در این مقاله، سوره بقره آیات 261 تا 266 که در آن به موضوع انفاق مومنان حقیقی و انفاق ریاکاران پرداخته شده است را بررسی میکنیم. این آیات، دو نوع کاملاً متفاوت از انفاق و خرج کردن در راه خدا را تشریح میکنند و تاکید میکنند که اهمیت انفاق در نیت و نوع رفتار بعد از آن است.
| مَثَلُ الَّذینَ یُنْفِقونَ اَمْوالَهُمْ فى سَبیلِ اللّهِ | مَثَل کسانی که اموالشان را در راه خدا انفاق میکنند، |
| کَمَثَلِ حَبَّهٍ اَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ | مانند دانهای است که هفت خوشه رویانده ، |
| فى کُلِّ سُنْبُلَهٍ مِئَهُ حَبَّهٍ | و در هر خوشه صد دانه باشد؛ |
| وَ اللّهُ یُضاعِفُ لِمَنْ یَشاءُ | و خدا برای هر که بخواهد، دوچندان میکند؛ |
| وَ اللّهُ واسِعٌ عَلیمٌ (261) | و خدا گشایشگری داناست (261) |
| اَلَّذینَ یُنْفِقونَ اَمْوالَهُمْ فى سَبیلِ اللّهِ | کسانی که اموالشان را در راه خدا، انفاق میکنند؛ |
| ثُمَّ لایُتْبِعونَ ما اَنْفَقوا مَنًّا وَ لااَذًى | و بعد از آنکه انفاق کردند، منّت و آزاری نمیآورند؛ |
| لَهُمْ اَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ | پاداش آنان نزد صاحب اختیارشان است؛ |
| وَ لاخَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لاهُمْ یَحْزَنونَ (262) | و نه ترسی بر آینده و نه اندوهی بر گذشته دارند (262) |
| قَوْلٌ مَعْروفٌ وَ مَغْفِرَهٌ خَیْرٌ | گفتار پسندیده و گذشت، بهتر است ، |
| مِنْ صَدَقَهٍ یَتْبَعُها اَذًى | از صدقهای که در پی آن آزاری بیاید ؛ |
| وَ اللّهُ غَنِیٌّ حَلیمٌ (263) | و خدا بینیاز و بردبار است (263) |
| یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنوا | ای کسانی که ایمان آوردهاید: |
| لا تُبْطِلوا صَدَقاتِکُمْ بِالْمَنِّ وَ الْاَذیٰ | صدقههای خود را با منّت و آزار باطل نکنید؛ |
| کَالَّذى یُنْفِقُ مالَهو رِئاءَ النّاسِ | مانند کسی که مالش را برای ریا در مقابل مردم، خرج میکند؛ |
| وَ لایُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الْـآخِرِ | ولی به خدا و روز قیامت ایمان ندارد؛ |
| فَمَثَلُهو کَمَثَلِ صَفْوانٍ عَلَیْهِ تُرابٌ | مثال او مانند صخره ای است که بر روی آن، خاک است؛ |
| فَاَصابَهو وابِلٌ فَتَرَکَهو صَلْدًا | سپس رگباری به آن برسد و آن صخره را خالی از خاک نماید. |
| لا یَقْدِرونَ عَلیٰ شَىْءٍ مِمّا کَسَبوا | ریاکاران قادر نیستند به چیزی از آنچه کسب کردند، دست یابند؛ |
| وَ اللّهُ لایَهْدِى الْقَوْمَ الْکافِرینَ (264) | و خدا گروه کافران را هدایت نمیکند (264) |
| وَ مَثَلُ الَّذینَ یُنْفِقونَ اَمْوالَهُمُ | و مَثَلِ کسانی که اموال خود را |
| ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ | در طلب خشنودی خدا ، |
| وَ تَثْبیتًا مِنْ اَنْفُسِهِمْ | و پایدار ساختن فضائل اخلاقی در جان خود، انفاق میکنند، |
| کَمَثَلِ جَنَّهٍ بِرَبْوَهٍ اَصابَها وابِلٌ | همچون باغی است که بر بلندی باشد و باران زیادی به آن برسد؛ |
| فَآتَتْ اُکُلَها ضِعْفَیْنِ | در نتیجه محصولاتش دو برابر شود؛ [i] |
| فَاِنْ لَمْ یُصِبْها وابِلٌ فَطَلٌّ | و اگر به آن باران کاملی هم نرسد، باران ملایمی کافیاست؛ |
| وَ اللّهُ بِما تَعْمَلونَ بَصیرٌ (265) | و خدا به آنچه انجام میدهید بیناست (265) |
| اَیَوَدُّ اَحَدُکُمْ | آیا از شما، کسی دوست دارد ، |
| اَنْ تَکونَ لَهو جَنَّهٌ مِنْ نَخیلٍ وَ اَعْنابٍ | که باغی از درختان خرما و انگور داشته باشد، |
| تَجْرى مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهارُ | که از زیر آنها نهرها جاری است، |
| لَهو فیها مِنْ کُلِّ الثَّمَراتِ | و در آن از همهی میوهها باشد، |
| وَ اَصابَهُ الْکِبَرُ وَ لَهو ذُرِّیَّهٌ ضُعَفاءُ | در حالی که پیر شده و فرزندانی ضعیف دارد؛ |
| فَاَصابَها اِعْصارٌ فیهِ نارٌ فَاحْتَرَقَتْ | سپس به آن باغ، گردبادی، همراه آتش برسد و آن را بسوزاند؟ |
| کَذٰلِکَ یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمُ الْآیاتِ | خدا نشانهها را این گونه برای شما بیان میکند، |
| لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرونَ (266) | تا اندیشه کنید. (266) |
[i] کشت محصولات کشاورزی در مناطق خشک و کم باران، در تپه ها بهتر به عمل می آید
تعبیر این آیات در استخاره با قرآن
خوب است به شرطی که:
- اموالت را در راه خدا انفاق کنی تا خداوند به تو برکت دهد. مانند دانهای است که هفت خوشه رویانده و در هر خوشه صد دانه باشد و خدا این برکت را برای هر که بخواهد، بیشتر هم میکند و خدا گشایشگری داناست. کسانی که اموالشان را در راه خدا، انفاق میکنند؛ و بعد از آنکه انفاق کردند، منّت و آزاری نمیآورند؛ پاداش آنان نزد صاحب اختیارشان است؛ و نه ترسی بر آینده و نه اندوهی بر گذشته دارند
- گفتار پسندیده و گذشت، بهتر از صدقهای است که در پی آن آزاری بیاید ؛
