در این مقاله، به بررسی سوره مائده آیات 32 تا 34 از قرآن کریم پرداختهایم. این بخش از سوره مائده، تاکید قوی بر حرمت قتل انسانها دارد و خدا تنها در دو حالت خاص مجاز میداند که این حرمت نقض شود، یکی به دلیل قصاص و دیگری یه دلیل اینکه آن شخص در زمین فساد ایجاد می کند. همچنین، در این سوره موضوع توبه و آمرزش خداوند نیز مطرح است. در ادامه مقاله، به تفسیر و توضیح این آیات و رابطه آنها با مفاهیم دیگر قرآنی خواهیم پرداخت.
مِنْ اَجْلِ ذٰلِکَ کَتَبْنا عَلیٰ بَنى اِسْرائیلَ | به این سبب برای بنیاسرائیل قانونی نوشتیم: |
اَنَّهو مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ | که هر کس، دیگری را بکشد جز به دلیل «قصاص» |
اَوْ فَسادٍ فِى الْاَرْضِ | یا به دلیل فساد در زمین، |
فَکَاَنَّما قَتَلَ النّاسَ جَمیعًا | گویا همهی مردم را کشته؛ |
وَ مَنْ اَحْیاها فَکَاَنَّما اَحْیَا النّاسَ جَمیعًا | و هر کس، کسی را زنده بدارد، گویا همهی مردم را زنده نموده؛ |
وَ لَقَدْ جاءَتْهُمْ رُسُلُنا بِالْبَیِّناتِ | و قطعاً پیامبران ما، دلایل آشکاری برای آنان آوردند، |
ثُمَّ اِنَّ کَثیرًا مِنْهُمْ بَعْدَ ذٰلِکَ | ولی بسیاری از ایشان [i] پس از آگاهی به آن، |
فِى الْاَرْضِ لَمُسْرِفونَ (32) | در زمین اسراف و تجاوز میکردند |
اِنَّما جَزاءُ الَّذینَ یُحارِبونَ اللّهَ وَ رَسولَهو | سزای کسانی که با خدا و پیامبرش میجنگند |
وَ یَسْعَوْنَ فِى الْاَرْضِ فَسادًا | و در زمین، برای ایجاد فساد، میکوشند؛ |
اَنْ یُقَتَّلوا اَوْ یُصَلَّبوا | فقط این است که: به سختی کشته شده یا بر دار کشیده شوند ؛ |
اَوْ تُقَطَّعَ اَیْدیهِمْ وَ اَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلافٍ | یا دست و پایشان مخالف جهت یکدیگر، بریده شود؛ |
اَوْ یُنْفَوْا مِنَ الْاَرْضِ | یا از وطن خود تبعید شوند؛ |
ذٰلِکَ لَهُمْ خِزْیٌ فِى الدُّنْیا | این نتیجه دنیایی آنهاست که به ذلّت و خواری گرفتار شوند ؛ |
وَ لَهُمْ فِى الْـآخِرَهِ عَذابٌ عَظیمٌ (33) | و در آخرت مجازاتی بزرگ دارند |
اِلَّا الَّذینَ تابوا مِنْ قَبْلِ اَنْ تَقْدِروا عَلَیْهِمْ | مگر کسانی که قبل از دستگیر شدن توبه کرده باشند |
فَاعْلَموا اَنَّ اللّهَ غَفورٌ رَحیمٌ (34) | بدانید که خدا برای این افراد، آمرزنده و مهربان است.[ii] |
[i] ترور شخصیت نیز می تواند موضوع این آیه باشد، یعنی اگر کسی آبروی دیگری را بریزد، گویا او را کشته است و زنده کردن هم میتواند زنده کردن معنوی باشد یعنی فرد را از گمراهی و جهالت نجات دهد.
[ii] مجازات قطع دست و پا که در آیه ذکر شده، شدیدترین مجارات دنیوی است و بعضی افراد اعتراض کردهاند که چرا قرآن با خشونت و سختی برخورد کرده است؟ پاسخ این است: چنین مجازاتی برای کسی است که چند جنایت را مرتکب شده است، در وطن خود، ایجاد فساد کرده، به جنگ با آرمانهای الهی رفته و با آنها مخالفت نموده، و به جنگ پیامبر و یارانش آمده باشد، حال برای چنین فرد فاسد و جنگ طلبی، چند مجازات تعیین شده ولی انتخاب آنکه کدام یک اجرا شود، در قرآن نیست و به میزان جرم بستگی دارد.
تعبیر این آیات در استخاره با قرآن
بد است، توجه داشته باشد:
- هر کس، دیگری را بکشد جز به دلیل «قصاص» یا به دلیل فساد در زمین، گویا همهی مردم را کشته؛ و هر کس، کسی را زنده بدارد، گویا همهی مردم را زنده نموده است؛ کشتن، فقط گرفتن جان دیگران نیست، گاهی با تهمت، آبروی کسی از میان میرود و شخصیت او ترور میشود.