وضعیت جنین
در هفته دوازدهم بارداری فرزند دلبند شما به اندازه یک لیمو است! از این هفته، دورۀ خطرناک نقص رشد در جنین رو به پایان است که به این ترتیب، خطر سقط جنین نیز تا حد زیادی کاهش می‌یابد. سلول‌های عصبی به سرعت در حال افزایش هستند و ارتباطاتی را با مغز برقرار می‌کنند و به همین دلیل حرکات جنین بیشتر می‌شود. او هنوز خیلی کوچک است اما از همیشه بازیگوش‌تر و خوشحال‌تر است. او می‌تواند دست‌هایش را گره کند، مچ‌هایش را بچرخاند و با پاهایش لگد بزند ، لب‌هایش را به هم فشار دهد ، شست دستش را بمکد و به شما اخم کند. او در این هفته می‌تواند صورت خود را به حالت‌های مختلف در بیاورد.
اندازه جنین
قد: 5.8 سانتی متر
وزن جنین : 14 گرم
بدن جنین 24 ساعته در حال فعالیت است تا در زمان زایمان یک نوزاد سالم و زیبا را در آغوش بگیرید. چشم‌ها از دو طرف سر و گوش‌ها از پایین‌تر از جای خود شروع به رشد کرده‌اند و جزئیات صورت بیشتر شبیه انسان شده است. حتی شیاری که دقیقاً وسط لب بالایی قرار دارد نیز دیده می‌شود.
جنین مایع آمنیوتیک را می‌نوشد و کلیه‌ها مسئولیت تولید ادرار را برعهده گرفته‌اند. دستگاه گوارش (روده کوچک) قادر به تولید انقباضات است که از طریق آن مواد غذایی با فشار وارد روده بزرگ می‌شوند. کبد قادر به تولید صفرا و لوزالمعده قادر به تولید انسولین است. ریه ها نیز همچنان در حال رشد هستند. از آنجایی که تارهای صوتی جنین شما تشکیل شده‌اند، برای جنین این امکان وجود دارد که صداهایی را ایجاد کند.
در این هفته جنین کم‌کم دارای بزاق می‌شود. اسکلت و عضلات تشکیل شده‌اند و ناخن‌ها از بستر ناخن رشد می‌کنند. در این مرحله، اسکلت از حالت نرم و غضروفی به استخوان سخت شروع به تغییر می‌کند. غده هیپوفیز در قاعده مغز جنین شروع به ساخت بسیاری از هورمون‌ها می‌کند. دستگاه تناسلی تغییرات کمی از خود بروز می‌دهد. محل قرارگیری روده‌‌ها از مقطع بند ناف به درون حفرۀ شکم تغییر یافته است.
اکنون جفت به طور کامل رشد کرده و عمل انتقال اکسیژن و خون از مادر به جنین را انجام می دهد. همچنین مواد زاید جنین را برای دفع به بدن مادر بازمی گرداند و وظیفه تولید هورمون‌هایی که قبلاً توسط کیسه زرده ترشح می‌شدند را به عهده می گیرد. بند ناف نیز تکامل یافته است و تمامی مواد مغذی را از جریان خون بدن مادر دریافت و به بدن جنین می‌رساند.
در این دوران قلب می‌تواند روزانه تا حدود 28 لیتر خون را پمپاژ کند و در هر دقیقه در حدود ۱۴۰ ضربان دارد. این تعداد ضربان به دلیل کوچک بودن اندازۀ قلب اوست، قلب جنین نمی‌تواند مانند بزرگسالان خون را با قدرت پمپاژ کند، بنابراین تعداد دفعات ضربان در هر دقیقه را افزایش می‌دهد. شما می‌توانید صدای ضربان قلبش را از طریق دستگاه اولتراسوند بشنوید و لذت ببرید.
وضعیت مادر در هفته دوازدهم بارداری
حتما در هفتههای گذشته متوجه بالا رفتن وزن خود شده اید. تا پایان دوران بارداری باید حداقل 12 کیلوگرم وزن اضافه کنید. در پایان هفته دوازدهم دیگر رحم در لگن جا نمی‌گیرد و کمی بالاتر می آید و شما می‌توانید آن را در پایین شکم خود احساس کنید. در این زمان احتمالاً دردی در بالای شکم درست زیر استخوان جناغ احساس می‌کنید که از شایع‌ترین شکایت خانم‌های باردار است. این درد به دلیل ورود اسید معده به مری حس می‌شود. ورود محتویات معده به مری دو دلیل دارد؛ کاهش حرکات روده و فشار رحم بر معده. در این هفته احتمالاً فشار رحم از روی مثانه کم می‌شود و تکرر ادرار هم کمتر از قبل است.
روی شکم برخی زنان باردار از ناف تا زیر شکم یک خطر تیره رنگ ایجاد می‌شود، ممکن است این خط را در این هفته ببینید. نگران نباشید این خط پس از زایمان از بین می‌رود. همچنین ممکن است پوست شکم شما خشک شود که به دلیل کشیده شدن آن است.
از این هفته به بعد احساس سرخوشی و شادی دارید. انرژی شما شروع به بازگشت می‌کند و دوباره به حالت طبیعی خود برمی‌گردید. پوست برخی از خانم‌ها در دوران بارداری بهتر از همیشه است زیرا گردش خون بدن افزایش می‌یابد که یک چهرۀ طبیعی گلگون را در فرد ایجاد می‌کند. با پایان سه ماهۀ اول، طبیعی است که مقداری احساس تنگی نفس داشته باشید. به این دلیل که قلب و ریه‌های شما باید بیشتر از اندازۀ همیشگی فعالیت کنند تا اکسیژن بدن کودک را نیز تامین کنند.
مراقبت های بارداری در هفته دوازدهم بارداری
در حفظ بهداشت دهان و دندان خود کوشا باشید. امکان خونریزی لثه‌ها در دوران بارداری وجود دارد. بنابراین بهتر است بهداشت دهان و دندان قبل از بارداری شروع شده و در طول این مدت آن را رعایت کنید. حداقل یک بار در دوران بارداری برای مراجعه به دندان‌پزشک خود وقت بگذارید.
افزایش هورمون های بدن خانم های باردار به خصوص سطح بالای پروژسترون تاثیرات متفاوتی را روی پوست آنها ایجاد می کند. پوست برخی سفید و درخشان می شود و روی پوست برخی دیگر جوش و لک ظاهر می شود. سعی کنید قبل از اینکه به فکر استفاده از محلول‌ها و کرم‌های آرایشی و بهداشتی باشید با پزشک خود مشورت کنید.
با غذاهایی که باعث بیماری شما و کودکتان می‌شود آشنا باشید. لیستریا بیماری است که از طریق غذا منتقل می شود و برای خانم‌های باردار و کودکشان بسیار خطرناک است. این باکتری به صورت طبیعی در خاک، آب، گیاهان، حیوانات و خوراک حیوانات وجود دارد. برای جلوگیری از عفونت با لیستریا، می‌توانید اقدامات بهداشتی ساده ای مانند شستن به موقع دست ها ، پخت کامل مواد غذایی (مخصوصاً گوشت و ماهی) و نگهداری در آن ها در دمای مناسب را رعایت کنید. همچنین، مصرف محصولات لبنی و خوراک هایی که به دلیل آلودگی ممکن است لیستریا داشته باشند، باید به حداقل ممکن محدود شود. استفاده از گوشت خام به دلیل احتمال ابتلای مادر به برخی بیماری‌ها مثل توکسوپلاسموز خطرناک است، بنابراین باید نکات بهداشتی لازم، هنگام تماس با گوشت خام و مصرف آن رعایت شود.
برای کاهش تکرر ادرار، بهتر است هنگام ادرار کردن به سمت جلو خم شوید تا مثانۀ شما کاملاً خالی شود و به جای نوشیدن مایعات هنگام شب، سعی کنید نیاز بدن خود به آب را در طول روز تأمین کنید. فعالیت را در برنامه روزانه خود وارد کنید اما از انجام تمرینات ورزشی نامناسب در دوران بارداری که باعث کمبود اکسیژن‌رسانی به کودک می شود، خودداری کنید.
غواصی، کوهنوردی، سفر به مناطقی در ارتفاعات بالای سطح زمین همگی خطرناک هستند و بهتر است از الان تا زمانی که زایمان انجام شود، از این تمرینات پرهیز کنید. بسیاری از خانم‌ها هنگام بارداری، تمرینات کِگِل را انجام می‌دهند. این تمرینات به تقویت ماهیچه‌های واژن کمک می‌کند و در راحتی زایمان شما مؤثر است. برای پیشگیری از ترک‌های پوستی، با استفاده از لوسیون های مخصوص بارداری پوستتان را مرطوب نگه دارید.
مراقبت‌های پزشکی لازم در هفتۀ ۱۲ شبیه به هفتۀ ۱۱ است . آزمایش غربالگری سه ماهۀ اول بارداری باید در یکی از هفتههای ۱۱ تا ۱۴ بارداری انجام شود.
رژیم غذایی در هفته دوازدهم بارداری
در این هفته برای پیشگیری از یبوست به رژیم غذایی خود توجه بیشتری کنید. مایعات زیاد و مواد غذایی فیبردار بخورید و مطمئن شوید که شما و کودکتان تمام مواد غذایی مورد نیاز و ضروری را دریافت می‌کنید. وزن شما در طول بارداری باید به طور پیوسته افزایش یابد. با محدودیت استفاده از چربی و شیرینی، پرهیز از خوردن فست‌فود و تنقلاتی مثل چیپس و پفک و خوراکی‌هایی بدون ارزش غذایی ، می‌توانید از افزایش وزن اضافی جلوگیری کنید.
در دوران بارداری هورمون پروژسترون روند هضم غذا را کند می‌کند. این روند فواید زیادی برای بدن شما دارد. بدن زمان بیشتری را برای هضم مواد مغذی صرف می‌کند.
غذاهای حاوی فیبر مانند نان‌های سبوس دار، جو و برنج قهوه‌ای بخورید. مصرف سبزیجات، حبوبات، آجیل، نخود فرنگی، کلم بروکلی و بادام را فراموش نکنید. به مقدار زیاد آب بنوشید، نوشیدن حداقل 10 لیوان آب در روز توصیه می شود. آب میوه به خصوص آب آلو، گلابی و تمشک که سرشار از فیبر است، مصرف کنید.
سعی کنید مقدار غذای خود را کمتر و تعداد وعده های غذایی را بیشتر کنید. مواد غذایی را کاملاً پخته‌شده مصرف کنید تا عفونت‌ها از این طریق وارد بدن شما نشود. گوشت را نیم پز نخورید حتما از پخت کامل آن مطمئن شوید. مکمل های آهن می‌تواند باعث یبوست شود. سعی کنید آنها را با 28 گرم فیبر که برای زنان باردار توصیه می‌شود، مصرف کنید.
علائم نیازمند مراجعه به پزشک
در طول این هفته و تا پایان سه ماه اول لازم است به علائمی مانند خونریزی واژینال، خروج بافت از واژن یا انقباضات و دردهای شدید لگن و شکم توجه کنید و در صورت مشاهدۀ هر کدام، به سرعت به پزشک خود مراجعه کنید. هرچند این علائم ممکن است نشان‌دهندۀ سقط جنین باشد، اما نباید زیاد مضطرب و نگران شوید، زیرا با نزدیک شدن به پایان سه ماهۀ اول، احتمال سقط جنین به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده است. همچنین اگر هر کدام از علائم زیر را در خود احساس کردید، لازم است برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید:
- احساس خستگی
- ضعف
- گیجی
- تپش قلب
- تنگی نفس
- سردرد
- زردی و رنگ‌پریدگی پوست در نوک انگشت‌ها، زیر پلک‌ها و لب‌ها
این علائم می‌تواند نشانۀ کم‌خونی باشد. در این صورت پزشک با انجام آزمایش‌های لازم، علت مشکل را تشخیص داده و در صورت نیاز، هر چه سریع‌تر درمان را شروع می کند.
