبت می کند تا وضعیت وزن‌گیری‌تان را در طول دورۀ بارداری تحت نظر بگیرد.
همچنین پزشک در این جلسه دستور آزمایش‌های خون، ادرار و سایر آزمایش‌های سه ماهۀ اول بارداری را برای شما می نویسد. لازم است این آزمایش‌ها را در زمان مشخص خود انجام دهید. ممکن است پزشک در این جلسه با شما در مورد آزمایش‌های غربالگری سه ماهۀ اول نیز صحبت کند. این آزمایش‌ها برای تشخیص احتمال اختلالات کروموزومی در جنین استفاده می‌شود.
در این هفته جوانۀ دندان جنین شما در حال شکل‌گیری است ، بنابراین غذاهای سرشار از کلسیم اثر مثبت مهمی در رشد و سلامت دندان کودک شما خواهد داشت. در این هفته از بروز هرگونه عفونتی که ممکن است دمای بدن شما و خطر بروز مشکل در رشد دندان‌های فرزندتان را بالا ببرد، جلوگیری کنید.
اگر دچار نوسانات خلقی شده‌اید، راهکارهایی برای بهبود حال و هوای خود پیدا کنید، مثلاً می‌توانید ماساژ بگیرید، با دوستانتان به پارک یا خرید بروید، به چیدمان اتاق فرزند دلبندتان بپردازید و …
همواره مقداری میان‌وعده ساده مانند آجیل یا بیسکوییت همراه خود داشته باشید. برخی مواقع ممکن است به دلیل تغذیه نامناسب، قند خون شما افت کند. اگر برای مدتی در حالت نشسته بوده‌اید، از سریع برخاستن خودداری کنید. آرام از جای خود بلند شوید و به بدن خود زمان بدهید تا فشار خون را تنظیم کند.
برای کم کردن از میزان تکرر ادرار می‌توانید در ساعات نزدیک به زمان خواب شب، مصرف مایعات را کاهش دهید و نیاز بدنتان به آب را در طول روز تأمین کنید. همچنین هنگام ادرار کردن، با خم شدن به سمت جلو، مثانۀ خود را بیشتر خالی کنید. برای حفظ تناسب اندام و کاهش احساس خستگی می‌توانید تمرینات ورزشی مناسب دوران بارداری را انجام دهید. با پزشک خود در مورد داشتن یک فعالیت ورزشی مناسب مشورت کنید. بسیاری از پزشکان پیاده‌روی و شنا را توصیه می‌کنند، زیرا فعالیت‌های کم‌خطری هستند که می‌توانید در تمام طول بارداری انجام دهید.
