سوره بقره آیات ۸ تا ۲۰ – معرّفی منافقین

۱۲/۰۶/۱۴۰۲

در این مقاله، به بررسی و تفسیرسوره بقره آیات 8 تا 20 خواهیم پرداخت. این آیات، توصیفی تحلیلی از گروهی را بیان می‌کنند که بر زبان آنها ادعای ایمان است اما در دل و رفتارشان اینگونه نیست. این گروه، منافقین هستند که در این آیات، ویژگی‌ها، رفتارها و نتایج اعمال آنها به تفصیل بیان شده است. خدا در این آیات، با استفاده از مثال‌هایی بصری و تجربی، حالت منافقین را نقل کرده است تا ما بتوانیم بهتر درک کنیم که چه بر سر آنها می‌آید و چگونه ایمان واقعی با ایمان منافقین تفاوت دارد. در تفسیر این آیات با ما همراه باشید تا با دیدگاه‌ها و تفسیرهای مختلف، این آیات قرآنی را بررسی کنیم.

وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَقولُ	از مردم کسانی هستند که می‌گویند:
آمَنّا بِاللّهِ وَبِالْیَوْمِ الْـآخِرِ	«به خدا و روز قیامت ایمان آورده‌ایم»؛
وَما هُمْ بِمُؤْمِنینَ (8)‏	ولی آنان مؤمن نیستند (8)‏
یُخادِعونَ اللّهَ وَ الَّذینَ آمَنوا	ظاهراً به خدا و به اهل ایمان نیرنگ می‌زنند،
وَ ما یَخْدَعونَ اِلّا اَنْفُسَهُمْ وَ ما یَشْعُرونَ (9)‏	درحالی که جز به خودشان نیرنگ نمی‌زنند، ولی نمی‌فهمند [i] (9)‏
فى قُلوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللّهُ مَرَضًا	در دل‌هایشان بیماری است[ii] خداوند هم بر بیماری آنان افزود؛
وَ لَهُمْ عَذابٌ اَلیمٌ بِما کانوا یَکْذِبونَ (10)‏	و به خاطر دروغشان، مجازاتی دردناک دارند (10)‏
وَ اِذا قیلَ لَهُمْ لاتُفْسِدوا فِى الْاَرْضِ	و هنگامی‌که به آنان گفته شد: «در زمین فساد نکنید»،
قالوا اِنَّما نَحْنُ مُصْلِحونَ (11)‏	می‌گویند: «ما فقط اصلاحگریم» (11)‏
اَلا اِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدونَ وَلٰکِنْ لایَشْعُرونَ (12)‏	آگاه باشید! آنان خودشان مفسدند؛ ولی نمی‌فهمند (12)‏
وَ اِذا قیلَ لَهُمْ آمِنوا کَما آمَنَ النّاسُ	هنگامی‌که به آنان گفته شد: « مانند مردم، ایمان آورید»،
قالوا اَنُؤْمِنُ کَما آمَنَ السُّفَهاءُ	‌گویند: «آیا ما نیز مانند افراد نادان ایمان بیاوریم؟»[iii]
اَلا اِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ وَ لٰکِنْ لایَعْلَمونَ (13)‏	آگاه باشید! آنها خودشان نادان هستند، ولی نمی‌دانند (13)‏
وَ اِذا لَقُوا الَّذینَ آمَنوا قالوا آمَنّا	هنگامی‌که با اهل ایمان دیدار کنند،گویند: «ما ایمان آوردیم»
وَ اِذا خَلَوْا اِلیٰ شَیاطینِهِمْ	و هنگامی‌که با شیطان‌های[iv] خود خلوت کنند،
قالوا اِنّا مَعَکُمْ اِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِئونَ (14)‏	‌گویند: «ما با شماییم؛ ما فقط مسخره‌ می‌کنیم»(14)‏
اَللّهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ	خداوند آنان را مسخره می‌کند؛
وَ یَمُدُّهُمْ فى طُغْیانِهِمْ یَعْمَهونَ (15)‏	و در حالی که سرگردانند، بر طغیانشان می‌افزاید (15)‏
اُولٰئِکَ الَّذینَ اشْتَرَوُا الضَّلالَهَ بِالْهُدیٰ	آنان کسانی هستند که گمراهی را بجای هدایت خریدند؛
فَما رَبِحَتْ تِجارَتُهُمْ	ولی تجارتشان سودی نکرد؛
وَ ما کانوا مُهْتَدینَ(16)‏	و هدایت‌یافته نبودند. (16)‏
مَثَلُهُمْ کَمَثَلِ الَّذِى اسْتَوْقَدَ نارًا	منافقان مثل کسی هستند که آتشی افروخته است؛
فَلَمّا اَضاءَتْ ما حَوْلَه_و ذَهَبَ اللّهُ بِنورِهِمْ	امّا وقتی آتش اطراف او را روشن نمود، خدا روشنی آنان را بُرد،
وَ تَرَکَهُمْ فى ظُلُماتٍ لایُبْصِرونَ (17)‏	و در تاریکی‌ها، رهایشان کرد تا چیزی نبینند (17)‏
صُمٌّ بُکْمٌ عُمْىٌ فَهُمْ لایَرْجِعونَ (18)‏	کر، لال و کورند؛ در نتیجه از گمراهی برنمی‌گردند (18)‏
اَوْ کَصَیِّبٍ مِنَ السَّماءِ	یا مَثَل آنان، مانند اشخاصی، گرفتارِ در رگبار می‌باشد؛
فیهِ ظُلُماتٌ وَ رَعْدٌ وَ بَرْقٌ	که در آن رگبار، تاریکی‌ زیاد و رعد و برق باشد؛
یَجْعَلونَ اَصابِعَهُمْ فى آذانِهِمْ مِنَ الصَّواعِقِ	بخاطر صاعقه‌ها، انگشتان را در گوش‌های خود می‌گذارند؛
حَذَرَ الْمَوْتِ وَ اللّهُ مُحیطٌ بِالْکافِرینَ (19)‏	از ترس مرگ،و خدا بر منکرانِ حقیقت احاطه دارد (19)‏
یَکادُ الْبَرْقُ یَخْطَفُ اَبْصارَهُمْ	نزدیک است برقِ صاعقه، چشمانشان را برباید؛
کُلَّما اَضاءَ لَهُمْ مَشَوْا فیهِ	هرگاه برق مسیرشان را روشن کند؛ در آن چند قدمی می‌روند؛
وَ اِذا اَظْلَمَ عَلَیْهِمْ قاموا	و هنگامی که باز تاریکی آنها را فرا گیرد؛ می‌ایستند؛
وَ لَوْ شاءَ اللّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَ اَبْصارِهِمْ	و اگر خدا می‌خواست گوش و چشم آنان را می‌گرفت؛
اِنَّ اللّهَ عَلیٰ کُلِّ شَىْءٍ قَدیرٌ (20)‏	که خدا بر هر کاری تواناست. (20)‏