هفته یازدهم بارداری

وضعیت جنین

در هفته یازدهم بارداری، فرزند دلبند شما به اندازه یک گوجه فرنگی کوچک است! از الان تا هفتۀ ۲۰ بارداری که اندام‌های حیاتی شروع به رشد می‌کنند، انداز‌ه جنین با سرعت کمتری افزایش خواهد یافت. سرش حدود یک سوم از طول بدن او را تشکیل می‌دهد. برآمدگی پیشانی صاف‌تر شده و سر به تدریج از قفسه سینه فاصله می‌گیرد و به طول گردنش اضافه می‌شود ، به این ترتیب جنین شکل ظاهری یک انسان را به خود می‌گیرد. استخوان‌های صورت تشکیل می‌شوند، پلک بالایی به پلک پایینی خواهد رسید و طی چند هفتۀ آینده بسته می‌ماند. جوانه‌های چشایی نیز بر روی زبان به رشد خود ادامه می‌دهند. استخوان‌های او در حال رشد است و دندان‌هایش درست زیر لثه‌ها در حال تقسیم است. رگ‌ها زیر پوست بدنش مثل نخ‌های ریزی می‌ماند که کل بدن او را پوشانده است. لایۀ نازک و شفاف پوست که از جنین محافظت می‌کند با لایه‌ای از سلول‌های مسطح جایگزین می‌شود که در آینده لایۀ سطحی پوست را تشکیل می دهد. 

اندازه جنین

قد: 4.3 سانتی متر

وزن: 7.9 گرم

جنین این روزها بیشتر درگیر رشد و توسعه گوش‌ها، روده‌ها ، اندام تناسلی و پرده دیافراگم است. سکسکه‌های او از این هفته شروع می‌شود .تمام مفاصل تشکیل شده است و جنین می‌تواند حرکاتی را انجام دهد. شما حرکات او را در رحم خود احساس نمی‌کنید اما او حرکات شما را زیر نظر دارد و اگر ضربه‌ای آرام به شکم خود بزنید او عکس العمل نشان می‌دهد. جفت با افزایش در اندازه و رگ‌های خونی به سرعت به رشد ادامه خواهد داد.

اگرچه اندام‌های تناسلی همچنان در حال رشد است، اما هنوز هم اندام تناسلی خارجی زنانه و مردانه بیشتر از آن به یکدیگر شبیه هستند که بتوان جنسیت جنین را تشخیص داد. جنین در این مرحله توانایی شنیدن ندارد، اما شنوایی یکی از اولین حواسی خواهد بود که تکامل می‌یابد. 

وضعیت مادر در هفته یازدهم بارداری

از هفته یازدهم به بعد فقط رحم شما بزرگتر نمی‌شود، بلکه وزنتان هم بیشتر می‌شود. البته اگر هنوز وزن آن چنانی اضافه نکرده اید نگران نباشید. خیلی از زنان باردار به دلیل تهوع و استفراغ میلی به غذا خوردن ندارند اما کم کم و با از بین رفتن این علائم باید شاهد بالا رفتن وزنتان هم باشید. با توجه به تولید زیاد خون و مایع آمنیوتیک، بدنتان به آب بیشتری نیاز دارد و گاهی ممکن است به شدت احساس تشنگی کنید. در این هفته ممکن است جوش‌هایی شبیه به جوش های دوران بلوغ روی پوست شما ایجاد شود. 

از این هفته به بعد احتمالا حالت تهوع و استفراغ شما کمتر می‌شود و علائم جدیدی را تجربه می‌کنید. گاهی این علائم خود را روی موها و ناخن‌ها نشان می‌دهد. مثلا ممکن است موها بیشتر رشد کنند یا دچار ریزش شوند. ناخن‌ها هم همین وضعیت را پیدا می‌کنند. برخی پزشکان معتقدند این تغییرات به دلیل افزایش هورمون‌های موجود در بدن است و برخی دیگر می‌گویند افزایش سطح خون عامل این تغییرات است. به هر حال ممکن است موهای خشک در این زمان خشک‌تر و موهای چرب چرب‌ترشود.

شما در هفته یازدهم بارداری احتمالا کمتر احساس خستگی کرده و انرژی شما به سطح طبیعی باز خواهد گشت. 

مراقبت های بارداری در هفته یازدهم بارداری

سعی کنید به پهلو بخوابید تا جریان خون در بدنتان بیشتر شود. در این زمان شما به استراحت بیشتری نیاز دارید. در صورت سرماخوردگی حتما پیش از هر کاری با پزشک خود تماس بگیرید. شربت سینه و داروهای آرام بخش‌ می‌تواند برای جنین شما خطرناک باشد.

اگر سابقه میگرن دارید ممکن است در این روزها بیشتر احساس سردرد کنید. تنها قرصی که می‌توانید مصرف کنید قرص‌ استامینوفن است، البته باید از پزشک اجازه بگیرید. بهتر است به جای مصرف قرص به فکر راه‌های جایگزین باشید. برای کاهش سردرد می‌توانید از کمپرس آب سرد استفاده کنید.

اگر علائمی مانند خونریزی واژینال، تنگی نفس، سردرد، درد قفسه سینه، ترشح واژن، سرگیجه و از هوش رفتن و ضعف عضلانی را مشاهده کردید حتما با پزشک خود تماس بگیرید. سطح آهن بدنتان نیز باید کنترل شود.

به پیاده روی بروید و فعالیت داشته باشید. این کار ممکن است کمی در این دوران برایتان سخت باشد اما به خاطر داشته باشید ورزش منظم به شما انرژی بیشتری می‌دهد و شما را برای مراحل بعدی بارداری و زایمان آماده می کند.

آزمایش غربالگری سه ماهه اول

غربالگری سه ماهۀ اول، بین هفته‌‌های ۱۱ تا ۱۴ تجویز می‌شود که شامل یک آزمایش خون و سونوگرافیNT است. در این غربالگری، پزشک با بررسی نتیجۀ آزمایش خون که سطح hCG یا پروتئین A پلاسما مادر (PAPP-A) را می‌سنجد، به همراه سونوگرافی NT که میزان ضخامت پوست پشت گردن جنین را اندازه‌گیری می‌کند، احتمال وجود اختلالات کروموزومی مانند سندرم داون و تریزومی ۱۸ را مشخص می‌کند. نتیجۀ آزمایش غربالگری سه ماهۀ اول، فرد را در یکی از سه دستۀ پرخطر، خطر متوسط یا کم‌خطر قرار می‌دهد. در صورتی ‌که نتیجۀ آزمایش پرخطر باشد، پزشک برای تشخیص قطعی هر گونه نقص، یک آزمایش تهاجمی و تشخیصی مانند نمونه‌برداری از پرزهای جفت یا CVS تجویز می کند.