انتخاب اسم فرزند همیشه برای پدرها و مادرها چالش جذابی بوده است. بسیاری از خانوادهها معیارهای ویژهای را برای انتخاب نام در نظر می گیرند که هر کدام با اهمیت به حساب میآیند. عوامل متعددی بر انتخاب نام تأثیر میگذارند، از جمله میتوان به محبوبیت نامها در موقع تولد، معنای مذهبی یا روحانی، ادای احترام به اجداد یا شخصیتهای تاریخی و حتی تأثیرات رسانهای و شبکه های اجتماعی اشاره کرد. با این حال، انتخاب نام میتواند فراتر از یک سنت یا روند محض باشد؛ این یک فرآیند پیچیده برای هر پدر و مادر است که شامل بررسیهای دقیق فرهنگی، زبانی و شخصیتی میباشد.
با گذر زمان، تغییرات اجتماعی و فرهنگی روش های انتخاب نام را شکل دادهاند. دوران مدرن با افزایش جهانی شدن و تبادلات فرهنگی، تنوع و ابتکار بیشتری را در این زمینه به همراه آورده است. از طرفی، فناوری و دیتابیسهای آنلاین امکان دسترسی به طیف گستردهای از نامها را فراهم کردهاند و بدین ترتیب، والدین را قادر ساخته تا انتخابهای آگاهانهتر و متنوعتری داشته باشند.
در ادامه این مطلب به دسته بندی جالب و شاید تا حدودی متفاوت اسامی میپردازیم که دستهبندی بر اساس نقطه است! اسم پسر با یک نقطه را میتوانید در این مقاله بخوانید.
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
آباد | تندرست و مرفه، آراسته | فارسی | /ābād/ |
آبدوس | نام یکی از درباریان اردوان سوم اشکانی | اوستایی | /ābdus/ |
آبرلی | آبر (فارسی، آبرو) + لی (ترکی) = دارای آبرو، آبرومند | فارسی–ترکی | /āberli/ |
آبرو | حیثیت، شرف، قدر | فارسی | /āberu/ |
آبکار | سقا، می فروش، حکاک، نگین ساز، نام یکی از بزرگان ارمنی خاندان اشکانی | فارسی | /ābkār/ |
آبکام | نوشنده آب | اوستایی | /ābkām/ |
آبی | به رنگ آب، نیلی، سرکش، یاغی، نافرمان | فارسی | /ābi/ |
آدان | مفید سودمند | کردی | /ādān/ |
آدبهاوا | تولد حقیقی | سانسکریت | /ādbhāvā/ |
آدرباد | نام موبد موبدان دوران شاپور | اوستایی | /ādarbād/ |
آذرداد | داده آتش، نام پدر آذرباد از خاندان کیانیان | فارسی | /āzardad/ |
آذرطوس | صورت دیگر آذرتوس، در وامق و عذرا مردی که با مادر عذرا ازدواج کرد | فارسی | /āzartus/ |
آذرمه | رئیس و بزرگ آتشها (آتشکدهها) | اوستایی | /āzarmah/ |
آراز | ارس | ترکی | /ārāz/ |
آرامان | آرامان | فارسی | /ārāmān/ |
آران | جایگاه مقدس، مکان گرمسیر، دارای طبیعت گرم | فارسی | /ārān/ |
آراهوسب | معادل یوسف | ارمنی | /ārāhusb/ |
آرخا | آرکا، مایه اطمینان و پیشتگرمی | ترکی | /ārxā/ |
آرزم | جنگ، رزم، کارزار. | فارسی | /ārazm/ |
آرسان | اسم پسر اردشیر دوم پادشاه هخامنشی | فارسی | /ārsān/ |
آرسن | ۱- (پهلوی، ārasan) انجمن، مجمع؛ ۲- در عبری به معنی مردِ مبارز. | پهلوی | /ārsen/ |
آرمان | ۱- آرزو، حسرت، کمال مطلوب، مراد و خواسته؛ ۲- تصوراتی که برای ساختن جنبههای گوناگون زندگیِ مطلوب در ذهن انسان هاست، آنچه باید باشد و به آن میاندیشیم. | فارسی | /ārmān/ |
آرمن | آرزو | لری | /ārmon/ |
آرمند | آرام گیرنده. | فارسی | /ārmand/ |
آرمون | زر، نقدینگی | اوستایی | /ārmun/ |
آرنگ | ۱- آرنج، مرفق؛ ۲- رنگ؛ ۳- حاکم، مالک. | اوستایی | /ārang/ |
آرُنگ | آهنگ، ناله | لری | /ārong/ |
آروان | ایرانی، آریایی، ایران | فارسی | /ārvān/ |
آرون | صفت نیک، فضیلت، خصلت حمیده، خوی خوش، صفت نیک و خصلت پسندیده | فارسی | /ārun/ |
آروند | هم معنی اسم اروند؛ ۱- شأن و شوکت و فر و شکوه؛ ۲- اورند و اورنگ. | فارسی | /ārvand/ |
آزا | آزا اسم کردی به معنی سالم بودن و سرحال و قبراق است، هم چنین آزا نام پادشاه مانایی بوده است | کردی | /āzā/ |
آزاد | ۱- رها شده از گرفتاری یا چیزی آزار دهنده، فارغ، آسوده، بی دغدغه خاطر؛ مختار، صاحب اختیار؛ ۲- درخت جنگلی (آزاد درخت)؛ ۳- در قدیم به معنای نجیب، شریف، آزاده؛ ۴- در شعر و ادب به عنوان صفتی برای بعضی گیاهان و درختان مورد استفاده قرار میگیرد. | فارسی | /āzād/ |
آزاد سرو | همچون سرو زیبا و بی تعلق، بزرگوار و متواضع | شاهنامه | /āzādsarv/ |
آزادمهر | دوستدار آزادی، محبت، مهر و دوستی همراه با رهایی و وارستگی | اوستایی | /āzādmehr/ |
آزما | ۱- آزماینده، امتحان کننده؛ ۲- بیازما، آزمایش کن. | فارسی | /āz(e)mā/ |
آصف | ۱) آصف [ابن برخیا]، نام دبیر یا وزیر حضرت سلیمان نبی(ع) که در قرآن کریم ذکر آن رفته است؛ ۲) در قدیم عنوان و لقبی برای وزیران بوده است. | عربی | /āsef/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
آگومان | بی گمان | اوستایی | /āgoman/ |
آلان | الان، اران [اران/arrān/ = آران، آلان و الان: آر (= آریا) + ان (پسوند مکان)]، – روی هم به معنی سرزمین آریاییها | اوستایی | /ālān/ |
آلب | دلیر، پهلوان | ترکی | /ālb/ |
آلفرد | شاهانه، شاهواره | لاتین | /ālfered/ |
آمن | در قدیم به معنای ایمن. | عربی | /āman/ |
آناگ | نام یکی از احکام پارت در زمان اردشیر پادشاه ساسانی | فارسی | /ānāg/ |
آندرو | مردانه | یونانی | /āndro/ |
آوگان | از شخصیتهای شاهنامه، نام پهلوان ایرانی و پیشرو سپاه فریدون پادشاه پیشدادی | فارسی | /āvgān/ |
آوند | ۱- حجت، دلیل، برهان، آونگ؛ ۲- در قدیم به معنی ظرف بوده است؛ ۳- لولهی باریک ساقه گیاهان. | فارسی | /āvand/ |
ائلمان | سنبل کشور و ملت، مانند مردم | ترکی | /e’elmān/ |
ابحر | دریاها | قرآنی | /abhor/ |
ابد | همیشگی، ابدی، دائمی، جاودانه | عربی | /abad/ |
ابده | بی آغاز | اوستایی | /abade/ |
ابرار | ۱- نیکان و نیکوکاران؛ ۲- در تصوف عدهای از مردان خدا که در مرتبهی بالاتر از ابدال قرار دارند. [عدهی آنها را اغلب هفت تن گفتهاند]. | عربی | /abrār/ |
ابرسام | نام وزیر اردشیر بابکان که بلعمی او را هرجند بن سام میخواند. | فارسی | /abar sām/ |
ابرهام | طبیعت، تدبیر کننده عالم، ابراهیم | عبری | /abarhām/ |
ابصار | دیدگان، چشم ها | قرآنی | /absār/ |
ابل | شتر | قرآنی | /ebel/ |
ابوالعلا | پدر علا، کنیه پرستو | عربی | /abolalā/ |
ابوعلی | پدر علی، ابو علی سینا دانشمند قرن چهار هجری | عربی | /abuali/ |
اجای | بلند، رفیع، نام فرزند هلاکوخان | ترکی | /ojāy/ |
اجلال | ۱- بزرگ داشتن، تجلیل؛ ۲- شوکت و جلال، بلندی مقام؛ ۳- کبریا و عظمت پروردگار. | عربی | /ejlāl/ |
احد رضا | مرکب از نامهای احد و رضا | عربی | /ahad-rezā/ |
احسان | ۱- خوبی، نیکی، نیکویی؛ ۲- مجاز از بخشش، انعام، نیکویی کردن؛ ۳- (در تصوف) نیکی کردن در مقابل بدی دیگران. | عربی | /ehsān/ |
احسان الله | بخشش خدا، آن که خداوند به او نیکوئی مرحمت کرده است. | عربی | /ehsānollāh/ |
احمد حسن | مرکب از نامهای احمد و حسن | عربی | /ahmad-hasan/ |
احمد رضا | از نامهای مرکب، کسی که به اوصاف خشنودی و ستوده متصف است | عربی | /ahmadrezā/ |
ادب | ۱- دانش، فضل، معرفت؛ ۲- هنر، حسن معاشرت، آزرم، حرمت، پاس. | فارسی | /adab/ |
ادموند | نگهبان، پشتیبان، محافظ | لاتین | /edmond/ |
اراسب | همان آراسپ (دارنده اسب تندرو | فارسی | /arāsb/ |
ارباد | نام یکی از سرداران داریوش سوم پادشاه هخامنشی | فارسی | /arbād/ |
ارج | ارزنده – نام یکی از نیاکان اشوزرتشت | اوستایی | /arj/ |
ارجا | ۱- امیدوار کردن؛ ۲- امید بخشی؛ ۳- به تأخیر انداختن. | عربی | /erjā/ |
اردلان | جای و مکان مقدس، نام طایفه ای از ایلات کرد ایران | کردی | /arda(e)lān/ |
اردوان | نگهبان درستکاران، نام پنج تن از شاهان ایرانی از سلسلهی اشکانی | فارسی | /ardavān/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
ارسامن | والی بزرگ ایران در زمان داریوش سوم. | فارسی | /arsā men/ |
ارسان | والی منسوب از طرف داریوش سوم که حاکم ناحیهی دربند کیلیکیه بود. | فارسی | /arsān/ |
ارسلان | شیر، شیر درنده، اسد، از نام های خاص ترکی، مرد شجاع و دلیر | ترکی | /arsalān/ |
ارسمان | نام پهلوانی در کتاب سیرت جلال الدین | ترکی | /arsemān/ |
ارسن | ۱- انجمن، مجلس، محفل، مجمع، مجلس بزم؛ ۲- در زبان پهلوی (آرسن، ārasan) به معنای انجمن، مجمع. | فارسی | /arsan/ |
ارغوا | ابن شانخ بن فالخ بن عامر (هود نبی) وی جد ابراهیم خلیل (ع) است. | فارسی | /arqavā/ |
ارفع | رفیعتر، بلندتر؛ مجاز از ارزندهتر، ارجمندتر، بلندقدرتر، شریفتر. | عربی | /arfae/ |
ارکان | رکنها، مبناها، پایهها، مجاز از بزرگان، اعیان، کارگزاران و کارگردانان حکومت | عربی | /arkān/ |
ارمانک | از شخصیتهای شاهنامه، یکی از دو شاهزاده پارسایی که تصمیم گرفتند آشپز دربار ضحاک شوند تا بتوانند یکی از دو جوانی را که هر روز برای غذای ماران ضحاک کشته میشدند، برهانند | فارسی | /armānak/ |
ارمزد | هرمز، اهورامزدا، نام خداوند در زبان اوستایی، نام خدای مزدیسنا | اوستایی | /ormozd/ |
ارمند | آرام گرفته، آرمنده، آرامیده | فارسی | /armand/ |
ارناک | به معنی رزمجو | اوستایی | /arnāk/ |
اروند | ۱- تند، تیز، چالاک، دلیر؛ ۲- فر، شکوه، شأن و شوکت | اوستایی | /arvand/ |
ازما | آزمایش کننده | لری | /ezmā/ |
ازهر | روشنتر، درخشان تر | عربی | /ažar/ |
اسکندر | یاری کننده مرد، نام پادشاه معروف یونان بنا به روایت شاهنامه فرزند داراب پسر بهمن و ناهید دختر فیلقوس قیصر روم | یونانی | /eskandar/ |
اصغر | کوچکتر، خردتر، کِهتر | عربی | /asqar/ |
اصلان | برابر با اسلان به معنی شیر، شیر بیشه | ترکی | /aslān/ |
اظهر | آشکارترین، ظاهرترین. | عربی | /ažar/ |
افراهام | ابراهیم | عبری | /afrāhām/ |
افرود | فرود، از شخصیت های شاهنامه، نام پسر سیاوش و جریره و برادر کیخسرو پادشاه کیانی | فارسی | /afrud/ |
افسا | افسونگر، جادوگر، ساحر | فارسی | /afsā/ |
افصح | ۱- (در قدیم) زبان آورترین؛ ۲- فصیحترین، شیواترین؛ ۳- فصیحتر. | عربی | /afsah/ |
اکبر | بزرگتر، مِهتر، سالمندتر، بزرگسال تر | عربی | /akbar/ |
اکوان | مخلوقات، موجودات، هست شدنها. | عربی | /akvān/ |
اگنس | پاک، خالص، یکدست | یونانی | /agnes/ |
الکساندر | رهبر مردان، اسکندر | یونانی | /aleksander/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
الوند | تندمند و دارای تندی و تیزی | اوستایی | /alvand/ |
امان | بی ترس، ایمن، حفاظت، عنایت، زنهار، پناه، ایمنی، آرامش | عربی | /amān/ |
امان الله | آن که در پناه و لطف وعنایت خداوند است | عربی–ترکی | /aman-o-lah/ |
اماوند | نیرومند، دلیر | فارسی | /amāvand/ |
امجد | بزرگتر، بزرگوارتر، بزرگوار، جوانمرد و با شرف | عربی | /amjad/ |
انس | خوگرفتن، آرام گرفتن | عربی | /ons/ |
انصار | یاری دهندگان، یاران، همراهان | عربی | /ansār/ |
انوار | نورها، روشنی ها | عربی | /anvār/ |
انور | ۱- روشنتر، روشن، نورانی؛ ۲- (به گونه احترام) مجاز از مبارک، گرامی. | عربی | /anvar/ |
اهرن | از شخصیتهای شاهنامه، نام دلاوری رومی | شاهنامه | /ahran/ |
اهنود | رهبری و فرمانداری، نخستین بخش از سروده گات ها | اوستایی | /ahnavad/ |
اوجا | بسیار بلندقد، کشیده قامت | ترکمنی | /ojā/ |
اوراز | قله، فراز، بالا. | فارسی | /o(w)rāz/ |
اورامن | ۱- در موسیقی ایرانی لحنی که معمولاً دو بیتیها را با آن میخواندهاند؛ ۲- نوعی از خوانندگی و گویندگی پارسیان. | فارسی | /o(w)rāman/ |
اورانوس | رب النوع آسمان، نام یکی از سیارات منظومه شمسی | یونانی | /orānus/ |
اورمان | ۱- اشکال و زحمت و رنج؛ ۲- جنگل | فارسی | /orāmān/ |
اورمز | سیاره مشتری، اهورامزدا، خدای ایرانیان باستان | فارسی | /ormaz/ |
اورمزد | هرمز – نام روز اول هر ماه شمسی، نام دیگر سیاره مشتری | شاهنامه | /ormazd/ |
اورند | تخت پادشاهی، تخت، اورنگ – شأن، شکوه، شوکت | فارسی | /o(w)rand/ |
اورنگ | ۱- تخت و سریر (پادشاهی)؛ ۲- مجاز از فر، شأن، شکوه. | فارسی | /o(w)rang/ |
بئوار | غریب، بی موطن | لری | /ba’vār/ |
بادرام | کشاورز | اوستایی | /bāderām/ |
باده | شراب، می | فارسی | /bāde/ |
باراد | نیرومند، جوانمرد | فارسی | /bārād/ |
باسط | ۱- در قدیم به معنای بسط دهنده، گسترش دهنده؛ ۲- از نامهای خداوند. | عربی | /bāset/ |
باسل | شجاع، بهادر، دلیر، مرد دلیر، دلاوری، شیر. | عربی | /bāsel/ |
باسم | ۱- تبسم کننده؛ ۲- شکر. | عربی | /bāsem/ |
باگه | نام یکی از سرداران هخامنشی | فارسی | /bāge/ |
بالوی | از شخصیتهای شاهنامه، نام یکی از یاران خسروپرویز پادشاه ساسانی | شاهنامه | /bāluy/ |
بامداد | در پهلوی، bāmdāt) ۱- مدت زمانی از هنگام روشن شدن هوا تا طلوع آفتاب و یک یا دو ساعت بعد از آن، صبح، صبا | فارسی | /bāmdād/ |
بامگاه | هنگام بامداد | اوستایی | /bāmgāh/ |
باهر | ۱- روشن، آشکار، درخشان، هویدا؛ ۲- شاخص، مشهور | عربی | /bāher/ |
باوام | عزیزم | لری | /bāvām/ |
بدرام | هم معنی اسم پدرام و به معنای آراسته، نیکو، خوشدل، شاد، سرسبز وخرم، مبارک، فرخ، خجسته، شادی، خوشحالی، سرسبز، خرم، شاد و خوش | فارسی | /be(a)drām/ |
براهام | ابراهیم – پدر عالی | شاهنامه | /barāhām/ |
برسا | مخفف ابرسان، دلیر گونه، چون پهلوان نیرومند | فارسی | /barsā/ |
برسام | آتش بزرگ، بالاترین سوگند | شاهنامه | /barsām/ |
برسم | شاخه های گیاهی | اوستایی | /barsam/ |
برگر | بخشنده سرنوشت | پهلوی | /bargar/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
برمک | صورت دگرگون شدهی واژهی سانسکریت پَرَه مَکه (پرمکا) به معنای رئیس، عنوان رئیس روحانی بودایی | فارسی | /barmak/ |
بروسا | پدر بهرام، از موبدان یزد | اوستایی | /barusā/ |
بروک | پیکر و اندام | لری | /baruk/ |
بروهی | آفرین، مرحبا | لری | /beruhi/ |
بساک | تاج گل و گیاه، از سرداران خشایارشاه | اوستایی | /basāk/ |
بسام | بسیار تبسم کننده، خوشرو، خندان، گشاده روی | عربی | /bassām/ |
بسطام | نام دایی خسرو پرویز پادشاه ساسانی | فارسی | /bastām/ |
بگاداد | نام یکی از سرداران ایرانی روزگار هخامنشی | اوستایی | /bagādād/ |
بلال | آب و هر آن چه که، گلو را تر کند. | عربی | /belāl/ |
به گوی | خوش سخن، دارای گفتار نیک، نام شخصیتی در منظومه ویس و رامین | فارسی | /behguy/ |
بها | ۱- قیمت، ارزش؛ ۲- درخشندگی و روشنی؛ ۳- مجاز از فر و شکوه | عربی | /bahā/ |
بهادر | شکل فارسی و اردوی واژهی ترکی مفعولیِ «بغاتور» یا «باغاتور» و به معنای دلیر، شجاع، قهرمان | ترکی | /bahādor/ |
بهاور | قیمتی، گران بها. | فارسی | /bahāvar/ |
بهداد | در کمال عدل و داد. | فارسی | /behdād/ |
بهدار | پنهان | لری | /behdār/ |
بهداور | آن که به درستی داوری می کند | فارسی | /behdāvar/ |
بهراد | جوانمرد نیکو. | فارسی | /behrād/ |
بهرام | ۱- به معنای «در هم شکننده مقاومت»؛ در زبان پهلوی اوستا به «پیروزگر» معنی شده است؛ در علم نجوم هم نام سیارهای به نام مریخ است؛ در تقویم روز بیستم از هر ماه شمسی در ایران است؛ در فرهنگ ایران قدیم فرشتهای موکل بر مسافران و روز بهرام است؛ در آیین زرتشتی به معنی پاسدار پیروزی و عهد و پیمان است. | کردی | /bahrām/ |
بهرهور | بهره + ور (پسوند دارندگی)، بهرهمند | فارسی | /bahrevar/ |
بهرود | فرزند نیک. | فارسی | /behrud/ |
بهسود | خوش آسودن. | فارسی | /behsud/ |
بهک | خوب و زیبای کوچک، از موبدان ساسانی / نام موبد موبدان در زمان شاپور دوم پادشاه ساسانی | اوستایی | /behak/ |
بهکام | مجاز از کسی که به بهترین وجهی به آرزوی خود رسیده؛ بهترین کامروا. | اوستایی | /behkām/ |
بهلول | ۱- به معنای مرد خنده رو؛ ۲- مهتر نیکو روی؛ ۳- جامع همهی خیرات؛ ۴- در حوزه های فرهنگی غیر عرب نظیر تاجیک به معنی گول و لوده ذکر شده است؛ ۵- در شمال افریقا به معنای عام ساده دل است. | عربی | /bohlul/ |
بهمرد | مرد نیک و نیکو، بهترین مرد، نام برگزیده | اوستایی | /behmard/ |
بهوار | گونه دیگر بهفر | اوستایی | /behvār/ |
بوعلی | مخفف ابوعلی | عربی | /buali/ |
بوکدا | گندم | ترکی | /bukdā/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
جاد | نیک و طالع، سعادتمند | عبری | /jād/ |
جادی | زعفران | فارسی | /jādi/ |
جارالله | مجاور خانه خدا | عربی | /jārollāh/ |
جاسر | بی باک، گستاخ، جسور | عربی | /jāser/ |
جاسم | عامیانه قاسم، بزرگ، ستبر، نام دهی در شام | عربی | /jāsem/ |
جاماس | نام برادر قباد پادشاه ساسانی، جاماسب. | فارسی | /jāmās/ |
جامی | جام + ی (پسوند نسبت)، ۱- منسوب به جام | اوستایی | /jāmi/ |
جاهد | کوشا، ساعی، جهدکننده | عربی | /jāhed/ |
جرعه | آن اندازه از مایعات که به یکباره نوشیده میشود | عربی | /jore/ |
جرکا | صف، قطار، رده | ترکی | /jerkā/ |
جرهام | شیر، اسد، دلیر، کوشا | عربی | /jerhām/ |
جلال | ۱- بلند پایگی، عظمت، بزرگی؛ ۲- از صفات خداوند که به مقام کبریایی او اشاره دارد. | عربی | /jalāl/ |
جم | دارای ذات پاک و درخشان، پسر خورشید و نخستین پسری که مرگ بر او چیره شد و بر دوزخ حکومت می کند، جمشید | شاهنامه | /jam/ |
جمال | ۱- زیبایی؛ ۲- مجاز از مایهی زیبایی و زینت بخش؛ ۳- در تصوف جلوههای الطاف خداوندی. | عربی | /jamāl/ |
جمسار | از پهلوانان باستانی و یاور افراسیاب | اوستایی | /jamsār/ |
جمهور | گروه، توده، بخش اعظم یک چیز، حکومتی که زمام آن در دست نمایندگان ملت باشد، عامه مردم | شاهنامه | /jomhur/ |
جهاد | ۱- در راه دین جنگیدن؛ ۲- پیکار، مبارزه؛ ۳- کوشیدن، تلاش. | عربی | /ja(e)hād/ |
جواد | ۱- بخشنده، با سخاوت؛ ۲- از نامها و صفات خداوند | عربی | /javād/ |
حاجی | کسی که به زیارت خدا می رود | عربی | /hāji/ |
حازم | محتاط، دور اندیش. | عربی | /hāzem/ |
حاسن | زیبا، نیکو، کنایه از ماه | عربی | /hāsen/ |
حانی | میش یا گاو وحشی | عربی | /hāni/ |
حسام رضا | ازمرکب از نامهای حسام و رضا | عربی | /hesām-rezā/ |
حسان | بسیار نیکو، بسیار خوب، نیکروی | عربی | /hesān/ |
حسن | حَسَن در لغت صفت مذکر از حُسن به معنای نیکو و زیباست | عربی | /hasan/ |
حسن علی | مرکب از نامهای حسن و علی | عربی | /hasan-ali/ |
حسون | ۱- نام پرندهای، سهره ۲- در عربی شُوَیکیّ ۳- در گویشهای محلی خوزستان مُصَغر حسن و گاه برای تحبیب به معنی حسن دوست داشتنی. | عربی | /hasun/ |
حلاج | پنبه زن، نداف، حسین بن منصور حلاج، عارف مشهور | عربی | /hallāj/ |
حمزه | شیر، شیر بیشه | عربی | /hamze/ |
خادم | پرستار، خدمتگزار | عربی | /xādem/ |
خاروس | نام یکی از فرماندهان اسکندر مقدونی | یونانی | /xārus/ |
خاکسار | فروتن | اوستایی | /xāksār/ |
خالد | در قدیم به معنی پاینده و جاوید | عربی | /xāled/ |
خدامراد | مراد و آرزویی که خداوند داده است | فارسی | /xodāmorād/ |
خدر | ناز پرورده، سست، کرخ | فارسی | /xadar/ |
خراد | خراط، چوب تراش، نام چندتن از شخصیتهای شاهنامه از جمله دلاوری ایرانی در زمان نوذر پادشاه پیشدادی | فارسی | /xarād/ |
خرام | راه رفتن از روی عشوه و ناز، مژدگانی، نوید | فارسی | /xerām/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
خرد | عقل، هوش | فارسی | /xerad/ |
خرداد | ۱- به معنی کمال و رسائی و صحت؛ ۲- ماه سوم از سال شمسی، پس از اردیبهشت و پیش از تیر، دارای سی و یک روز؛ ۳- در قدیم روز ششم از هر ماه شمسی در ایران قدیم. [خرداد در اوستا هئوروتات haurvatāt آمده است. هئوروتات به معنی کامل، تمام و بی نقص و بی عیب میباشد] | پهلوی | /xordād/ |
خردور | گونه دیگر خردمند | اوستایی | /xeradvar/ |
خسرو | پادشاه | پهلوی | /xosro(w)/ |
خسروداد | داده پادشاه | فارسی | /xosrodād/ |
خورداد | خرداد. | اوستایی | /xor dād/ |
خورمهر | درای مهر و محبت خورشید | فارسی | /xormehr/ |
خوگر | ساکت، متین، خوددار | لری | /xuger/ |
دادبک | رئیس قضات، متصدی عدلیه | فارسی | /dādbak/ |
دادبه | ۱- دارندهی بهترین داد، عدل، داوری، دادگری | فارسی | /dād beh/ |
دادجو | ۱- جوینده و خواستار عدالت و دادگری؛ ۲- داد دهنده، دادرس. | اوستایی | /dād ju/ |
دادخواه | خواستار عدل و داد | اوستایی | /dādxāh/ |
دادفر | دارای فر و شکوه و عظمت از حیث دادگری و عدل. | فارسی | /dād far/ |
دادگون | قانونی، با عدل و داد | اوستایی | /dādgun/ |
دادنام | دارای عدالت | اوستایی | /dādnām/ |
دادوند | معتدل، منسوب به داد | فارسی | /dādvand/ |
داراب | دارنده | فارسی | /dārāb/ |
داران | دنیا و آخرت | فارسی | /dārān/ |
دارمان | از شخصیتهای شاهنامه، نام یکی از سرداران خسروپرویز پادشاه ساسانی | شاهنامه | /dārmān/ |
دامان | دامن کوه و بیابان، بادبان کشتی | اوستایی | /dāmān/ |
دامون | دشت و صحرا | لری | /dāmun/ |
دانا | دارای عقل و تجربه، خردمند، عاقل، دارای علم و آگاهی، عالم، علیم. | فارسی | /dānā/ |
دانا دل | مجاز از آگاه و عارف. | فارسی | /danā-del/ |
داوران | منسوب به داور | فارسی | /dāvarān/ |
داوود رضا | مرکب از نامهای داوود و رضا. | عربی | /dāvud-rezā/ |
دسبار | از مناطق بختیاری | لری | /desbār/ |
دعبل | ماده شتر نیرومند | عربی | /deebal/ |
دماوند | دارای دمه و بخار، نام کوهی از سلسله جبال البرز در شمال شرقی تهران | اوستایی | /demāvand/ |
دهخدا | صاحب و مالک ده | فارسی | /dehxodā/ |
دهگان | فرمانده ده تن سرباز | فارسی | /dehgān/ |
دومان | مه، غبار | ترکی | /dumān/ |
ذاکر | آنکه خدا را ستایش میکند، آن که ذکر خدا میگوید؛ یاد کنندهی خدا؛ یاد کننده. | عربی | /zāker/ |
ذکا | هوشمندی، تیزهوشی، خورشید، التهاب | عربی | /zakā/ |
ذکرالله | یاد خدا، ذکر خدا، یاد کردن از خدا | عربی | /zekrollāh/ |
ذکری | یاد، یادگار، یادبود، خاطره | عربی | /zekrā/ |
ذکی | مرد تیزهوش، هوشیار، زیرک | عربی | /zaki/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
رئوف | مهربان | عربی | /ra’uf/ |
رائف | مهربان، بسیار مهربان | عربی | /rā’ef/ |
راجی | امیدوار | عربی | /rāji/ |
رادان | ۱- راد + ان (پسوند نسبت)، منسوب به راد | فارسی | /rādān/ |
رادبد | راد + بد /-bod/ (پسوند محافظت) روی هم به معنی نگهبان جوانمردی و آزادگی و بخشندگی. | فارسی | /rād-bod/ |
رادبه | راد + به = بهتر، روی هم به معنی بهترین جوانمرد، آزاده و بخشندهی بهتر. | فارسی | /rād-beh/ |
رادف | پیروی کننده. | عربی | /rādef/ |
رادفر | راد= جوانمرد، آزاد، بخشنده، سخاوتمند، خردمند، دانا، حکیم + فر = شکوه و جلال که در بیننده شگفتی و تحسین پدید آورد؛ مجاز از مایهی جلال و شکوه، زیبایی و برازندگی، روی هم رفته ویژگی کسی که شکوه و جلال صفات جوانمردی، آزادگی، بخشندگی، خردمندی و دانایی اش موجب شگفتی و تحسین دیگران است، این صفات مایهی جلال و شکوه اوست و زیبایی و برازندگی برایش دارد. | فارسی | /rād-far/ |
رادمان | رادمنش، کریم، با سخاوت | فارسی | /rād-mān/ |
رادمن | راد + من / مان = اندیشه و فکر، مردی که دارای اندیشهی جوانمردی است. | فارسی | /rād-man/ |
رادهرمز | نام یکی از قضات ساسانی | فارسی | /radhormoz/ |
رازدار | آن که اسرار را افشا نمیکند، راز نگهدار. | فارسی | /rāz dār/ |
رازمهر | راز = نهانی، سِر، رمز + مهر = مهربانی و محبت ۱- محبت و مهربانی نهانی؛ ۲- مجاز از مهربان و با محبت. | فارسی | /rāz mehr/ |
رازی | منسوب به ری، اهل ری | فارسی | /rāzi/ |
راسخ | استوار، پابرجا، مقاوم | عربی | /rāsex/ |
راضی | خوشنود، خوشدل | عربی | /rāzi/ |
رافد | اسم فاعل رَفَد، ۱- یاور، یاریگر؛ ۲- قائم مقام پادشاه. | عربی | /rāfed/ |
رافع | ۱- رفع کننده، از میان برنده و نابود کننده؛ ۲- برپا دارنده، بلند کننده؛ ۳- آورنده، رساننده؛ ۴- از نام ها و صفات خداوند | عربی | /rāfe‛/ |
رافی | مخفف رافائل، در فارسی منسوب به راف به معنای می، شراب | ارمنی | /rāfi/ |
رامان | ۱- رام + ان (پسوند نسبت)، منسوب به رام | شاهنامه | /rāmān/ |
رامبد | رام + بد /-bod/ (پسوند نگهبان و مسئول)، ۱- رئیس رامشگران؛ ۲- آرامش دهنده. | فارسی | /rāmbod/ |
رامفر | رام = آرام + فر = شکوه و جلال، ۱- شکوه و جلالِ آرام؛ ۲- مجاز از ویژگی پسری که آرام است و دارای شکوه و جلال می باشد؛ ۳- مجاز از متین و با وقار. | فارسی | /rāmfar/ |
رامن | رامش | فارسی | /rāman/ |
رامند | نام نوایی و لحنی در موسیقی ایرانی | فارسی | /rāmand/ |
راهب | عابد مسیحی، گوشه نشین | عربی | /rāheb/ |
راهبر | بلد راه، بلد، راهنما. | فارسی | /rāhbar/ |
راهجو | ۱- بلد راه، راه شناس؛ ۲- مجاز از چاره جو؛ تندرو، تیزتک. | فارسی | /rāh ju/ |
راوند | ریواس، گیاهی از تیره ترشکها، نام شهری نزدیک کاشان | فارسی | /rāvand/ |
رحمان | ۱- مهربان و بخشاینده (صفت خاص خداوند)؛ ۲- از نامهای خداوند | عربی | /rahmān/ |
رحمانعلی | مورد بخشش علی | عربی | /rahmānali/ |
رخام | سنگ سپید و نرم. | فارسی | /roxām/ |
رزمآرا | جنگجویی که در جنگ هنرنمایی میکند، جنگجویِ زبردست. | فارسی | /razm ārā/ |
رزمهر | نام پسر سوخره سردار جنگی در ایرانِ باستان و اصل آن زَرمهر است. | فارسی | /raz mehr/ |
رضا | رضا:در لغت به معنای راضی شدن، رضایت و رضوان آمده است همچنین لقب امام هشتم حضرت علی بن موسی الرضا (ع) است، در اصطلاح عرفا، رضا از مقامات عرفانی است که بعد از مقام توکل قرار دارد و آن مقام کسی است که راضی به خواسته حق تعالی است | عربی | /rezā/ |
رضا علی | مرکب از نامهای رضا و علی | عربی | /rezā-ali/ |
رهان | رهنده، رهاشونده | فارسی | /rahān/ |
رهبر | پیشوا، راهنما، مرشد، امام | فارسی | /rahbar/ |
رهنما | راه نما، بلد راه، دلیل. | فارسی | /rahnamā/ |
رهنورد | راه رونده، تند رونده، پیک | فارسی | /rahnavard/ |
روان | جان، روح، حیات، زندگی | فارسی | /ravān/ |
روانمهر | روان = جان، روح + مهر= محبت، دوستی، مهربانی ۱- ویژگی کسی که دارای جان و روح مهربان است؛ ۲- کسی که روح و جانش با محبت و دوستی آمیخته است؛ ۳- مجاز از دوستدار و مهربان. | فارسی | /ravān mehr/ |
روزمهر | مجاز از مهر تابناک، مهر و عشق روشن و تابنده. | فارسی | /ruz mehr/ |
رونالد | شایسته تحسین و آفرین | انگلیسی | /ronāld/ |
روهان | نیک سیرت و پارسا، زاهدان دین زرتشت را گویند، مرکب از روه به معنای سیرت نیک + پسوند نسبت | فارسی | /rohan/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
زادسرو | آزادسرو | فارسی | /zādsarv/ |
زادک | نام روستایی در نزدیکی قوچان | فارسی | /zādak/ |
زادمهر | زاد = آزاد + مهر | فارسی | /zād mehr/ |
زاگرس | نام رشته کوهی که از مغرب ایران تا شرق ترکیه و شمال عراق ادامه دارد که همان کوههای پشتکوه کنونی یا پاطاق است و یونانیان آن را زاگرس گفتهاند. | فارسی | /zāgros/ |
زال | هم معنی نام زر، سفید موی | شاهنامه | /zāl/ |
زاهد | ۱- پارسا، پرهیزکار؛ ۲- در تصوف به معنی آن که از دنیا و بهرههای آن روی گردان است و مدام در حال عبادت و ذکر است | عربی | /zāhed/ |
زاهر | ۱- در قدیم درخشان، روشن، تابان؛ ۲- مجاز از دارای تشخیص، ممتاز. | عربی | /zāher/ |
زاور | ظاهراً از برخاستههای فرقه آذر کیوان است و معنای متعددی برای آن آوردهاند از جمله دلیری و یارایی. | کردی | /zāve(a)r/ |
زرار | تیزفهم، سبک روح | فارسی | /zo(a)rār/ |
زراره | نام چند تن از صحابیان است و نیز نام یکی از اصحاب امام جعفر صادق (ع) میباشد. | عربی | /zorāre/ |
زراوه | نام پهلوانی ایرانی | فارسی | /zarāve/ |
زرداده | نام پهلوانی ایرانی و عموزاده گرشاسپ پهلوان نامدار | فارسی | /zardāde/ |
زرگر | کسی که با طلا و زر کار می کند | فارسی | /zargar/ |
زرمهر | ۱) نام سوخرای (سوفرای)، وی از تخمهی (نژاد) کارن (قارِن) و مسقطالرأس او بلوک اردشیر خوره در پارس بود؛ ۲) زرمهر حکمران ایالت سکستان (سیستان) بود و لقب هزارپت (هزارفت) داشت. | فارسی | /zar mehr/ |
زکی | پاک، طاهر، پارسا | عربی | /zaki/ |
زم | نام یکی از پسران غباد ساسانی | اوستایی | /zam/ |
زو | زاو، یاری کننده، از رودهای غرب ایران | فارسی | /zu/ |
زواره | زنده، دارای زندگی | شاهنامه | /zavare/ |
سائب | جاری، روان، شتابان | عربی | /sāeb/ |
سابور | معرب شاپور | عربی | /sābor/ |
ساجد | آن که سجده میکند، سجده کننده. | عربی | /sājed/ |
سادن | اسم فاعل سدن، چاکر بتخانه، خادم بتخانه. | عربی | /sāden/ |
سارگن | شاه عادل و مهربان | ارمنی | /sārgon/ |
سارنگ | ۱- نام پرندهای کوچک به رنگ سیاه، سار، ساری؛ ۲- در موسیقی ایرانی گوشهای در آواز ابوعطا؛ ۳- نام سازی مثل کمانچه (سارنگی). | فارسی | /sārang/ |
ساسان | ۱- در شاهنامه پسر بهمن و نوهی اسفندیار؛ ۲) در ایران باستان جدّ اردشیر بابکان، سرپرست آتشکدهی استخر در فارس. | شاهنامه | /sāsān/ |
سامان | ۱- سرزمین، ناحیه، محل، مکان؛ ۲- ترتیب و روش چیزی یا کاری، ثروت، دارایی، قوت، توانایی؛ ۳- در قدیم به معنی صبر، آرام و قرار | فارسی | /sāmān/ |
سامسون | مثل خورشید، انگلیسی شده شمشون پهلوان یهود | عبری | /sāmson/ |
سامن | آواز، ترانه | سانسکریت | /sāman/ |
سامندر | ماخوذ از سالامندرا یونانی، سمندر | فارسی | /sāmandar/ |
سانی | سامان یافته. | فارسی | /sāni/ |
ساوالان | سبلان، رشته کوه آتشفشانی، در شمال غربی ایران، در استانهای اردبیل و آذربایجان شرقی؛ بلندترین قلهاش ۴۸۲۱ متر ارتفاع دارد. دارای چشمههای آب گرم و سرد فراوان. ۲) نام دهی در صوفیان شبستر. | ترکی | /sāvālān/ |
ساوان | ۱- ساوا. ۲- نوعی غله هندی؛ ۳- اسم فاعل از سائیدن، آنکه میساید، ساینده. | کردی | /sāvān/ |
سباک | از شخصیتهای شاهنامه، نام فرمانروای جهرم در زمان اردشیر پادشاه ساسانی | فارسی | /sabāk/ |
سجاد | بسیار سجده کننده | عربی | /sajjād/ |
سحاب | ابر، تودهی بخار آب که به رنگهای سفید، خاکستری در آسمان دیده میشود. | عربی | /sahāb/ |
سخا | جوانمردی، کرم، بخشش | عربی | /saxā/ |
سخی | کریم، بخشنده | عربی | /saxi/ |
سراج | چراغ، روشنایی. | عربی | /serāj/ |
سرخه | نوعی کبوتر سرخ رنگ | شاهنامه | /sorxe/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
سزاوار | دارای شایستگی، شایسته، لایق. | اوستایی | /se(a)zāvar/ |
سعدون | خوشبخت | عربی | /sadon/ |
سکندر | مخفف اسکندر | یونانی | /sekandar/ |
سلامان | نام بطنی [کوچک تر از قبیله] از قبیله طی. در سال دهم هجرت هیأتی از سوی این قبیله به نزد پیامبر اسلام (ص) آمده و به نمایندگی از قبیله اظهار اسلام نمودند | فارسی | /salāmān/ |
سلدوز | نام یکی از امرای مغول در دوره غازان خان | مغولی | /solduz/ |
سلمان | سالم و مبّرا از عیب و نقص و آفت | عربی | /salmān/ |
سمان | ۱- مخفف آسمان؛ ۲- روز بیست و هفتم از هر ماه شمسی. | فارسی | /samān/ |
سمران | معربِ سمرکند یا سمرقند، که نام شهری است در ایران قدیم و هم اکنون جزء کشور ازبکستان است. | فارسی | /somrān/ |
سمندر | ۱- اسبی که رنگ آن مایل به زرد باشد؛ ۲- مجاز از اسب تندرو و نیرومند؛ ۳- در یونانی «سالامندرا» به معنی فرشته موکل آتش و پنبه کوهی و حیوان معروف است. | فارسی | /samandar/ |
سهراب | دارندهی آب و رنگ سرخ، سرخاب | شاهنامه | /sohrāb/ |
سهران | بیدار | عربی | /sahrān/ |
سهند | کوه آتشفشانی قدیمی و خاموش در جنوب آذربایجان شرقی میان تبریز و مراغه، که بلندترین قلهاش ۳۷۲۲ متر است. | فارسی | /sahand/ |
سودمند | دارای سود، دارای اثر نیکو، مفید. | فارسی | /sudmand/ |
سوران | ۱- نام منطقه ای وسیع در کردستان؛ ۲- یکی از چهار لهجه ی اصلی زبان کردی. | کردی | /surān/ |
سورج | شمشیر | هندی | /soraj/ |
سورن | سورِنا، [قرن اول پیش از میلاد] سردار ایرانی، فرمانده سپاهیان ایران در جنگ با روم، که به کشته شدن کراسوس امپراتور روم انجامید [۵۳ پیش از میلاد]. سورن بعدها به فرمان اُرُد اول اشکانی کشته شد | فارسی | /suren/ |
سورنا | سورِن | فارسی | /surenā/ |
سوفرا | از شخصیتهای شاهنامه، نام دلاوری اهل شیراز | شاهنامه | /sufrā/ |
صائب | راست و درست | عربی | /sā’eb/ |
صائن | پرهیزگار، نگاهدارنده | عربی | /sāen/ |
صابر | ۱- صبور، صبر کننده، شکیبا؛ ۲- از نامهای خداوند؛ ۳- در تصوف به معنی ویژگی آن که برای خدا صبر کند و از سختیها شکایت نکند | عربی | /sāber/ |
صاحب | ۱- دارنده، مالک، دارا؛ ۲- سرور، آقا (استفاده از این معنی منسوخ شده است) ۳- در قدیم به معنی همنشین و همصحبت، یار؛ ۴- فرمانروا و حاکم؛ ۵- در عرفان به معنی یار و همصحبت و خداوندگار و دارندهی چیزی | عربی | /sāheb/ |
صافی | پاکیزه، خالص، شفاف | عربی | /sāfi/ |
صانع | ۱- سازنده، آفریننده؛ ۲- در قدیم به معنی صنعتگر؛ ۳- آفریدگار، خداوند. | عربی | /sānee/ |
صدران | صدر (عربی) + ان (فارسی) رؤسا و بزرگان | فارسی–عربی | /sadrān/ |
صفدر | ۱- صفشکن؛ ۲- مجاز از شجاع و دلیر | فارسی–عربی | /safdar/ |
صفدرعلی | علی صف شکن | عربی | /safdarali/ |
صفر | عقل، نفس، دومین ماه قمری | عربی | /safar/ |
صفرعلی | ترکیبی از صفر + علی | عربی | /safarali/ |
صفی | ۱- خالص و یگانه (دوست)؛ ۲- برگزیده؛ صاف، پاک، روشن؛ ۳- مجاز از صفیالله | عربی | /safi(y)/ |
صوفی | پیرو یکی از فرقههای تصوف، درویش | عربی | /sufi/ |
ضحاک | در عربی بسیار خنده کننده، از شخصیتهای ستمگر شاهنامه (ایرانیان از گذاشتن این نام روی پسران پرهیز میکنند) | عربی | /zahāk/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
طائف | طواف کننده | عربی | /tā’ef/ |
طارف | مال نو، مال تازه در مقابلِ تالد. | عربی | /tāref/ |
طالب | خواستار، خواهان؛ ۲- در تصوف به معنی سالک | عربی | /tāleb/ |
طاها رضا | مرکب از نامهای طاها و رضا. | عربی | /tāhā-rezā/ |
طرحان | نام بخش کوهدشت در شهرستان خرم آباد | فارسی | /tarhān/ |
طغرا | فرمان، منشور، خطی که به شکل کمان نوشته شده باشد | ترکی | /taqrā/ |
طغرل | پرنده شکاری از خانواده باز | ترکی | /toqrol/ |
طهماسب | تهماسب، ۱- دارندهی اسب قوی | فارسی | /tahmāsb/ |
طهمان | نام یکی از نزدیکان پیامبر اسلام (ص) که ابن حیان او را از زمرهی صحابه دانسته است. | عربی | /tahmān/ |
ظاهر | آشکار، نمایان؛ بخش آشکار، هویدا، یا بیرونی از هر چیز یا هر شخص در مقابلِ باطن | عربی | /zāher/ |
ظهور | پدیدار شدن، آشکار شدن | عربی | /zohur/ |
عابد | آن که بیشترین اوقات زندگیاش را به عبادت خدا و خلوت و مناجات با او میگذرانَد، عبادت کننده. | عربی | /ābed/ |
عابس | ۱- عبوس، اخمو، ترشروی؛ ۲- مجاز از شجاع و بی باک | عربی | /ābes/ |
عارف | ۱- در تصوف به معنی آن که از راه ریاضت و تهذیب نفس و تفکر، به معرفت خداوند دست مییابد؛ ۲- آن که نسبت به چیزی آگاهی دارد، شناسنده؛ ۳- دانا، آگاه، دانشمند | عربی | /āref/ |
عاصف | ۱- در قدیم به معنی تند، سخت، شدید؛ ۲- باد تند و شدید، تندباد. | عربی | /āsef/ |
عاضد | یاری دهنده، پشتیبان | عربی | /āzed/ |
عاطف | ۱- مهربان؛ ۲- برگرداننده. | عربی | /ātef/ |
عاکف | ۱- آن که در جایی مقدس برای عبادت اقامت دائم داشته باشد، معتکف؛ ۲- به گونهای احترام آمیز به معنی حاضر و مقیم. | عربی | /ākef/ |
عباد | جمع عَبد، بندگان. اگر عَباد / abbad/ تلفظ شود به معنی بسیار عبادت کننده میباشد. | عربی | /ebād/ |
عبادالله | بندگان خداوند. | عربی | /ebādollāh/ |
عباس | عبوس و خشمگین، شیر بیشه که شیران از او بگریزند، مجاز از بسیار شجاع و دلیر | عربی | /abbās/ |
عباس علی | مرکب از نامهای عباس و علی | عربی | /abbās-ali/ |
عباس مهدی | مرکب از نامهای عباس و مهدی | عربی | /abbās-mahdi/ |
عبد | بنده، غلام | عربی | /abd/ |
عبدالاحد | بنده خداوند یگانه | عربی | /abdolahad/ |
عبدالحی | ۱- بندهی حی، که حی نامی است از نامهای خدای تعالی (هوالحی الذی لایموت)، بندهی خدای زنده؛ ۲- در عرفان به معنی آن که مظهر و مجلای حیات سرمدیه حق و زنده به حیات ابدی حق باشد، که در حقیقت باقی به بقاءالله است و این مرتبهی بقاء بعد از فناست. | عربی | /abdolhay/ |
عبدالسلام | ۱- بندهی خدای مبرا از نقص و فنا. [سلام از نامهای خداوند] | عربی | /abdossalām/ |
عبدالصمد | بندهی خدای بی نیاز | عربی | /abdolsamad/ |
عبدالطاهر | بنده خدای پاک | عربی | /abdotāher/ |
عبدالعلی | ۱- بندهی علی؛ ۲- مجاز از دوستدار و ارادتمندِ امام علی(ع). [این نام به لحاظ تولا و دوستی با امام علی(ع) انتخاب میشود]. | عربی | /abdolali/ |
عبدالله | ۱- بندهی خدا؛ ۲- در تصوف به معنی انسان کامل است | عربی | /abdollāh/ |
عبدالمحمد | ۱- بندهی محمّد؛ ۲- مجاز از دوستدار و ارادتمندِ حضرت محمّد(ص). [این نام به لحاظ تولا و دوستی با پیامبر اسلام(ص) انتخاب میشود]. | عربی | /abdolmohammad/ |
عبدالملک | بندهی مَلِک (پادشاه). [مَلِک از نامهای خداوند] | عربی | /abdolmalek/ |
عبدالمهدی | ۱- بندهی هدایت شده؛ ۲- بنده ی مهدی؛ ۳-مجاز از دوستدار و ارادتمند امام زمان(ع). [این نام به لحاظ تولا و دوستی با امام مهدی (ع) انتخاب میشود]. | عربی | /abdolmahdi/ |
عبدالهادی | بندهی خدای هدایت کننده، بنده ی خدای راهنما | عربی | /abdolhādi/ |
عبدالواحد | بندهی خدای یکتا و یگانه | عربی | /abdolvāhed/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
عبدالواسع | بندهی خدای گشاینده و عطاکننده | عربی | /abdolvāsee/ |
عبدی | منسوب به عبد | عربی | /abdi/ |
عبود | بسیار بندگی کننده | عربی | /abud/ |
عروج | بالا رفتن، پیشرفت کردن، ترقی | عربی | /oruj/ |
عضد | بازو، یار و یاور | عربی | /azod/ |
عضدالملک | یار و یاور سلطتنت یا مملکت، نام یکی از رجال اواخر دوره قاجاریه | عربی | /azodolmolk/ |
علوان | بزرگان | عربی | /alvān/ |
عماد رضا | مرکب از نامهای عماد و رضا. | عربی | /emād-rezā/ |
عمران | ۱) نام پدر حضرت موسی(ع) به روایت تورات؛ ۲) نام پدر حضرت مریم به روایت قرآن. | عربی | /emrān/ |
عوضعلی | احسان و پاداش علی | عربی | /avazali/ |
غلام محمد | غلام = مجاز از ارادتمند و فرمان بردار + محمّد، ارادتمند و فرمان بردار محمّد [منظور حضرت محمّد(ص)]. | عربی | /qolām mohammad/ |
غلی | جوشیدن، غلی | عربی | /qoli/ |
فؤاد | در قدیم به معنی دل، قلب | عربی | /fo’ād/ |
فؤاد مهدی | مرکب از نامهای فؤاد و مهدی. | عربی | /foād-mahdi/ |
فادی | نجات دهنده، کسی که خود را برای دیگران فدا کند | عربی | /fādi/ |
فارد | یگانه، تنها، تک، یکه | عربی | /fāred/ |
فارس | ۱- سوار بر اسب؛ ۲- مجاز از دلاور، جنگجو. | عربی | /fāres/ |
فارسی | دشت و صحرا، از حکمای قدیم یونان و از فیثاغوریان | فارسی | /fārsi/ |
فاطر | ۱- (در قدیم) آفریننده، خالق؛ ۲- از صفات و نامهای خداوند | عربی | /fāter/ |
فالح | نیکوکار | عربی | /fāleh/ |
فداک | نام روستایی در حجاز | عربی | /fadāk/ |
فراد | گشایش بخش، گره گشای، افزون کننده، گشایش دهنده. | فارسی | /farād/ |
فراراد | مرکب از فرا (بالاتر) + راد (بخشنده) = بسیار بزرگوار | فارسی | /farārād/ |
فراس | ۱- شیر بیشه، شیر (اسد)؛ ۲- مجاز از دلیر و شجاع. | عربی | /farās/ |
فرام | معرب ازعبری، تندرو | عبری | /farām/ |
فراهل | نبیره کیومرث نخستین پادشاه پیشدادی | فارسی | /farāhel/ |
فراوک | نام پسر نساک و سیامک در داستان آفرینش اوستا | اوستایی | /farāvak/ |
فرداد | فر + داد، داده شکوه، زیبایی و جلال | فارسی | /fardād/ |
فرسا | کهنه کننده، محو کننده، فرسوده | فارسی | /farsā/ |
فرسام | دارای شکوه و عظمتی چون سام | فارسی | /farsām/ |
فرصاد | درخت توت، میوه توت، رنگی سرخ | عربی | /farsād/ |
فرطوس | نام مبارزی از لشکر افراسیاب که ضابط چغان بوده و نام پهلوانی تورانی است. | شاهنامه | /fartus/ |
فرمد | نام روستایی در نزدیکی طوس | فارسی | /farmad/ |
فرمهر | فر= شکوه و جلال + مهر، ۱- شکوه و جلال مهربانی و محبت؛ ۲- مجاز از آراسته به مهربانی و محبت. | فارسی | /farmehr/ |
فرهاد | در بعضی منابع فرهاد را «یاری» معنی کردهاند | شاهنامه | /farhād/ |
فرهام | نیک اندیش، تغییر یافته واژه اوستایی فرایوهومت | اوستایی | /farhām/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
فرهود | ۱- کودک پرگوشت و خوب صورت؛ ۲- مرد درشت اندام. | عربی | /farhud/ |
فرهور | فره = فر = شکوه و جلال + ور (پسوند دارنگی)، دارندهی شکوه و جلال. | فارسی | /farrehvar/ |
فرهی | فره، فر، خوره، فرّ و شأن و شکوت و شکوه و عظمت. | فارسی | /farra(e)hi/ |
فرواک | پیشگفتار | فارسی | /farvāk/ |
فرود | ۱- مجاز از فرا رسیدن؛ ۲- در قدیم پایین، نشیب، سرازیری، قرار گرفته در مرتبهی پایین از جهت مقام | شاهنامه | /forud/ |
فرور | فرورد، فروهر، فره وش، نگهداری کردن، پروردن | فارسی | /farvar/ |
فروه | ۱- نگهداری کردن ۲- پناه بخشیدن ۳- در ادیان و در دین زرتشت، صورت غیر مادی هر یک از مخلوقات که برای محافظت از آسمان فرود میآید | عربی | /foruh/ |
فروهر | ۱- نگهداری کردن ۲- پناه بخشیدن ۳- در ادیان و در دین زرتشت، صورت غیر مادی هر یک از مخلوقات که برای محافظت از آسمان فرود میآید | اوستایی | /foruhar/ |
فروهل | از شخصیتهای شاهنامه، نام پهلوانی ایرانی در سپاه رستم پهلوان شاهنامه | شاهنامه | /foruhel/ |
فکرعلی | آن که دارای فکر و اندیشه ای چون اندیشه حضرت علی (ع) است | عربی | /fekrali/ |
فکور | ۱- آن که بسیار فکر میکند، دانا، خردمند ۲- در حالت قیدی به معنی در حال فکر؛ ۳- در قدیم به معنی ویژگی آن که در فکر، نگرانی و دغدغهی خاطر به سر میبَرد. | عربی | /fakur/ |
فلاح | رستگاری، نیک انجامی، سعادت. | عربی | /falāh/ |
فهام | در قدیم به معنی بسیار دانا و فهمیده. | عربی | /fahhām/ |
فواد | دل، قلب | عربی | /foād/ |
فور | پور، پسر | هندی | /for/ |
فوکا | نوعی درخت بید | اوستایی | /fukā/ |
کابوک | آشیانه پرندگان، کابک | فارسی | /kābok/ |
کابی | معرب منسوب به کاوه آهنگر | فارسی | /kābi/ |
کارانوس | از سرداران سپاه اسکندر مقدونی | یونانی | /kārānus/ |
کاردان | دانا و با تجربه، کار آزموده. | فارسی | /kārdān/ |
کارن | قارِن، اسم پسرانه به معنی شجاع و دلیر، نام فرزند کاوه آهنگر و هم چنین اسم سردار لشکر مهرداد شاهزاده اشکانی که علیه اشک بیستم (گودرز) قیام کرد | فارسی | /kāren/ |
کارنگ | ۱- کسی که آوای خوبی دارد، خوش نوا؛ ۲- زبان آور؛ ۳- صاحب طَرب. | فارسی | /kārang/ |
کاروان | ۱- گروه مسافرانی که با هم عازم مقصدی هستند، قافله؛ ۲- مجاز از چیزی که عناصر و اجزای آن به دنبال هم در حرکتند. | فارسی | /kārevān/ |
کارون | نام رودی در جنوب غربی ایران، در استانهای چهارمحال و بختیاری و خوزستان به طول ۸۹۰ کیلومتر، که با نام کوه رنگ از ارتفاعات زردکوه در شهرکرد سرچشمه می گیرد، بخشی از آن به سرچشمه های زاینده رود می ریزد و بخش دیگر پس از پیوستن به رود دو آب، به سمت خوزستان جاری میشود. | فارسی | /kārun/ |
کاروند | از اسامی پسرانه ایرانی | فارسی | /kārvand/ |
کاظم | فرو خورنده خشم | عربی | /kāzem/ |
کافی | بس کننده، بی نیاز کننده، کار گزار، با کفایت | عربی | /kāfi/ |
کامبد | کام + بُد /-bod/ (پسوند محافظ یا مسئول) ۱- روی هم به معنی نگهبان کام، میل، آرزو و مقصد و مراد؛ ۲-مجاز از کامیار و کامیاب؛ ۳- ویژگی آن که زندگیاش به کامیابی میگذرد. | فارسی | /kāmbod/ |
کامجو | جوینده کام، کسی که در پی آرزوها و خواسته هایش است، آن که به دنبال عیش و خوشی است | اوستایی | /kāmju/ |
کامران | ۱- (در قدیم) مجاز از آن که در هر کاری موفق است، موفق؛ ۲- خجسته، مبارک؛ ۳- مسلط، چیره؛ ۴- (در حالت قیدی) با کامروایی و موفقیت. | اوستایی | /kāmrān/ |
کامروز | ۱- ویژگی آن که روزگار به میل و اراده اوست؛ ۲- مجاز از خوشبخت. | فارسی | /kāmruz/ |
کاوان | کاویان، منسوب به کاوه | فارسی | /kāvān/ |
کبوده | از شخصیتهای شاهنامه فردوسی است، مردم چوپان افراسیاب تورانی | فارسی | /kabude/ |
کدمان | نام اصلی داریوش پادشاه هخامنشی | فارسی | /kadmān/ |
کردان | پسر مرزبان | اوستایی | /kordān/ |
کلان | ۱- بسیار، زیاد، بزرگ، جسیم، تنومند (در مقابل خُرد)؛ ۲- دارای سن بیشتر؛ ۳- وسیع، فربه، چاق. | فارسی | /kalān/ |
کلباد | از شخصیتهای شاهنامه، نام پسر ویسه برادر پیران پهلوان تورانی | فارسی | /kalbād/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
کمانگر | کمان ساز، آن که کمان میسازد، سازندهی کمان. | فارسی | /kamāngar/ |
کندر | صمغی خوشبو که از درخت کندر هندی به دست می آید | شاهنامه | /kondor/ |
کندرو | نام پیشکار ضحاک، از شخصیتهای شاهنامه فردوسی | فارسی | /kondru/ |
کهبد | مرکب از «کَه» به معنی بوتهی زرگری و «بُد» به معنی مخدوم، مدیر و مخصوصاً به معنی کسی که مسکوکات [سکهها] را برای جدا کردن خوب از بد آزمایش کند و عموماً به معنی کسی که نیک را از بد و صواب را از خطا تشخیص دهد | فارسی | /kahbod/ |
کهزاد | زاده کوه | فارسی | /kohzād/ |
کواذ | قباد | فارسی | /kovāz/ |
کورنگ | روستایی از توابع بخش لاشار شهرستان نیک شهر در استان سیستان و بلوچستان، نام پسر گرشاسپ از پادشاهان پیشدادی | شاهنامه | /kurang/ |
کوسان | نام رامشگری است | اوستایی | /kusān/ |
کوهرنگ | نام دره و رودخانه ای در زردکوه بختیاری | فارسی | /kuhrang/ |
گالان | آینده | ترکی | /gālān/ |
گرازه | از شخصیتهای شاهنامه، نام سردار ایرانی در سپاه کیکاووس پادشاه کیانی | فارسی | /gorāze/ |
گراهون | از شخصیتهای شاهنامه، نام دلاوری زابلی در سپاه گرشاسپ پادشاه کیانی | فارسی | /gerāhun/ |
گردآزاد | پهلوان آزاده، از پهلوانان حماسه ملی ایران | فارسی | /gordāzād/ |
گرداب | از شخصیتهای گرشاسب نامه، نام پهلوانی ایرانی در سپاه گرشاسب پهلوان نامدار | فارسی | /gerdāb/ |
گرزم | تبر هیزم شکن، مجازا به مفهوم دلاور و جنگجو | شاهنامه | /gorazm/ |
گرمانک | از شخصیتهای شاهنامه، نام یکی از دو نفر رهاننده ایرانیان از دست ماران ضحاک | شاهنامه | /garmānak/ |
گلباد | دارای بوی گل | فارسی | /golbād/ |
گلبد | نگهبان گل، کنایه از زیبارو | فارسی | /golbod/ |
گودرز | ۱) در شاهنامه سردار ایرانی عصر کیکاووس و کیخسرو، پسر گشواد و دارای ۷۸ پسر، که همه از پهلوانان بودند. او در خواب از وجود کیخسرو خبر یافت و گیو را به جستجویش به توران فرستاد. در جنگ یازده رخ پیران را کشت. کیخسرو او را وصی خود قرار داد؛ ۲) شاه اشکانی [۴۵-۵۱ میلادی] که از سال ۴۱ میلادی با وردان بر سر پادشاهی کشمکش داشت و سرانجام با کشته شدن وردان به دست بزرگان پارتی به پادشاهی رسید. کتیبهای از او به زبان یونانی در بیستون باقی است. | شاهنامه | /gudarz/ |
گوهران | عناصر اربعه (خاک، آب، هوا و آتش)، جمع گوهر، ع گوهر. | فارسی | /go(w)harān/ |
لئون | شیر درنده | فرانسوی | /leon/ |
لئونارد | مانند شیر | لاتین | /leonārd/ |
لازار | نام یکی از پیروان عیسی، برادر مریم | عبری | /lāzār/ |
لاوان | لابان، عبری از عربی، لین، سفید، نام پدر همسر یعقوب (ع) | عبری | /lāvān/ |
لسان الملک | زبان سرزمین و کشور | عربی | /lesanolmolk/ |
مؤمن | ۱- در ادیان یه معنی آن که به خدا و پیغمبر ایمان دارد و اصول دینی را رعایت میکند، دیندار، متدین؛ ۲- مجاز از مسلمان؛ ۳- از نامها و صفات خداوند. | عربی | /mo’men/ |
ماجد | دارای مجد و بزرگی، بزرگوار | عربی | /mājed/ |
ماخ | زر قلب و ناسره را گویند، از شخصیتهای شاهنامه، نام سخندانی پیر و مرزبان هری و از راویان شاهنامه | شاهنامه | /māx/ |
ماراب | بخت و دولت تازه | فارسی | /mārāb/ |
مازار | یکی از سرداران مادی کوروش | اوستایی | /māzār/ |
ماکان | آنچه بوده است | عربی | /mākān/ |
مانوک | نوعی مرغابی که سرخاب هم نامیده میشود | فارسی | /mānok/ |
مانی | مانی در لغت به معنی «اندیشمند» است | فارسی | /māni/ |
ماهان | ۱) نام پسر کیخسرو، پسر اردشیر، پسر قباد؛ ۲) نام یکی از شهرهای استان کرمان؛ ۳) نام دشت بزرگی در مغربِ تبریز. | فارسی | /māhān/ |
ماهانداد | دادماه، بخشیده ماه | اوستایی | /māhāndād/ |
ماهبد | ماه + بُد/-bod/ (پسوند محافظ یا مسئول) ۱- نگهبان ماه؛ ۲- مجاز از خوش سیما | فارسی | /māhbod/ |
ماهفر | دارای فر و شکوه ماه | فارسی | /māhfar/ |
ماونداد | نام یکی از مفسران اوستا در زمان ساسانیان | اوستایی | /māvandād/ |
مبارک | دارای آثار یا تأثیرات خوب، دارای برکت و خیر و خوشی، خوش یمن، خجسته، فرخنده | عربی | /mobārak/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
مبدع | مبتکر، ابداع کننده | عربی | /mobde/ |
مجاهد | ۱- ویژگی آن که به خاطر وصول به هدفهای غیر شخصی مانند اشاعهی دین و آزادی به جنگ و مبارزه میپردازد؛ ۲- در قدیم به معنی کوشش و جد و جهد کننده. | عربی | /mojāhed/ |
مجد | بزرگی، عزت، بلندی | عربی | /majd/ |
مجد | بسیار کوشنده، کوشا. | عربی | /mojed(d)/ |
مجدود | بختیار، کامروا، سعادتمند | عربی | /majdud/ |
مجمر | آتشدان | عربی | /mejmar/ |
محب | ۱- محبت ورزنده به کسی یا به چیزی، دوست دارنده، دوستدار؛ ۲- در تصوف به معنی دوستدار خداوند، سالک. | عربی | /moheb(b)/ |
محب الله | دوستدار و دوست دارندهی خدا. | عربی | /moheb(b)ollāh/ |
محراب | ۱- جایی از مسجد (معمولاً با معماری خاص) در سمت قبله که امام جماعت هنگام نماز خواندن در آنجا میایستد؛ بخشی از یک عبادتگاه که هنگام عبادت در آنجا میایستند یا رو به آن قرار میگیرند؛ ۲- مجاز از عبادتگاه، قبله؛ ۳- در عرفان هر مطلوب و مقصودی که دل متوجه بدان باشد آن را محراب گویند. | عربی | /mehrāb/ |
محسن | ۱- نیکوکار، احسان کننده؛ ۲- از نامها و صفات خداوند | عربی | /mohsen/ |
محصون | محفوظ، مصون. | عربی | /mahsun/ |
محمد آرمان | مرکب از نام های محمّد و آرمان | فارسی–عربی | /mohammad-ārmān/ |
محمد احسان | مرکب از نام های محمّد و اِحسان | عربی | /mohammad-ehsān/ |
محمد اردلان | مرکب از نام های محمّد و اردلان | فارسی–عربی | /mohammad-ardalān/ |
محمد ارسلان | مرکب از نام های محمّد و ارسلان | عربی–ترکی | /mohammad-arsalān/ |
محمد انور | مرکب از نام های محمّد و انور | عربی | /mohammad-anvar/ |
محمد بسام | مرکب از نام های محمّد و بسام | عربی | /mohammad-bassām/ |
محمد بلال | مرکب از نام های محمّد و بِلال | عربی | /mohammad-belāl/ |
محمد بهراد | مرکب از نام های محمّد و بهراد | فارسی–عربی | /mohammad-behrād/ |
محمد جلال | مرکب از نام های محمّد و جلال | عربی | /mohammad-jalāl/ |
محمد جمال | مرکب از نام های محمّد و جمال | عربی | /mohammad-jamāl/ |
محمد جواد | مرکب از نام های محمّد و جواد | عربی | /mohammad-javād/ |
محمد حسان | مرکب از نام های محمّد و حسان | عربی | /mohammad-hesān/ |
محمد حسن | مرکب از نام های محمّد و حسن | عربی | /mohammad-hasan/ |
محمد حمزه | مرکب از نام های محمّد و حمزه | عربی | /mohammad-hamze/ |
محمد خالد | مرکب از نام های محمّد و خالد | عربی | /mohammad-xāled/ |
محمد خسرو | مرکب از نام های محمّد و خسرو | فارسی–عربی | /mohammad-xosro(w)/ |
محمد ذاکر | مرکب از نام های محمّد و ذاکر | عربی | /mohammad-zāker/ |
محمد رئوف | مرکب از نام های محمّد و رئوف | عربی | /mohammad-ra’uf/ |
محمد رادمان | مرکب از نام های محمّد و رادمان | فارسی–عربی | /mohammad-rādmān/ |
محمد رحمان | مرکب از نام های محمّد و رحمان | عربی | /mohammad-rahmān/ |
محمد رضا | مرکب از نام های محمّد و رضا | عربی | /mohammad-rezā/ |
محمد زاهد | مرکب از نام های محمّد و زاهد | عربی | /mohammad-zāhed/ |
محمد ساجد | مرکب از نام های محمّد و ساجد | عربی | /mohammad-sājed/ |
محمد ساسان | مرکب از نام های محمّد و ساسان | فارسی–عربی | /mohammad-sāsān/ |
محمد سامان | مرکب از نام های محمّد و سامان | فارسی–عربی | /mohammad-sāmān/ |
محمد سجاد | مرکب از نام های محمّد و سجاد | عربی | /mohammad-sajjād/ |
محمد سلمان | مرکب از نام های محمّد و سلمان | عربی | /mohammad-salmān/ |
محمد سنا | مرکب از نام های محمّد و سنا | عربی | /mohammad-sanā/ |
محمد سهراب | مرکب از نام های محمّد و سهراب | فارسی–عربی | /mohammad-sohrāb/ |
محمد سهند | مرکب از نام های محمّد و سهند | فارسی–عربی | /mohammad-sahand/ |
محمد سورن | مرکب از نام های محمّد و سورن | فارسی–عربی | /محمدسورن/ |
محمد ظاهر | مرکب از نام های محمّد و ظاهر | عربی | /mohammad-zāher/ |
محمد عابد | مرکب از نام های محمّد و عابد | عربی | /mohammad-ābed/ |
محمد عارف | مرکب از نام های محمّد و عارف | عربی | /mohammad-āref/ |
محمد عباس | مرکب از نام های محمّد و عباس | عربی | /mohammad-abbās/ |
محمد عمران | مرکب از نام های محمّد و عِمران | عربی–عبری | /mohammad-emrān/ |
محمد فؤاد | مرکب از نام های محمّد و فؤاد | عربی | /mohammad-fu’ād/ |
محمد فرساد | مرکب از نام های محمّد و فرساد | فارسی–عربی | /mohammad-farsād/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
محمد فرهاد | مرکب از نام های محمّد و فرهاد | فارسی–عربی | /mohammad-farhād/ |
محمد فرهام | مرکب از نام های محمّد و فرهام | عربی–اوستایی | /mohammad-farhām/ |
محمد کاظم | مرکب از نام های محمّد و کاظم | عربی | /mohammad-kāzem/ |
محمد کامران | مرکب از نام های محمّد و کامران | فارسی–عربی | /mohammad-kāmrān/ |
محمد ماجد | مرکب از نام های محمّد و ماجد | عربی | /mohammad-mājed/ |
محمد ماهان | مرکب از نام های محمّد و ماهان | فارسی–عربی | /mohammad-māhān/ |
محمد محراب | مرکب از نام های محمّد و محراب | عربی | /mohammad-mehrāb/ |
محمد محسن | مرکب از نام های محمّد و محسن | عربی | /mohammad-mohsen/ |
محمد مصباح | مرکب از نام های محمّد و مصباح | عربی | /mohammad-mesbāh/ |
محمد مصطفی | مرکب از نام های محمّد و مصطفی | عربی | /mohammad-mostafā/ |
محمد معراج | مرکب از نام های محمّد و مِعراج | عربی | /mohammad-meerāj/ |
محمد معز | مرکب از نام های محمّد و معزّ | عربی | /mohammad-moeez(z)/ |
محمد منصور | مرکب از نام های محمّد و منصور | عربی | /mohammad-mansur/ |
محمد منعم | مرکب از نام های محمّد و منعم | عربی | /mohammad-monem/ |
محمد مهبد | مرکب از نام های محمّد و مَهبد | عربی | /mohammad-mahbod/ |
محمد مهراب | مرکب از نام های محمّد و مِهراب | فارسی–عربی | /mohammad-mehrāb/ |
محمد مهران | مرکب از نام های محمّد و مهران | فارسی–عربی | /mohammad-mehrān/ |
محمد نادر | مرکب از نام های محمّد و نادر | عربی | /mohammad-nāder/ |
محمد ناصح | مرکب از نام های محمّد و ناصح | عربی | /mohammad-nāseh/ |
محمد ناصر | مرکب از نام های محمّد و ناصر | عربی | /mohammad-nāser/ |
محمد هامان | مرکب از نام های محمّد و هامان | فارسی–عربی | /mohammad-hāmān/ |
محمد هانی | مرکب از نام های محمّد و هانی | عربی | /mohammad-hāni/ |
محمد هومان | مرکب از نام های محمّد و هومان | فارسی–عربی | /mohammad-humān/ |
محمد هومن | مرکب از نام های محمّد و هومن | فارسی–عربی | /mohammad-human/ |
محمد وفا | مرکب از نام های محمّد و وفا | عربی | /mohammad-vafā/ |
محمد وهاب | مرکب از نام های محمّد و وهاب | عربی | /mohammad-vahhāb/ |
محمد وهب | مرکب از نام های محمّد و وَهَب | عربی | /mohammad-vahab/ |
محمود رضا | مرکب از نامهای محمود و رضا. | عربی | /mahmud-rezā/ |
مخمل | نوعی پارچه نخی یا ابریشمی لطیف | فارسی | /maxmal/ |
مدبر | ۱- با تدبیر، اندیشمند، چارهگر؛ ۲- از نامها و صفات خداوند؛ ۳- در قدیم به معنی پیشکار و مشاور. | عربی | /modabber/ |
مردان | منسوب به مرد، مردانه، مردها | فارسی | /mardān/ |
مردخای | شخص کوچک یا پرستنده مریخ | عبری | /mardxāi/ |
مزدا | ۱- به معنی دانا ؛ ۲- در ادیان و در آیین زرتشتی به خدا اطلاق میگردد، اهورامزدا. | اوستایی | /mazdā/ |
مزدک | مژدک ، یکی از شخصیتهای خردمند و آورنده آیین مزدکی در شاهنامه | اوستایی | /mazdak/ |
مسعود رضا | مرکب از نامهای مسعود و رضا. | عربی | /masud-rezā/ |
مصباح | چراغ | عربی | /mesbāh/ |
مصطفی | در قدیم به معنی برگزیده، صاف کرده شده | عربی | /mostafā/ |
مصعب | کار دشوار، نر، اسبی که سواری نداده باشد | عربی | /mosab/ |
مصفا | ۱- زیبا و با صفا؛ ۲- پاکیزه و پاک، صاف و خالص، زلال و صاف؛ ۳- گروهی از گیاهان علفی چند ساله از خانوادهی آفتابگردان. | عربی | /mosaffā/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
مظاهر | جمعِ مَظهَر، جلوهها، نشانهها. | عربی | /mazāher/ |
مظهر | ۱- نماد، نشانه؛ ۲- محل تجلی، تجلیگاه؛ ۳- در تصوف به معنی شخصی که دارای ریش انبوه و فراخ و سبلت و چهرهی نافذ است. | عربی | /mažar/ |
معاذ | در قدیم به معنی پناهگاه | عربی | /maeāz/ |
معارج | جمعِ مَعرَج و مِعراج؛ در قدیم به معنی نردبانها، پلکانها | عربی | /maeārej/ |
معراج | ۱- رفتن به سوی آسمان، به ویژه در مورد پیامبر اسلام (ص)؛ ۲- به بالا رفتن، عروج؛ ۳- مجاز از تکامل؛ ۴- وسیلهای برای بالا رفتن، به ویژه نردبان. | عربی | /meerāj/ |
معروف | ۱- آنچه در نزد دیگران یا در نزد همه شناخته شده است؛ ۲- موسوم و شناخته شده؛ ۳- در علم حدیث حدیثی است مقبول که راوی آن ضعیف است؛ ۴- در تصوف به معنی خداوند؛ ۵- مجاز از مهم، اصلی؛ ۶- مجاز از مقرب، نزدیک | عربی | /maeruf/ |
معز | ۱- گرامی دارنده؛ ۲- از نامها و صفات خداوند | عربی | /moeez(z)/ |
معظم | بزرگ داشته شده، بزرگوار. | عربی | /moeazzam/ |
مفلح | رستگار، پیروز. | عربی | /mofleh/ |
ملکان | نام پدر حضرت خضر پیغمبر(ع) که از فرزند زادگان سام ابن نوح است و الیاس عموی اوست. | عبری | /malakān/ |
مناک | اندیشنده. | فارسی | /menāk/ |
منصور | ۱- یاری داده شده، پیروز شده، پیروز و موفق؛ ۲- درحالت قیدی به صورت غلبه یافته، پیروزمندانه معنی شده است | عربی | /mansur/ |
منعم | ۱- دارای مال و نعمت بسیار، ثروتمند، توانگر؛ ۲- آن که به دیگران احسان می کند، بسیار بخشنده. | عربی | /moneem/ |
مه زاد | بزرگ زاده، شاهزاده، زاده ماه، زیبا | اوستایی | /mahzād/ |
مهاجر | ۱- آن که برای اقامت دائم از وطن خود به جای دیگری سفر میکند؛ ۲- هر یک از یاران پیامبر اسلام(ص) که به همراه او از مکه به مدینه هجرت کردند. | عربی | /mohājer/ |
مهبد | نگهبان ماه، مجازا به مفهوم نورانی و درخشان است، ماهبد | شاهنامه | /mah bod/ |
مهبود | وزیر و گنجور بیدار دل انوشیروان که دلی پر خرد و رایی درست داشت و پیوسته در جستجوی نیکنامی بود و انوشیروان در بزمها بجز از دست وی غذا نمیخورد. | فارسی | /mah bud/ |
مهر آزاد | نام یکی از اجداد رستم. | فارسی | /mehr-āzād/ |
مهر آزما | مهر آزمای، آزمایندهی محبت، آن که دوستی و مهر را به امتحان گیرد، مهرورز، عاشق. | فارسی | /mehr-āzmā/ |
مهر بد | مهر = مهربانی و محبت + بُد /-bod/ (پسوند محافظ یا مسئول)، ۱- محافظ یا نگهبان مهربانی و محبت؛ ۲-مجاز از شخصِ مهربان. | فارسی | /mehr-bod/ |
مهر جو | ۱- جویندهی عاطفه و دوستی؛ ۲- خواهان محبت از سوی دیگران. | فارسی | /mehr-ju/ |
مهر خو | مهر = مهربانی، محبت + خو = خوی، عادت، ۱- دارای خوی و عادت ملازم با محبت و مهربانی؛ ۲- مجاز از مهربان و با محبت. | فارسی | /mehr-xu/ |
مهر زاد | زادهی مهر | فارسی | /mehr-zād/ |
مهر مند | مهر+ مند (پسوند دارندگی)، دارای مِهر، با محبت، دوست. | فارسی | /mehr-mand/ |
مهر نام | مهر = محبت، دوستی، مهربانی + نام = مجاز از شهرت و آوازه، مشهور به مهربانی و دارندگی محبت؛ مجاز از مهربان و با محبت. | فارسی | /mehr-nām/ |
مهر ورز | ۱- با محبت، مهربان؛ ۲- (در قدیم) عاشق. | فارسی | /mehr-varz/ |
مهر وند | مهر = خورشید + وند (پسوند شباهت)، منسوب به خورشید، خورشیدی. | فارسی | /mehr-vand/ |
مهراب | دارندهی جلوهی آفتاب و کسی که تابش مهر دارد | فارسی | /mehrāb/ |
مهراج | مهاراجه، عنوان هر یک از افراد طبقه ای ممتاز در هند، شاه، امیر. | سانسکریت | /mahrāj/ |
مهران | به معنی دارندهی مهر | فارسی | /mehrān/ |
مهراورنگ | دارنده مهر و شکوه خورشید | فارسی | /mehrorang/ |
مهرسب | دارنده اسب خورشید | فارسی | /mehrasb/ |
مهروان | مِه = مِهتر و بزرگتر + روان، دارای روان بزرگ، دارای روح بزرگ. | فارسی | /meh ravān/ |
مهناد | فریاد بلند. | فارسی | /mohnād/ |
مهوند | مِه = مِهتر، بزرگتر + وند (پسوند نسبت)، ۱- منسوب به بزرگی و مِهتری؛ ۲- مجاز از مِهتر و بزرگتر. | فارسی | /mehvand/ |
مودب | با ادب، تربیت شده | عربی | /moadab/ |
نائل | ویژگی آن که به موقعیتی دست یافته است یا چیزی را دریافت کرده است. | عربی | /nā’el/ |
نادر | ۱- آنچه به ندرت یافت شود، کمیاب؛ آن که در نوع خود بی نظیر باشد، بیهمتا؛ عجیب، شگفتآور؛ ۲-در حالت قیدی به معنی به ندرت | عربی | /nāder/ |
ناصح | ۱- نصیحت کننده، پند دهنده؛ ۲- در قدیم به معنی دلسوز، خیرخواه. | عربی | /nāseh/ |
ناصر | نصرت دهنده، یاری کننده | عربی | /nāser/ |
نامدار | ۱- مجاز از دارای آوازه و شهرت بسیار، مشهور، معروف؛ ۲- در قدیم مجاز از بزرگ، بزرگوار، پهلوان؛ ۳- در قدیم مجاز از نفیس، قیمتی؛ ۴- گزیده، گزین، بسیار خوب. | فارسی | /nām dār/ |
نامور | نام آور ۱- مجاز از دارای آوازه و شهرت، معروف، مشهور؛ ۲- در قدیم مجاز از با ارزش، نفیس، گران بها؛ ۳- در قدیم نام داده شده، مسما. | فارسی | /nāmvar/ |
نامی | منسوب به نام، ۱- مجاز از مشهور، معروف؛ ۲- در قدیم به معنی محبوب، گرامی؛ ۳- در عربی اسم فاعل از نموّ و نَماء به معنی نمو کننده، بالنده، روینده. | فارسی | /nāmi/ |
ناهور | ابر سحاب | عربی | /nāhur/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
نرسی | ۱- این نام شاید «جلوه مرد» یا «جلوهی مردمان» باشد؛ ۲- در اوستا و پارسی میانه فرشته و ایزدی است نظیر جبرئیل حامل وحی و او پیک اهورا مزدا است | اوستایی | /nersi/ |
نصار | بسیار یاری رسان به دیگران. | عربی | /nassār/ |
نصر | ۱- یاری، مدد؛ ۲- پیروزی، ظفر | عربی | /nasr/ |
نصرالله | یاری خداوند | عربی | /nasrollāh/ |
نهاد | ۱- سرشت، طبیعت؛ ۲- ضمیر، دل؛ ۳- بنیاد، اساس؛ ۴-در قدیم به معنی روش، طریقه؛ ۵- آئین، آداب، قاعده؛ ۶- مقام، جایگاه. | فارسی | /na(e)hād/ |
نهام | آهنگر، نجار، همچنین راهب دیر نشین | عربی | /nahām/ |
نوح | در عبری به معنی راحت است | عبری | /nuh/ |
نورالله | نور الهی، نور خدا. | عربی | /nurollāh/ |
نورالمهدی | نورِ مهدی. | عربی | /nurolmahdi/ |
نورعلی | روشنی و روغ علی | عربی | /nurali/ |
نوری | نور + ی (پسوند نسبت)، ۱- منسوب به نور، مربوط به نور؛ ۲- روشن و درخشان؛ ۳- نوعی زردآلوی درشت و کشیده به رنگ زرد؛ ۴- نوعی طوطی. | عربی | /nuri/ |
هادان | معرب ازعبری، نام پدر ساوه همسر ابراهیم (ع) | عبری | /hādan/ |
هارون | ۱- در قدیم به قاصد و پیک شاه که زنگولهای بر کمر میبست تا راه داران مانع او نشوند، گفته میشد ۲- نگهبان، پاسبان | عبری | /hārun/ |
هامان | ۱) هامان (مشهور) وزیر اخشویروش [خشیارشا که او را با اردشیر خلط کردهاند] بود که بر مردخای یهودی غضبناک شد. [زیرا که وی را تعظیم ننموده بود]، بدین لحاظ پادشاه را بر آن داشت که فرمانی صادر کند که یهود را در تمام ممالک فارس به قتل رسانند. اما اِستراین فرمان را باطل نمود و هامان را بر همان داری که از برای مردخای حاضر نموده بود دار کشیدند؛ ۲) هامان وزیر فرعون که معاصر موسی(ع) بود و نامش در آیههای متعددی از قرآن کریم (سورههای «قصص»، «عنکبوت» و «غافر») آمده است. | فارسی | /hāmān/ |
هامرز | از سرداران دورهی ساسانی است، که از سرانِ سپاهِ انوشیروان و پرویز پسر هرمز ساسانی بوده است. هامِرز فرماندهی سپاه ایران در جنگ ذوقار [محلی بین واسط و کوفه] بود که بین قبیلهی بنی شیبان و سپاهیان خسروپرویز درگرفت و به شکست سپاهیان تحت فرماندهی هامرز انجامید و خود او نیز کشته شد. این جنگ در سال چهلم ولادت پیامبر اسلام(ص) اتفاق افتاده است. | اوستایی | /hāmerz/ |
هامن | هامون | فارسی | /hāmon/ |
هامون | دشت و زمین هموار، زمین هموار و بدون پستی و بلندی، نام دریاچه ای در سیستان | فارسی | /hamun/ |
هانی | ۱- مسرور؛ ۲- میسر | عربی | /hāni/ |
هاون | گاه بامدادی | اوستایی | /hāvan/ |
هاونی | ایزد نگهبان بامداد | اوستایی | /hāvani/ |
هبهالله | بخشیده شده از جانب خداوند | عربی | /hebatollāh/ |
هربد | هیربد، ۱- استاد، آموزگار؛ ۲- شاگرد، آموزنده؛ ۳- پیشوای دینی، موبد موبدان؛ ۴- رئیس آتشگاه. | اوستایی | /herbad/ |
هرمان | نام یکی از پادشاهان یونانی | یونانی | /hermān/ |
هرمز | ارمز، ارمزد، اورمزد، هورمز و هورمزد، ۱-در ادیان اهورامزدا (د اهورا)؛ ۲- در علم نجوم به معنی ستارهی مشتری؛ ۳- در گاه شماری به روز اول از هر ماه شمسی گفته میشود؛ روز پنج شنبه. | اوستایی | /hormoz/ |
هرمزد | هرمز | فارسی | /hormozd/ |
هزاره | از شخصیتهای شاهنامه، لقب کوت از سرداران رومی سپاه خسروپرویز پادشاه ساسانی | فارسی | /hezāre/ |
هفال | رفیق | کردی | /hafāl/ |
همافر | دارای فر همایی | فارسی | /homāfar/ |
هماوند | از نامهای امروزی زرتشتیان | فارسی | /homāvand/ |
همگون | همرنگ، همانند | اوستایی | /hamgun/ |
همنواد | از شخصیتهای شاهنامه در زمان ساسانیان | فارسی | /hamnavād/ |
هنگام | زمان، گاه | اوستایی | /hengām/ |
هوبر | دربردارنده نیکی، نام میرآخور داریوش پادشاه هخامنشی | اوستایی | /huber/ |
هوراز | دوست صمیمی | کردی | /hurāz/ |
هورامان | منطقهایی در کردستان | کردی | /hurāmān/ |
هورزاد | هور = خورشید + زاد = زاده ۱- زادهی خورشید، فرزند خورشید؛ ۲- مجاز از دارای زیبایی و شکوه. | فارسی | /hur zād/ |
هورفر | هور = خورشید + فر = شأن و شکوه و شوکت، ۱- آن که دارای شأن و شکوه و شوکت خورشید و آفتاب گونه است؛ ۲- مجاز از دارای شأن و شکوه و شوکت فراوان. | فارسی | /hur far/ |
هورمز | هرمز | فارسی | /hurmaz/ |
نام | معنی | ریشه | فونتیک |
---|---|---|---|
هورمزد | هرمز | فارسی | /hurmazd/ |
هورمن | هور = خورشید + من/ مان = اندیشه و فکر، ۱- اندیشه روشن، فکر روشن؛ ۲- مجاز از ویژگی آنکه اندیشه و فکر روشن دارد، (روشن فکر). | فارسی | /hurman/ |
هورمند | هور= خورشید + مند (پسوند دارندگی) دارای درخشندگی و روشنی، درخشان. | فارسی | /hurmand/ |
هورنگ | هو= خوب+ رنگ ۱- رنگ خوب؛ ۲- مجاز از زیبا و خوبرو. | فارسی | /hurang/ |
هوسب | یوسف | ارمنی | /huseb/ |
هوفر | هو = خوب + فر = شأن و شکوه و شوکت، فرّ و شکوهِ نیک، دارای شأن و شوکت خوب. | فارسی | /hufar/ |
هولان | چوگان بازی | کردی | /hulān/ |
هومان | هومن | فارسی | /hu mān/ |
هومن | هو = خوب + من/ مان = اندیشه و روح و در مچموع به معنی دارندهی روح خوب و نیک اندیش | فارسی | /hu man/ |
هونام | نیک نام، خوش نام. | فارسی | /hu nām/ |
واجد | ۱- دارنده، دارا؛ ۲- در تصوف به معنی آن که در حال وجد است؛ ۳- از نامها و صفات خداوند. | عربی | /vājed/ |
وادان | نام روستایی در نزدیکی دماوند | فارسی | /vādān/ |
وادگان | نام شخصی در وندیداد | فارسی | /vādegān/ |
واردان | نام دادوری در زمان اردشیر بابکان پادشاه ساسانی | فارسی | /vārdān/ |
وارطان | وارتان | ارمنی | /vārtān/ |
وارونا | نام یکی از خدایان هندو | سانسکریت | /vārunā/ |
واعظ | آن که در مجالس مذهبی یا ترحیم سخن رانی میکند | عربی | /vāez/ |
وافی | ۱- به اندازه لازم و مورد نیاز، کافی؛ ۲- بسیار؛ ۳- کامل، تمام؛ ۴- لایق، شایسته؛ ۵- وفادار، با وفا | عربی | /vāfi/ |
واهب | ۱- در علم حقوق به فردی گفته میشود که به موجب عقد هبه، مالش را مجاناً به ملکیت دیگری درآورد، هبهکننده؛ ۲- در قدیم به معنی عطا کننده، بخشنده. | عربی | /vāheb/ |
وراز | گراز که در ایران باستان نشانه زورمندی بوده است | فارسی | /vorāz/ |
ورازاد | از شخصیتهای شاهنامه، نام فرمانروای سپیجاب که جزو قلمرو افراسیاب تورانی بوده است | فارسی | /varāzād/ |
ورازداد | دارنده زور و نیرومندی، نام یکی از شاهزادگان اشکانی فرماندار ارمنستان در زمان بهرام گور پادشاه ساسانی | فارسی | /vorāzdād/ |
ورازمهر | از نام های زمان ساسانیان | فارسی | /vorāzmehr/ |
ورجا | ورج = ارج + ا (پسوند نسبت) منسوب به ارج، دارای ارج و ارزش، دارای قدر و مرتبه. | فارسی | /varjā/ |
وردان | ۱- شاگردان، مریدان | فارسی | /verdān/ |
ورزا | نام پسرفرشید، پسر لهراسپ پادشاه کیانی | فارسی | /varzā/ |
ورزاک | نام پدر مهرترسه وزیر یزدگرد اول پادشاه ساسانی | فارسی | /varzāk/ |
ورزم | شعله آتش | اوستایی | /varzam/ |
ورساز | جوان آراسته و زیبا | اوستایی | /varsāz/ |
وسنه | نام کوهی در اوستا | اوستایی | /vasane/ |
وفا | ۱- پایدار بودن در قول و قرار، تعهد دوستی یا عشق؛ ۲- در قدیم به معنی دوستی، رفاقت | عربی | /vafā/ |
وفادار | آن که یا آنچه به تعهد، دوستی و عشق پای بند باشد، با وفا. | فارسی–عربی | /vafā dār/ |
ونداد | امید، آرزو، بشارت دهنده پیروزی، خواهش | پهلوی | /vandād/ |
وه وران | بهوران، آنکه دارای روح و روان نیکوست | فارسی | /vahvarān/ |
وهاب | ۱- بسیار بخشنده؛ ۲- از نامها و صفات خداوند. | عربی | /vahhāb/ |
وهاج | ۱- فروزان، روشن؛ ۲- مجاز از تیز، تند. | عربی | /vahhāj/ |
وهامان | نام پدر سلمان فارسی | اوستایی | /vahāman/ |
وهب | بخشش، عطا | عربی | /vahab/ |
وهران | بیمناک، خائف | فارسی | /vahrān/ |
وهرز | وهریز، وهوز | فارسی | /vahrez/ |
وهزاد | بهزاد، مرکب از وه (بهتر، خوب) + زاد (زاده)، نام اسب سیاوش، زاده خوب و نیکو | فارسی | /vahzād/ |
وهومن | بهمن، نام ماه یازدهم از سال شمسی، نام فرشته نگهبان چهارپایان سودمند، نام روز دوم از هر ماه شمسی در ایران قدیم، نام یکی از لحنهای قدیم موسیقی ایرانی، نام چندتن از شخصیتهای شاهنامه از جمله نام پسر اسفندیار پسر گشتاسپ پادشاه کیان | اوستایی | /vahuman/ |
انتخاب نام، اغلب اولین و مهمترین تصمیمی است که والدین برای فرزند خود میگیرند. نام، بیش از یک کلمه یا علامت شناسایی ساده است؛ این انتخاب نمادی از هویت، میراث فرهنگی و حتی انتظاراتی است که والدین از آینده فرزند خود دارند. نامها میتوانند بر ادراک، روابط اجتماعی و حتی فرصتهای افراد در زندگی تأثیر بگذارند. در بسیاری از فرهنگها، مراسم خاصی برای نامگذاری وجود دارد که نشاندهنده اهمیت عمیق این اقدام است.
انتخاب نام، گزینشی است که فراتر از یک علامت شناسایی، به تعیین هویت، فرهنگ و حتی سرنوشت یک فرد میپردازد. در میان پژوهشهای روانشناختی، اجتماعی و فرهنگی، انتخاب نام به عنوان یکی از مقولاتی مطرح است که میتواند تأثیرات بلندمدت و ژرفی بر زندگی فرد داشته باشد. این انتخاب، که اغلب به دور از هرگونه اطلاعات پیشین دربارهی شخصیت یا خصایص آیندهی کودک صورت میگیرد، نه تنها بازتابدهندهی ارزشها و امیدهای والدین است، بلکه میتواند بهطور بالقوه راهی برای ارتباط فرد با اجداد، میراث فرهنگی و جامعهی او باشد.